Κομισιόν: 2,3 εκατ. ευρώ στην Κύπρο για δράσεις στο περιβάλλον

Στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+, του Ταμείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον ...

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα τη διάθεση 268,4 εκατομμυρίων. ευρώ για την υλοποίηση  202 νέων έργα στον τομέα του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+, του Ταμείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον. Για την Κύπρο εγκρίθηκαν δύο σχέδια με κοινοτική χρηματοδότηση 2,4 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, το πρώτο έργο για την Κύπρο αφορά την περιβαλλοντική πολιτική και διακυβέρνηση, διαχειριστής είναι το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, ενώ η κοινοτική χρηματοδότηση ανέρχεται σε 900.000 ευρώ.

Το έργο αυτό αποσκοπεί στην επίδειξη εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής οπτόπλινθων, κεραμικών υλικών και τσιμέντου με πρώτη ύλη τα πολτώδη απόβλητα λατομείων. Στόχος είναι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και της χρήσης παρθένων πρώτων υλών ώστε να προκύψουν περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τους σχετικούς κλάδους.

Το δεύτερο έργο αφορά την ενημέρωση και επικοινωνία και θα υλοποιηθεί από το εκδοτικό συγκρότημα ΔΙΑΣ. Το έργο αυτό έχει ως αντικείμενο τη διεξαγωγή εκστρατείας ευαισθητοποίησης με επίκεντρο πτυχές της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Στόχος του είναι η πληρέστερη κατανόηση της έννοιας της βιοποικιλότητας από το ευρύ κοινό και, ιδίως, από τους σημαίνοντες πολιτικούς ιθύνοντες ή άλλους παράγοντες των οποίων οι αποφάσεις/ενέργειες έχουν αντίκτυπο στην προστασία της βιοποικιλότητας.

Για τα σύνολο της Κοινότητας τα έργα καλύπτουν δράσεις στα πεδία της διατήρησης της φύσης, της περιβαλλοντικής πολιτικής, της κλιματικής αλλαγής και της ενημέρωσης και επικοινωνίας σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι δράσεις αυτές αντιπροσωπεύουν συνολική επένδυση περίπου 516,5 εκατομ. ευρώ, με συνεισφορά 268,4 εκατομ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Η Επιτροπή έλαβε 1.078 αιτήσεις από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ σε απάντηση στην τελευταία πρόσκληση υποβολής προτάσεων, η οποία έκλεισε τον Ιούλιο του 2011. Από τις αιτήσεις αυτές επιλέχθηκαν 202 για συγχρηματοδότηση μέσω των τριών σκελών του προγράμματος: LIFE+ Φύση και Βιοποικιλότητα, LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση και LIFE+ Ενημέρωση και Επικοινωνία.

Με τα έργα LIFE+ Φύση & Βιοποικιλότητα βελτιώνεται η κατάσταση διατήρησης των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών και ενδιαιτημάτων. Από τις 268 προτάσεις που έλαβε η Επιτροπή, επέλεξε για χρηματοδότηση 76 έργα προερχόμενα από συμπράξεις αρμόδιων για τη διατήρηση της φύσης φορέων, κυβερνητικών αρχών και άλλων μερών. Οι συμπράξεις έχουν συγκροτηθεί σε 22 κράτη μέλη και αντιπροσωπεύουν συνολική επένδυση ύψους 241,8 εκατομ. ευρώ, από τα οποία η ΕΕ θα διαθέσει τα 136 εκατομ. ευρώ. Μεταξύ των έργων αυτών 71 αφορούν τη φύση και συμβάλλουν στην εφαρμογή της οδηγίας για τα άγρια πτηνά και/ή της οδηγίας για τα ενδιαιτήματα, καθώς και του δικτύου Natura 2000. Τα υπόλοιπα πέντε έργα καλύπτουν ευρύτερα ζητήματα βιοποικιλότητας.

Τα έργα LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική & Διακυβέρνηση είναι πιλοτικά έργα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών άσκησης πολιτικής, τεχνολογιών, μεθόδων και μέσων. Από τις 607 ληφθείσες προτάσεις, η Επιτροπή επέλεξε για χρηματοδότηση 113 έργα προερχόμενα από ευρύ φάσμα οργανισμών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Τα έργα που επικράτησαν κατά την επιλογή αντιπροσωπεύουν συνολική επένδυση ύψους 258,4 εκατομ. ευρώ από τα οποία η ΕΕ θα διαθέσει περίπου 124,4 εκατομ. ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτού του σκέλους, η Επιτροπή θα συνεισφέρει πάνω από 31,4 εκατομ. ευρώ σε 23 έργα που έχουν ως άμεσο αντικείμενο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 67,8 εκατομ. ευρώ. Επιπλέον, πολλά άλλα έργα που εστιάζουν σε άλλα ζητήματα θα έχουν επίσης έμμεσο αντίκτυπο στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Τα απόβλητα και τα ύδατα αποτελούν δύο ακόμη σημαντικά πεδία εστίασης, με 29 και 19 επιλεγέντα έργα, αντιστοίχως.

Με τα έργα LIFE+ Ενημέρωση και Επικοινωνία διαδίδονται πληροφορίες και προβάλλονται τα περιβαλλοντικά ζητήματα, ενώ παρέχεται επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών. Από τις 203 ληφθείσες προτάσεις, η Επιτροπή επέλεξε για χρηματοδότηση 13 έργα προερχόμενα από φάσμα οργανισμών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που ασχολούνται με τη φύση ή/και το περιβάλλον. Τα έργα εκτελούνται σε εννέα κράτη μέλη και αντιπροσωπεύουν συνολική επένδυση ύψους 16,2 εκατομ. ευρώ, από τα οποία η ΕΕ θα διαθέσει περίπου 7,2 εκατομ.
Ευρώ.

Το LIFE+ αποτελεί το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό μέσο για το περιβάλλον και διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό ύψους 2,143 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013. Η Επιτροπή δημοσιεύει μία πρόσκληση κατ` έτος για την υποβολή προτάσεων έργων LIFE+.

kathimerini.com.cy 20/7

«Κρητικά» φωτοβολταικά-Το Ρέθυμνο παίρνει «πρωτιά»

Το φωτοβολταικό σύστημα εγκαταστάθηκε στην οροφή του δημαρχείου του Αγίου Βασιλείου. Έτσι έγινε ο πρώτος δήμος της Κρήτης που επενδύει στην πράσινη ενέργεια.Παρά το μικρό μέγεθος του έργου, τα περιβαλλοντικά οφέλη, σε μια περιοχή της Ελλάδας με μεγάλη ηλιοφάνεια είναι σημαντικά. Όπως και οικονομικά.

Η συνολική ισχύς του φωτοβολταϊκού συστήματος είναι 9.900W, ενώ η ετήσια παραγωγή ενέργειας θα ανέρχεται κατ ελάχιστον στις 13.500 kwh και θα δώσει στο δήμο ένα ετήσιο έσοδο τουλάχιστον 6.680 ευρώ.

Κατά την υλοποίηση του έργου χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ελληνικά προιόντα ενώ η συνολική δαπάνη του έργου ανήλθε σε 29.520 ευρώ από δημοτικούς πόρους

Με την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου έργου ο δήμος Αγίου Βασιλείου γίνεται ο πρώτος δήμος της Κρήτης, ο οποίος ολοκλήρωσε έργο διασύνδεσης φωτοβολταϊκού συστήματος σε στέγη δημοτικών κτιρίων, καθιστώντας αυτόνομη τη λειτουργία του Δημαρχείου.

Τα οφέλη
Οι άνθρωποι του δήμου έχουν υπολογίσει ότι το όφελος από την λειτουργία του φωτοβολταικού αντιστοιχεί με 11.473,15 κιλά/έτος διοξείδιο του άνθρακα, 214,52 κιλά/έτος διοξείδιο του Θείου, 2,96 κιλά/έτος μονοξείδιο του Άνθρακα, 16,27 κιλά/έτος μονοξείδιο του Αζώτου και 11,10 κιλά/έτος ατμοσφαιρικά σωματίδια.

http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2012/07/blog-post_1508.html 7/21/2012 08:16:00 πμ

Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας του μέλλοντος

Τα έξυπνα δίκτυα θα επιτρέπουν την αποδοτικότερη χρήση της υπάρχουσας εγκατεστημένης ισχύος και της υποδομής μεταφοράς και διανομής ενέργειας, με χαμηλότερη ένταση εκπομπών αερίων.

Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερο ακούμε και διαβάζουμε τον όρο «Έξυπνα Δίκτυα». Τα έξυπνα δίκτυα δεν είναι προϊόν επιστημονικής φαντασίας, αλλά μία εξέλιξη των σημερινών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Τα έξυπνα δίκτυα θα επιτρέπουν την αποδοτικότερη χρήση της υπάρχουσας εγκατεστημένης ισχύος και της υποδομής μεταφοράς και διανομής ενέργειας, με χαμηλότερη ένταση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Θα διευκολύνουν επίσης την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με χρήση φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών. Με τα έξυπνα δίκτυα θα μπορούμε να συνδέσουμε περιοχές με μεγάλη ζήτηση, όπως η Κεντρική Ευρώπη, με περιοχές με μεγάλο δυναμικό σε ανανεώσιμη ενέργεια, όπως η Νότια Ευρώπη ή η Βόρεια Αφρική και να προσφέρουμε μία πιο βιώσιμη παραγωγή ενέργειας και κέρδη για όλους τους λαούς του πλανήτη.

Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα αυτό ορίζεται στην ανακοίνωση «Έξυπνα Δίκτυα - από την Καινοτομία στην Ανάπτυξη» (Απρίλιο 2011). Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά 9% των νοικοκυριών και την κατανάλωση ενέργειας κατά 10%. Τα έξυπνα δίκτυα έχουν συνεπώς να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο για να μπορέσει η Ε.Ε. να επιτύχει τους στόχους τής ολοκληρωμένης ενέργειας και την κλιματική αλλαγή (που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2008) αποκαλούμενη «20-20-20».

Οι τρεις Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί Τυποποίησης - CEN (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Τυποποίησης), CENELEC (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης) και ETSI (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Τυποποίησης Τηλεπικοινωνιών) - συμμετέχουν σε έναν συνεχή διάλογο με τους εταίρους σε όλον τον κόσμο, προκειμένου να μοιραστούν τις γνώσεις και συντονίσουν την ανάπτυξη των προτύπων που απαιτούνται για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των έξυπνων δικτύων.

Οι Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί Τυποποίησης έχουν δημιουργήσει μια ομάδα συντονισμού “Smart Grid Coordination Group (SG-CG)”, η οποία εργάζεται για την ανάπτυξη προτύπων για την επόμενη γενιά των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι γνωστή ως «Smart Grids». Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ομάδα αυτή έχει ως στόχο να παρουσιάσει μια πρώτη σειρά προτύπων για τα έξυπνα δίκτυα, καθώς και μία έκθεση που θα καλύπτει την ασφάλεια των πληροφοριών και των προσωπικών δεδομένων μέχρι το τέλος του 2012. Το έργο αυτό διεξάγεται στο πλαίσιο της εντολής (mandate M/490) που είχε εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με την ενεργό συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τον χώρο της ενέργειας και της τεχνολογίας. Οι εργασίες για τα έξυπνα δίκτυα είναι σε συντονισμό με άλλες ομάδες εργασίας τυποποίησης που βρίσκονται σε εξέλιξη σε σχέση με «έξυπνους μετρητές» και «ηλεκτρικά οχήματα», ώστε να εξασφαλιστεί ένα κοινό πλαίσιο.

Θέλοντας να μοιραστούν τις γνώσεις και να συντονίσουν τις προσπάθειές τους με τους αρμόδιους σε μεγάλες αγορές σε όλον τον κόσμο, οι Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί Τυποποίησης πήραν την πρωτοβουλία να συγκαλέσουν μια υψηλού επιπέδου συνάντηση στα γραφεία της CEN-CENELEC στις Βρυξέλλες στις 18 και 19 Ιουνίου 2012. Σε αυτήν παρέστησαν αντιπροσωπίες από τη Βραζιλία, την Κίνα, την Ιαπωνία, την Κορέα και τις ΗΠΑ, καθώς και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Ενέργειας) αλλά και εκπρόσωποι από τους διεθνείς οργανισμούς όπως τον Διεθνή Οργανισμό Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (IEC), το Διεθνές Δίκτυο Δράσης για τα Smart Grids (ISGAN), τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών - Τομέα Τυποποίησης (ITU-T), καθώς και από τα Ηνωμένα Έθνη και πιο συγκεκριμένα το τμήμα της Βιομηχανικής Ανάπτυξης (UNIDO). Εμπειρογνώμονες από τους εθνικούς οργανισμούς τυποποίησης και εκπρόσωποι των κυριότερων Ευρωπαϊκών Ενώσεων και Ομοσπονδιών της βιομηχανίας έλαβαν επίσης μέρος στη διήμερη συνάντηση.

Μιλώντας στις Βρυξέλλες, ο Ralph Sporer, Πρόεδρος της Ομάδας Συντονισμού, δήλωσε: "Τα πρότυπα είναι απαραίτητα για να βοηθήσουν τα έξυπνα δίκτυα να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητές τους. Είμαστε βέβαιοι ότι η συνεργασία σχετικά με τις εργασίες τυποποίησης σε αυτόν τον σημαντικό και καινοτόμο τομέα θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο".

Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS), ο οποίος είναι ο αρμόδιος φορέας της εκπόνησης και υιοθέτησης των Ευρωπαϊκών Προτύπων στην Κύπρο, παρακολουθεί στενά το εν λόγω θέμα και θα ενημερώνει όλους τους ενδιαφερόμενους για οποιεσδήποτε εξελίξεις.

Πηγή: www.cenelec.eu

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗΣ
Λειτουργός Τυποποίησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS)

SigmaLive

Το αποτύπωμα των Κινέζων είναι πλέον «ίσο» με των Ευρωπαίων

Μόνο από τις αρχές του αιώνα, η ατμόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί με 420 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Με βάση τους νέους υπολογισμούς, με την αύξηση του 2011 οι συνολικές εκπομπές ανήλθαν σε 34 δισεκατομμύρια τόνους.

Πριν από τρία χρόνια η Κίνα εκτόπισε και επίσημα τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη λίστα των μεγαλύτερων ρυπαντών διοξειδίου του άνθρακα στον πλανήτη.

Τώρα, με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της αναδυόμενης υπερδύναμης να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, νέα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι το αποτύπωμα άνθρακα του μέσου Κινέζου έφθασε να ισούται με αυτό του Ευρωπαίου.

Τα δεδομένα για το κατά κεφαλήν αποτύπωμα της Κίνας αποτελούσαν το «ισχυρό χαρτί» του Πεκίνου έναντι όσων εξέφραζαν ανησυχίες για τη ραγδαία αύξηση των εκπομπών της. Τα επιχειρήματά της καταρρίπτει τώρα ανάλυση του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ολλανδικής Υπηρεσίας Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης, η οποία αντλεί πληροφορίες από τη βάση δεδομένων EDGAR. Η ανάλυση αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από ορυκτά καύσιμα και από την παραγωγή τσιμέντου.

Αύξηση 3% των εκπομπών διεθνώς

Το εύρημα για τις κινεζικές εκπομπές επισκιάζει μερικώς την παγκόσμια εικόνα αύξησης των εκπομπών κατά 3% μέσα στο 2011, μια εξέλιξη που υπονομεύει το στόχο για περιορισμό της ανόδου των μέσων θερμοκρασιών στους 2 βαθμούς Κελσίου έως το 2050. «Εάν η σημερινή διεθνής τάση αύξησης των εκπομπών CO2 συνεχιστεί, οι εκπομπές θα ξεπεράσουν συγκεντρωτικά το όριο μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες», αναφέρει στην έκθεσή του το JRC.

Μόνο από τις αρχές του αιώνα, η ατμόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί με 420 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Με βάση τους νέους υπολογισμούς, με την αύξηση του 2011 οι συνολικές εκπομπές ανήλθαν σε 34 δισεκατομμύρια τόνους.

Μάχη γιγάντων για την (αρνητική) πρωτιά

Σε επίπεδο μεμονωμένων χωρών, οι εκπομπές της Κίνας αυξήθηκαν πέρυσι κατά 800 εκατομμύρια τόνους ή 9% σε σχέση με το 2010. Αντίθετα, οι εκπομπές CO2 των Ηνωμένων Πολιτειών μειώθηκαν κατά 110 εκατομμύρια τόνους ή 2%. Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα ευθύνεται για το 29% των εκπομπών παγκοσμίως και οι ΗΠΑ για το 16%, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση για το 11%. Ακολουθούν Ινδία, Ρωσία και Ιαπωνία.

Σημειώνεται ότι το Πεκίνο έχει βάλει στόχο έως το 2020 να μειώσει τις εκπομπές ανά μονάδα ΑΕΠ κατά 40 με 45% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Και ενώ συλλογικά παραμένει ο μεγαλύτερος ρυπαντής διοξειδίου του άνθρακα, η Αυστραλία διατηρεί την πρωτιά ως προς τις κατά κεφαλήν εκπομπές με 19 τόνους το χρόνο...

naftemporiki.gr/

«Κάηκαν» οι Επενδυτικές Προτάσεις Γερμανών και Ελλήνων για τα Φωτοβολταϊκά του ΟΣΕ

Φρένο» σε επενδύσεις δεκάδων εκατομμυρίων για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής προκειμένου να κινούνται τα τρένα του ΟΣΕ, βάζει η καθυστέρηση πληρωμών από το ΛΑΓΗΕ Α.Ε. (Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) αλλά και το «θολό τοπίο» για το μέλλον της ΔΕΗ.

Επενδυτές από τη Γερμανία και την Ελλάδα τόσο από τον κατασκευαστικό όσο και από την αγορά ενέργειας εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την κατασκευή του έργου προϋπολογισμού 100 - 120 εκατ. ευρώ, ωστόσο, η μη απόδοση των εσόδων του ΟΣΕ από τα δύο φωτοβολταϊκά πάρκα αλλά και η εκτεταμένη προεκλογική περίοδος «πάγωσαν» την επένδυση η οποία θα άλλαζε την εικόνα του ελληνικού σιδηρόδρομου.

Σύμφωνα με στελέχη της διοίκησης της ΓΑΙΑΟΣΕ, της εταιρείας που εκμεταλλεύεται την ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ, από τα δυο φωτοβολταϊκά πάρκα που έχει ήδη κατασκευάσει με ίδια κεφάλαια δαπανώντας περίπου 2,5 εκατ. ευρώ ο ΛΑΓΗΕ δεν έχει καταβάλει περίπου 150.000 ευρώ.

Καθυστερήσεις
«Από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει πάρει μόνο μία δόση και εκκρεμούν πέντε μήνες» τονίζει μιλώντας στην «Η» ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ κ. Ν. Ιωαννίδης. Ειδικότερα εκκρεμούν 60.000 ευρώ για δύο μήνες λειτουργίας του νέου πάρκου και 5.000 ευρώ για πέντε μήνες από το πρώτο πάρκο της εταιρείας. Η αδυναμία πληρωμής από το ΛΑΓΗΕ ανατρέπει τον οικονομικό προϋπολογισμό της ΓΑΙΑΟΣΕ η οποία περιμένει έσοδα περίπου 800.000 ευρώ από τα δύο πάρκα που λειτουργεί ήδη.

Σημειώνεται ότι ο ΟΣΕ στρέφει το επενδυτικό του βλέμμα στα φωτοβολταϊκά πάρκα, επιχειρώντας να εκμεταλλευτεί με νέο τρόπο την ακίνητη περιουσία του και να αντλήσει έσοδα για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου.

Και αυτό γιατί πλέον η αξιοποίηση των ακινήτων του κρίθηκε ανεπιτυχής μέσα στο 2011 καθώς τα ακίνητα που επιχειρήθηκαν να αξιοποιηθούν δεν κατάφεραν να προσελκύσουν προσφορές ανάλογες με τις αντικειμενικές αξίες ή την αξία τους βάσει των λογιστικών προτύπων. Η αδυναμία πληρωμής για τα φωτοβολταϊκά αλλά και το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί από την κυβέρνηση αν και πότε θα προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ έχει αναστείλει τα επενδυτικά σχέδια τόσο των εγχώριων όσο και των διεθνών επενδυτών με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ξεκινήσει ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια του ΟΣΕ αυτό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών που θα κινούν τα τρένα του Οργανισμού.

Μελέτη
«Το θέμα είναι να εξασφαλίσει ο επενδυτής οι πληρωμές από το ΛΑΓΗΕ να μην ξεπερνούν τον ένα ενάμιση μήνα έτσι ώστε η επένδυσή του να θεωρηθεί αποδοτική» τονίζει μιλώντας στην «Η» στέλεχος της ΓΑΙΑΟΣΕ.

Η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει καταρτίσει μελέτη η οποία προβλέπει την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων σε όλα τα πρανή σημεία του δικτύου αλλά και στις γέφυρες cut & cover που βρίσκονται κοντά σε σταθμούς ηλεκτρικούς οι οποίοι θα διοχετεύουν ηλεκτρικό ρεύμα στο δίκτυο.

Σήμερα το δίκτυο του ΟΣΕ είναι ηλεκτροκίνητο από τη Λάρισα μέχρι τη Θεσσαλονίκη και στόχος της ΓΑΙΑΟΣΕ είναι τμήμα της ηλεκτροκίνησης των τρένων να γίνεται με παραγωγή ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά πάρκα που θα υλοποιηθούν σε ορίζοντα πενταετίας.

Το σχέδιο ανάπτυξης φωτοβολταϊκών θα επιφέρει σημαντικά έσοδα στον ΟΣΕ καθώς μέχρι σήμερα τα τρένα πληρώνουν στη ΔΕΗ για τη χρήση ηλεκτρικού σε κάθε σταθμό βάσης, και μάλιστα σε περίπτωση που ο σταθμός ξεπεράσει το όριο των Watt που αναγράφονται στη σύμβαση η τιμή του ρεύματος υπερδιπλασιάζεται.

Η σχετική μελέτη της ΓΑΙΑΟΣΕ εντόπισε εκτάσεις 2.600 στρεμμάτων κατάλληλες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ενέργειας ισχύος 127 MW, ενώ είναι πιθανή η δυνατότητα εγκατάστασης επιπλέον 125 ΜW σε εκτάσεις 2.500 στρεμμάτων.

Οι θυγατρικές
Στο... ρελαντί έχουν μπει και οι διαπραγματεύσεις με τον έναν ενδιαφερόμενο που είχε καταθέσει δεσμευτικό ενδιαφέρον για το 100% των τριών θυγατρικών εταιρειών της ΓΑΙΑΟΣΕ που δραστηριοποιούνται στα φωτοβολταϊκά. Πρόκειται για τον Όμιλο Solar Cells ο οποίος έδειξε ενδιαφέρον πριν από τις εκλογές για την εξαγορά των εταιρειών:

1. ΓΑΙΑΟΣΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΛΑΡΙΣΑΣ Α.Ε.
2. ΓΑΙΑΟΣΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΑΤΤΙΚΗΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ Α.Ε.
3. ΓΑΙΑΟΣΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Α.Ε.

Σκοπός των παραπάνω εταιρειών είναι ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ονομαστικής ισχύος 32 ΜW, σε 27 ακίνητα που διαχειρίζεται η εταιρεία.

Επένδυση 50 εκατ.
Πρόκειται για μία επένδυση η οποία αγγίζει τα 50 εκατ. ευρώ, ωστόσο, αν οι πρώτες συζητήσεις έγιναν η έγκριση έπρεπε να γίνει από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου η οποία δεν έχει ακόμα δώσει το «πράσινο φως» για το έργο.

Οι θυγατρικές που τίθενται προς πώληση έχουν λάβει τις απαιτούμενες άδειες παραγωγής από τη ΡΑΕ και έχουν προωθήσει τις απαιτούμενες ενέργειες για τη λήψη των λοιπών εγκρίσεων από τις αρμόδιες αρχές. Ειδικότερα, οι τρεις θυγατρικές έχουν λάβει από τη ΡΑΕ άδειες για ανάπτυξη εννέα μονάδων με ισχύ περίπου 20 μεγαβάτ.

Οι άδειες αφορούν:

• 1 μονάδα με ισχύ 1,99 μεγαβάτ στη Βοιωτία.
• 5 μονάδες με ισχύ περίπου 12 μεγαβάτ στην Καρδίτσα και
• 3 μονάδες με ισχύ περίπου 6 μεγαβάτ στη Λάρισα, οι οποίες θα εγκατασταθούν σε ακίνητα της ΓΑΙΑΟΣΕ.

Οι περιπτώσεις του Βελγίου και των ΗΠΑ

Στο Βέλγιο, τα τρένα που κάνουν το δρομολόγιο Παρίσι - Άμστερνταμ δέχονται μια... οικολογική ώθηση κίνησης με τη βοήθεια του ήλιου!

Ένα σιδηροδρομικό τούνελ, που προορίζεται για την προστασία των τρένων από την πτώση μεγάλων δέντρων από το διπλανό δάσος, κοντά στην Αμβέρσα, έχει μετατραπεί από πέρσι το Καλοκαίρι σε ένα τεράστιο ηλιακό πάρκο, με δεκάδες μικρά φωτοβολταϊκά πάνελ τοποθετημένα στην οροφή του. Τα 16.000 πάνελ παράγουν τόση ενέργεια, η οποία επαρκεί για να τροφοδοτήσει τα τρένα σε όλο το Βέλγιο (!) για μια ολόκληρη ημέρα ενώ παράλληλα τροφοδοτεί με ενέργεια και τον κοντινό σιδηροδρομικό σταθμό της Αμβέρσας.

Μείωση ρύπων
Σύμφωνα με τους ειδικούς της εταιρείας Enfinity, μιας βελγικής εταιρείας που δραστηριοποιείται στον κλάδο των ΑΠΕ, το έργο θα καταφέρει να μειώσει σημαντικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα άνθρακα των εταιρειών που λειτουργούν τις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες στο Βέλγιο ενώ τέτοια έργα δεν κοστίζουν ιδιαίτερα ακριβά και είναι εύκολα στην υλοποίηση, με ορίζοντα παράδοσης περίπου ενός μόλις χρόνου!

Το καινοτομικό ηλιακό τούνελ στο Βέλγιο, το πρώτο στην Ευρώπη, θα παράγει ετησίως 3.300 Mwh - περίπου την ενέργεια 950 νοικοκυριών για ένα χρόνο! Επίσης, η λειτουργία του θα βοηθήσει στη μείωση περίπου κατά 47,3 εκατ. κιλά διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα!

Αντίστοιχες κινήσεις έχουν γίνει και αλλού στον κόσμο. Στις ΗΠΑ ένα ηλιακό τρένο ετοιμάζεται για την πραγματοποίηση δρομολογίων ανάμεσα στο Phoenix και το Tucson με ταχύτητα 200 μιλίων την ώρα ενώ στην Ιταλία φωτοβολταϊκά πάνελ πάνω σε τρένο χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία με ενέργεια του συστήματος θέρμανσης-ψύξης του τρένου!

(από την εφημερίδα "Ημερησία")

 http://energy-engineer.blogspot.gr

 energia.gr

Σε ύψη ρεκόρ τον Ιούνιο η "τρύπα" του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ

Σε ύψος ρεκόρ έφτασε το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ τον Ιούνιο, δημιουργώντας επιπλέον «πανικό» στον ΛΑΓΗΕ, η διοίκηση του οποίου ενημέρωσε εκ νέου την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και τη ΡΑΕ για τη δραματική κατάσταση που δημιουργείται.

Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο προστέθηκε έλλειμμα 50 εκατ. ευρώ, ποσό ρεκόρ, καθώς είναι διπλάσιο από εκείνο του Μάϊου (τον Απρίλιο ήταν 27 εκατ. ευρώ και τον Μάρτιο 6,5 εκατ.). Μιλάμε πάντα για νέο έλλειμμα που προστίθεται στο υπάρχον. Συνολικά μέχρι το τέλος Ιουνίου το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού έφτασε τα 290 εκατ. ευρώ, κάνοντας πολύ συντηρητική την εκτίμηση που είχε διατυπώσει η διοίκηση του ΛΑΓΗΕ για συνολικό έλλειμμα 400 εκατ. ευρώ στο τέλος του χρόνου.

Η μεγάλη αύξηση που παρουσίασε τον Ιούνιο το έλλειμμα αποδίδεται στην αύξηση της απόδοσης των φωτοβολταϊκών λόγω της υψηλής ηλιοφάνειας. Μόνον για τα οικιακά φωτοβολταϊκά οι πληρωμές έφτασαν τα 11 εκατ. ευρώ το μήνα.

Με βάση τα νέα δεδομένα γίνεται επιτακτικότερη η ανάγκη για παρέμβαση καθορισμού του τέλους ΑΠΕ. Ως γνωστόν η ΡΑΕ είναι υποχρεωμένη ανά τρίμηνο να καθορίζει το τέλος ΑΠΕ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων – ΕΤΜΕΑΡ μετά την μετονομασία του) του οποίου αποκλειστικός σκοπός είναι να καλύπτει τη διαφορά «πληρωμές μείον εισπράξεις», του ΛΑΓΗΕ. Ήδη η ΡΑΕ έχει αργήσει να προχωρήσει σε επαναπροσδιορισμό και σύμφωνα με πληροφορίες αυτό θα γίνει το πολύ μέχρι τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου.

 Το ύψος της αναπροσαρμογής θα εξαρτηθεί από το αν η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ θα λάβει αποφάσεις ενίσχυσης του Ειδικού Λογαριασμού κει αν θα εφαρμοστούν τα βασικά μέτρα που είχε εισηγηθεί η ΡΑΕ και είχε αναγγείλει το ΥΠΕΚΑ επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου τα οποία είτε δεν εφαρμόστηκαν είτε δεν απέδωσαν. Μιλάμε κυρίως για τις δημοπρασίες δικαιωμάτων ρύπων που έγιναν μόλις μία – δύο φορές και για την είσπραξη από τον ΛΑΓΗΕ μέρους από το τέλος υπέρ ΕΡΤ που πληρώνουν οι καταναλωτές, μέτρο που δεν εφαρμόστηκε καθόλου.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που είχαν γίνει τότε, εάν τα μέτρα εφαρμόζονταν, το έλλειμμα του ταμείου ΑΠΕ από 195 εκατ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2011 θα έπεφταν στα 100 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2012 και θα μηδενιζόταν στο τέλος του 2013.

Παρόλα αυτά, σήμερα το έλλειμμα έχει φτάσει «αισίως» στα 290 εκατ. ευρώ και στο τέλος του 2012 υπολογίζεται ότι θα είναι πολύ περισσότερα από τα 400 εκατ. ευρώ. Που προέβλεπε προ μηνός ο ΛΑΓΗΕ.

Ο ΛΑΓΗΕ έχει ζητήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, την άμεση αύξηση του Τέλους ΑΠΕ από τα 5,4 ευρώ τη Μεγαβατώρα, στα επίπεδα των 20 ευρώ τη Μεγαβατώρα. Εάν δεν γίνει κάτι θεαματικό η αύξηση του τέλους ΑΠΕ σύμφωνα με εκτιμήσεις καλά πληροφορημένων παραγόντων, θα κυμανθεί στα επίπεδα των 18 ευρώ τη Μεγαβατώρα, δηλαδή θα υπερτριπλασιαστεί.

Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί επηρεάζει όπως είναι φυσικό τις πληρωμές του ΛΑΓΗΕ ο οποίος δηλώνει αδυναμία να εκτιμήσει πότε θα πληρώσει τους παραγωγούς. Για τους ηλεκτροπαραγωγούς των θερμικών μονάδων οι καθυστερήσεις έχουν «παγιωθεί» περίπου στους 2,5 μήνες. Για τους παραγωγούς ΑΠΕ είναι υψηλότερες και είναι άγνωστο πότε θα πληρωθούν τα τιμολόγια του Μαρτίου.

Σε κάθε περίπτωση, για τη διόρθωση των ταμειακών προβλημάτων του ΛΑΓΗΕ εξετάζονται ριζικές λύσεις, μεταξύ των οποίων και η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του.

Οι φορείς των ΑΠΕ

Πρέπει να σημειωθεί ότι η προδιαγεγραμμένη πλέον αύξηση στο τέλος ΑΠΕ αναμένεται να πυροδοτήσει νέο αρνητικό κύμα για την «ακριβή» διείσδυση των ΑΠΕ παρότι, όπως υποστηρίζουν οι φορείς των «πράσινων» ηλεκτροπαραγωγών, ο στρεβλός τρόπος με τον οποίο γίνεται ο υπολογισμός του Ειδικού Τέλους που χρηματοδοτεί τον Ειδικό Λογαριασμό, δημιουργεί αύξηση του ελλείμματος. Όπως έχουν αποδείξει οι φορείς των ΑΠΕ, ο υπολογισμός αυτός συγκρίνει την αποζημίωση των ΑΠΕ (feed in tariff)  όχι με το συνολικό κόστος συμβατικής παραγωγής που εξοικονομείται χάρη στις Α.Π.Ε., αλλά μόνο με ένα μικρό μέρος του που είναι η Οριακή Τιμή Συστήματος. Έτσι, το Ειδικό αυτό Τέλος επιδοτεί το κόστος του ρεύματος.

«Χωρίς ριζική και μόνιμη λύση του προβλήματος, η ανάγκη αντιμετώπισης του ελλείμματος καθιστά αναπόφευκτη την αύξηση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) γεγονός που δυσφημεί αδίκως τις Α.Π.Ε.» ανέφερε πρόσφατα η ΕΛΕΤΑΕΝ, σύμφωνα με την οποία η μοναδική βιώσιμη λύση είναι:  η ευθύνη πληρωμής του ΕΤΜΕΑΡ να μεταφερθεί πλήρως στους προμηθευτές και να ενσωματωθεί στο κόστος τους και, προκειμένου ο καταναλωτής να λαμβάνει με διαφάνεια πλήρη ενημέρωση για το κόστος της ενέργειας που καταναλώνει, θα πρέπει να υπολογισθεί το αληθινό πρόσθετο κόστος/όφελος χάρη στις Α.Π.Ε.

ENERGYPRESS

Υβριδικά αυτοκίνητα

Αυτοκίνητα όπως το Toyota Prius άνοιξαν το δρόμο για την είσοδο των υβριδικών αυτοκινήτων στην καθημερινότητά μας. Η μπαταρία είναι τοποθετημένη κάτω από το πάτωμα του πορτμπαγκάζ, ενώ ο βενζινοκινητήρας και οι ηλεκτρικές μηχανές βρίσκονται κάτω από το εμπρός καπό.

Ευτυχισμένοι μαζί: Με τον κοινό εχθρό –την κλιματική απειλή- προ τον πυλών, δύο άσπονδοι εχθροί, ο κινητήρας εσωτερικής καύσης και ο ηλεκτροκινητήρας δίνουν τα χέρια. Προϊόν της ειρηνικής συνύπαρξης το υβριδικό αυτοκίνητο που τείνει να γίνει στοιχείο της καθημερινότητάς μας.

Τη δεκαετία του ’70, το λεξιλόγιο των Ελλήνων έμελλε να εμπλουτιστεί με ένα νέο όρο: το νέφος. Ένα νέφος διαφορετικό από τα αθώα συννεφάκια που φέρνουν βροχή, ένα νέφος γεμάτο υδρογονάνθρακες, σωματίδια άνθρακα, οξείδια του αζώτου και ένα σωρό άλλες βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσίες. Ένα νέφος ήδη γνωστό σε άλλες μεγαλουπόλεις που έθετε –και ορθώς- το μέγα ζήτημα του περιορισμού των εκπομπών ρύπων από τα αυτοκίνητα, καθώς αυτά ήταν κατά μεγάλο ποσοστό υπεύθυνα για την «αστική» ρύπανση. Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα ήταν μια πολύ καλή λύση, αν μπορούσαν να λυθούν κάποια «μικροπροβληματάκια» σχετικά με τη λειτουργία του.

Την ίδια περίοδο η ανθρωπότητα αναρωτιόταν για το πως θα εξασφαλίσει την ενεργειακή της επάρκεια και κάποιοι μιλούσαν –πέρα από την πυρηνική ενέργεια- για εναλλακτικά καύσιμα.

Ο 21ος αιώνας έφερε μαζί του ένα νέο κίνδυνο: την αλλαγή του κλίματος, για την οποία σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο θεωρείται το μέχρι πρότινος άκακο διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Ξαφνικά σχεδόν ξεχάσαμε τους τυποποιημένους ρύπους και ριχτήκαμε με τα μούτρα στον περιορισμό της κατανάλωσης και -κατά συνέπεια- των εκπομπών του CO2. Κάπου εδώ προκύπτει ο ξαφνικός έρωτας δύο παραδοσιακών εχρθών. Ο ηλεκτροκινητήρας μπαίνει στη ζωή μας πλαγίως, όχι για να εκθρονίσει το βασιλιά – τη ΜΕΚ δηλαδή- αλλά για να του δώσει το φιλί της ζωής και να τον οδηγήσει σε μια νέα νεότητα, πάνω στο άρμα που λέγεται υβριδικό αυτοκίνητο.

Η ηλεκτροκίνηση

Το φλερτ του αυτοκινήτου με τον ηλεκτροκινητήρα είναι μια ιστορία που μετράει ήδη περισσότερο από ένα αιώνα. Μπορεί να φανεί περίεργο, αλλά είναι αλήθεια. Τα πρώτα βήματα του αυτοκινήτου ήταν ηλεκτρικά. Ωστόσο ο παντοδύναμος κινητήρας εσωτερικής καύσης επικράτησε τάχιστα και σχεδόν ολοκληρωτικά στο χώρο αυτό, καθώς η αυτονομία ήταν το προσόν εκείνο που η τεχνολογία των συσσωρευτών δεν μπορούσε να προσφέρει στην περίπτωση του ηλεκτροκινητήρα. Στα αυτοκίνητα που όλοι μας γνωρίζουμε, τα πράγματα είναι σχετικά απλά: Γεμίζεις το ρεζερβουάρ μέσα σε λίγα λεπτά, μπαίνεις στο αυτοκίνητό σου και πηγαίνεις μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Αυτό είναι κάτι που κανένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να προσφέρει.

Κατά τ’ άλλα ο ηλεκτροκινητήρας είναι παραπάνω από κατάλληλος για χρήση στο αυτοκίνητο. εξαιρετικά απλός στην κατασκευή του, αποτελείται από πολύ λιγότερα εξαρτήματα σε σχέση με τον γνωστό εμβολοφόρο κινητήρα εσωτερικής καύσης, διαθέτει ένα και μοναδικό κινητό μέρος (το ρότορα ή δρομέα), αθόρυβη λειτουργία και εξαιρετική ροπή που εμφανίζεται από μηδέν στροφές. Τι το καλύτερο, όταν όλοι μας ψάχνουμε για ροπή «χαμηλά» γνωρίζοντας ότι αυτό είναι που κάνει ένα αυτοκίνητο όχι μόνο ευχάριστο στην οδήγηση, αλλά και οικονομικό.

Σε αυτά τα προτερήματα πρέπει να προσθέσουμε τις μηδενικές εκπομπές ρύπων έστω και μόνο κατά τη χρήση του αυτοκινήτου, καθώς η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται για τη φόρτιση των μπαταριών ενός ηλεκτρικού οχήματος επιβαρύνει και αυτή το περιβάλλον. Όμως, το όφελος που θα προέκυπτε για τις μεγαλουπόλεις –και όχι μόνον- αν έβρισκαν τρόπο να περιορίσουν ή και να μηδενίσουν την εκπομπή καυσαερίων (π.χ. με ήπιες μορφές ενέργειας) κατά την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ανεκτίμητο.

Η αυτονομία λοιπόν ήταν το ζητούμενο που οδήγησε στην εμφάνιση των υβριδικών αυτοκινήτων. Των αυτοκινήτων δηλαδή όπου συστεγάζονται μία μηχανή εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) και ένας ηλεκτροκινητήρας.

Τα υβριδικά

Σήμερα στο εμπόριο διατίθεται μια μεγάλη γκάμα υβριδικών αυτοκινήτων, διαφόρων μεγεθών και διαφορετικού κόστους. Εδώ το Honda Insight, που όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, πριν από 3 περίπου χρόνια ήταν το φθηνότερο υβριδικό της αγοράς.

Οι διαφόρων τύπων συσσωρευτές (μπαταρίες), είναι το γνωστότερο σήμερα μέσο αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Για να επιτευχθεί αυτονομία έστω και της τάξης του 50% των συμβατικών αυτοκινήτων, απαιτούνται μπαταρίες με πολύ περισσότερο όγκο από αυτόν που καταλαμβάνει ένα ρεζερβουάρ βενζίνης, πολύ περισσότερο βάρος, αλλά και με πολύ μεγάλο κόστος.

Με βάση τις δυσκολίες που υπήρχαν (και υπάρχουν) στην εξεύρεση πραγματικά οικονομικών τρόπων παραγωγής ή αποθήκευσης ενέργειας στο αυτοκίνητο, η εμφάνιση του υβριδικού αυτοκινήτου ήταν θέμα χρόνου. Το υβριδικό αυτοκίνητο προκύπτει με την προσθήκη ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο ή το… ανάποδο, με την προσθήκη ενός ηλεκτροκινητήρα σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο.

Τα υβριδικά αυτοκίνητα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τα «παράλληλα» (παράλληλης λειτουργίας) και τα «σε σειρά» (σειριακής λειτουργίας), ανάλογα με τον τρόπο συνεργασίας κινητήρα εσωτερικής καύσης και ηλεκτροκινητήρα.

Στην πρώτη περίπτωση ο βενζινοκινητήρας (ή ο πετρελαιοκινητήρας) χρησιμοποιείται για την κίνηση του οχήματος και ο ηλεκτροκινητήρας παίζει βοηθητικό ρόλο προσφέροντας την ισχύ του προκειμένου να περιοριστεί η κατανάλωση και οι εκπομπές ρύπων. Υπάρχει δηλαδή μετάδοση κίνησης, με τρόπο που ποικίλει από αυτοκίνητο σε αυτοκίνητο, και από τους δύο κινητήρες προς τους τροχούς. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το Honda Civic Ima.

Στη δεύτερη περίπτωση, στα υβριδικά «σε σειρά» αυτοκίνητα, η ΜΕΚ κινεί μια γεννήτρια που φορτίζει τους συσσωρευτές, οι οποίοι με τη σειρά τους τροφοδοτούν τον ηλεκτροκινητήρα, ο οποίος είναι αυτός που κινεί απ’ ευθείας τους τροχούς.

Χρήσιμο high-tech αξεσουάρ η έγχρωμη οθόνη που συναντάμε σε πολλά υβριδικά μοντέλα και δείχνει τη ροή ενέργειας κατά την κίνηση του αυτοκινήτου. Εδώ βλέπουμε την οθόνη ενός τζιπ Lexus με κίνηση και στους τέσσερις τροχούς. Οι δύο πίσω κινούνται αποκλειστικά από ηλεκτροκινητήρα.

Η περίπτωση του δημοφιλούς Toyota Prius μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται κάπου στη μέση, καθώς υπάρχουν και φάσεις που ο βενζινοκινητήρας δουλεύει αποκλειστικά και μόνο για να φορτίσει την μπαταρία. Πάντως τον περισσότερο χρόνο το Prius κινείται ως υβριδικό παράλληλης λειτουργίας.

Σημειώνουμε ότι αυτοκίνητα όπως το Prius και το υβριδικό Civic  άνοιξαν το δρόμο για να ακολουθήσουν όχι μόνο αντίστοιχου μεγέθους και ισχύος μοντέλα, αλλά και αυτοκίνητα πολύ μεγαλύτερα, πολυτελέστερα και ακριβότερα, όπως τα υβριδικά Lexus που ήδη δοκιμάζουν την τύχη τους στην αγορά. Το ζητούμενο στην περίπτωση των μεγάλων αυτών οχημάτων είναι να περιοριστεί η υπερβολική κατανάλωση των θηριωδών κινητήρων (3.000-6.000 κ.εκ.) που συνήθως διαθέτουν χωρίς όμως να υπάρχει υστέρηση στους υπόλοιπους τομείς. Επιχειρείται δηλαδή να συνδυαστούν οι επιδόσεις, ο εξοπλισμός και ο… όγκος των αυτοκινήτων αυτών με ένα οικολογικό προφίλ. Εξάλλου κανείς δεν λέει όχι στο να πληρώνει λιγότερα για βενζίνη.

Και βέβαια η Lexus δεν έμεινε για πολύ καιρό μόνη της στην αγορά των πολυτελών υβριδικών αυτοκινήτων. Audi, BMW, Cadillac, Mercedes και Porsche έχουν ήδη μπει στο χώρο αυτό με τις υβριδικές εκδόσεις των δικών τους μοντέλων που μπορεί να είναι είτε λιμουζίνες, είτε μεγάλα πολυτελή «τζιποειδή».

Στην πρίζα…

Μέχρι πρόσφατα, υβριδικά αυτοκίνητα σειριακής λειτουργίας, επιβατικά τουλάχιστον δεν είχαμε δει να διατίθενται στο εμπόριο. Σήμερα όμως τέτοιου τύπου υβριδικά διατίθενται κανονικά στην αγορά (Chevrolet Volt, Opel Flextreme) γεγονός που δείχνει ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση εξέλιξης και ανάπτυξης του υβριδικού αυτοκινήτου.

Η νέα γενιά υβριδικών αυτοκινήτων (ηλεκτρικά εκτεταμένης αυτονομίας) έχει σαν βασικό της εκπρόσωπο το Opel Ampera (πανομοιότυπο με το Chevrolet Volt)

Η νέα γενιά υβριδικών «σε σειρά» αυτοκινήτων που αναφέραμε παραπάνω (και που δείτε να αναφέρονται και ως ηλεκτρικά εκτεταμένης αυτονομίας (Extended Range Electric Vehicles), έχει ένα ακόμα νέο χαρακτηριστικό: οι μπαταρίες τους φορτίζονται όχι μόνο από τη ΜΕΚ, κατά την κίνηση του οχήματος και κατά την επιβράδυνση από τον ίδιο τον ηλεκτροκινητήρα που «φρενάρει» και αυτός λειτουργώντας σα γεννήτρια, αλλά και με τη σύνδεσή τους στο το κοινό οικιακό δίκτυο. Αρχίσαμε πια να μιλάμε για τα «Plug-In Hybrids» που σε ελεύθερη μετάφραση θα τα λέγαμε «επαναφορτιζόμενα υβριδικά» και που στο εξωτερικό αναφέρονται ήδη ως PHEV (Plug-In Hybrid-Electric Vehicles).

Το διοξείδιο

Είναι προφανές ότι αν το ζητούμενο είναι η απαλλαγή μας από το CO₂, η οριστική λύση βρίσκεται μακριά από την καύση των υδρογονανθράκων. Μακριά από το πετρέλαιο, μακριά από το φυσικό αέριο (που και αυτό έχει τα δικά του προσόντα) μακριά και από τα βιοκαύσιμα. Κοιτάξτε προς τη μεριά του υδρογόνου και των ενεργειακών κυψελών (για τα οποία σας υποσχόμαστε να γράψουμε στο άμεσο μέλλον), αν θέλετε την απόλυτα καθαρή λύση. Όμως, άμεσα διαθέσιμα αυτοκίνητα τέτοιου τύπου δεν υπάρχουν, όπως επίσης δεν υπάρχει και η αντίστοιχη υποδομή σε σταθμούς ανεφοδιασμού και εργοστάσια παραγωγής υδρογόνου. Θέλοντας και μη θα περάσουμε λοιπόν και από το στάδιο των υβριδικών αυτοκινήτων που όμως πρέπει να τα βλέπουμε σαν μια ενδιάμεση κατάσταση, μέχρι την τελική λύση.

 Νίκος Λουπάκης

«Πεμπτουσία» 

Ανάπτυξη και περιβάλλον: πόλοι αντίθετοι;... Οι σοφές λύσεις επιβιώνουν στον χρόνο. Αλλά μόνον οι λαοί που τις ξαναανακαλύπτουν επιβιώνουν.

Τάσος Καφαντάρης

tovima gr

Στις αρχές Ιουνίου μια απίστευτη είδηση πέρασε λάθρα από τα στραμμένα στην οικονομική κρίση κιάλια των ΜΜΕ: Η αποστολή Icescape της NASA, η οποία από το 2010 καταμετρά τις επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας στον Αρκτικό Ωκεανό, ανακάλυψε κατάπληκτη μια νεοδημιουργημένη «κηλίδα φυτοπλαγκτού» τεραστίων διαστάσεων – μέχρι και 110 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οπως δήλωσε η επικεφαλής ωκεανολόγος Paula Bontempi, «αυτό είναι μια τάξη μεγέθους που δεν γνωρίζαμε ότι μπορεί να υπάρχει σε όλον τον πλανήτη... κάτι που δεν θα περίμενε κανείς να συμβεί ούτε σε ένα εκατομμύριο χρόνια!».

Η εμφάνιση μιας τέτοιας συγκλονιστικής διαταραχής της διατροφικής αλυσίδας σε αυτή την εποχή του χρόνου κάνει τους βιολόγους να αναλογίζονται με τρόμο το κατά πόσον τα μέλη της αλυσίδας που ακολουθούν – ψάρια, φώκιες, αρκούδες... – θα μπορέσουν να επαναρυθμίσουν το ρολόι των ετήσιων μεταναστεύσεών τους και να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.

Από την άλλη, ως αναγνώστης, όταν βρίσκεσαι «με την πλάτη στον τοίχο» από τα χρέη και το παιδί σου βιώνει την ανεργία, είναι ανθρώπινο να θεωρείς τα προβλήματα του περιβάλλοντος ήσσονος σημασίας και έσχατα στη λίστα προτεραιοτήτων σου. Αυτό προτάσσει η ιεράρχηση των προβλημάτων από το άτομο στην οικογένεια, έπειτα στον δήμο και το κράτος... άντε και ως την όλη ήπειρο – την Ευρώπη. Ωστόσο η Γη ολόκληρη είναι ένα οικοσύστημα με αλλεπάλληλα διαπλεκόμενα στρώματα, σαν κρεμμύδι, που μάλιστα δεν θεωρεί καν τον άνθρωπο «ομφαλό του». Ο άνθρωπος είχε την τύχη να επιβιώσει μέσα από τις απανωτές περιόδους θέρμανσης-ξήρανσης-σαπίσματος-κατάψυξης του κρεμμυδιού, αλλά δεν έχει καμία εγγύηση ότι θα συνεχίσει να επιβιώνει. Το μόνο του όπλο επιβίωσης ήταν και παραμένει ο νους του και τα όσα αυτός μηχανεύεται για προσαρμογή. Αρα και στην τωρινή εποχή αναζήτησης, όπου μια κλιματική αλλαγή συμπίπτει με την εκδήλωση σφοδρής οικονομικής κρίσης, η αγωνία μας για ανάπτυξη θα είναι αδιέξοδη αν δεν λάβει υπόψη της το επίταγμα της προσαρμογής.

Θύμα της αγοράς

Οικονομικά, αυτή η θεώρηση των πραγμάτων πρωτοδιατυπώθηκε επίσημα τον Οκτώβριο του 2006 στη βρετανική έκθεση «Stern Review» που συνέταξε ο Sir Nicholas Stern, τότε αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και νυν καθηγητής της London School of Economics και του Collège de France. Στην έκθεση εκείνη (βλ. govx.socitm.gov.uk/spaces/sus/knowledge/the-economics-of-climate-change-the-stern-review/Stern Review Summary_of_Conclusions.pdf) ο βαρόνος Stern εντόπιζε τη ρίζα εκείνου που τα αμέσως επόμενα χρόνια θα εκδηλωνόταν ως παγκόσμια οικονομική κρίση: «Η κλιματική αλλαγή είναι το αποτέλεσμα της μεγαλύτερης αποτυχίας της αγοράς που έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος».

Ξαφνιάζεστε; Νομίζατε ότι η υπερχρέωσή μας και τα μνημόνια ήταν τα μόνα παράγωγα του αδηφάγου καπιταλισμού, των ακόρεστων τραπεζιτών, των διεφθαρμένων πολιτικών και της απρονόητης υποταγής μας στον υπερκαταναλωτισμό; Οχι, αγαπητοί «συγκάτοικοι στην τρέλα». Εδώ και έναν αιώνα βασίζουμε την ανάπτυξή μας στο ανελέητο «άρμεγμα» του πλανήτη. Ανέκαθεν ζούσαμε από αυτόν, αλλά μετά τον εξηλεκτρισμό επιδοθήκαμε σε μια ασυγκράτητη ανάπτυξη που μας πήγε από τα ατμόπλοια στα διαστημόπλοια. Το μαζικό όργωμα της γης με τρακτέρ, η τεχνητή λίπανση και αποψίλωσή της με λιπάσματα και φυτοφάρμακα, η συνεχής άρδευσή της με αντλίες και η καλλιέργειά της με γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους οδήγησαν στην αποκόμιση σοδειών πρωτοφανών μεγεθών και στην αποξήρανση τεράστιων υπόγειων υδάτινων αποθεμάτων. Παράλληλα η απόρροια αυτής της ευμάρειας επανατροφοδότησε το άρμεγμα: ο τετραπλασιασμός του πληθυσμού της Γης μέσα σε έναν αιώνα και η επέκταση του προσδόκιμου ζωής του ως και κατά 30 χρόνια απαιτούν όλο και περισσότερη κατανάλωση τροφίμων και ενέργειας κατά κεφαλήν.

Αν η ανάπτυξή μας ήταν άσχετη με το κλίμα, το κύριο μέλημά μας θα παρέμενε το πώς θα υποκαταστήσουμε τους υδρογονάνθρακες με νέες πηγές ενέργειας, το πώς θα καλλιεργήσουμε και τους βυθούς των ωκεανών για να θρέψουμε τον όλο και μεγεθυνόμενο πληθυσμό και... το πώς θα συμβιώναμε όλοι εμείς αρμονικά. Ωστόσο το «θερμοκήπιο» που στήσαμε για το άρμεγμα της Γης απειλεί τώρα να μας πνίξει. Ενώ το κλίμα θα άρχιζε φυσιολογικά να ψύχεται – πιστό στους κύκλους που ανέκαθεν ακολουθούσε ο πλανήτης –, η μαζική ανθρώπινη παρέμβαση το ωθεί σε απότομη αλλαγή. Τα καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο έντονα και οι πάγοι που λιώνουν υπόσχονται κατακλυσμιαίες καταστροφές. Σύμφωνα με το «Stern Review», ως το 2050 θα έχουμε 200 εκατομμύρια «κλιματικούς μετανάστες» από την Αφρική και την Ασία. Σε τι είδους ανάπτυξη μπορούμε να προσδοκούμε, όταν όλα υπόσχονται την εξαθλίωση;

Το ερώτημα προβάλλει ως το ζοφερότερο στην ιστορία του ανθρώπου. Οχι διότι δεν το ξανααντιμετώπισε στο μακραίωνο διάβα του από την Αφρική ως την κατακυρίευση όλων των ηπείρων, αλλά διότι τώρα ο πολιτισμός του δεν του επιτρέπει την επιλογή της επιβίωσης μέσω του αφανισμού των άλλων. Πρέπει να βρει λύσεις «σοφού ανθρώπου», λύσεις που θα δικαιώνουν τον αυτοχαρακτηρισμό του ως Homo Sapiens.

Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Στη χώρα μας η πιο πρόσφατη – αλλά και η πρώτη – διεπιστημονική μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής διεξήχθη από την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη διετία 2009-2011. Δημοσιεύθηκε υπό τον τίτλο «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα» και αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο (βλ. www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/Πληρης_Εκθεση.pdf). Από αυτήν σταχυολογήσαμε τις ακόλουθες προβλέψεις:

Το συνολικό κόστος λόγω της µακροχρόνιας ανόδου της στάθµης της θάλασσας στην ελληνική παράκτια ζώνη, το οποίο αντιστοιχεί σε αρνητικές επιπτώσεις για την οικιστική, τουριστική, υγροτοπική, δασική και γεωργική χρήση της γης, εκτιµάται µεταξύ 4,4 δισ. ευρώ για άνοδο της στάθµης κατά 0,5 µ. και 8 δισ. ευρώ για άνοδο της στάθµης κατά 1 µέτρο. Επίσης εκτιµάται ότι θα αυξηθούν η επιφανειακή απορροή και η διάβρωση, µε αποτέλεσµα να µειωθεί η ποσότητα του διαθέσιµου χρησιµοποιήσιµου ύδατος κατά 25% έως 40%.

Εάν µέχρι το 2100 η θερµοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας αυξηθεί κατά 3,3^οC, τότε τα συνολικά αλιεύµατα εκτιµάται ότι θα µειωθούν περίπου κατά 2,5% της µέσης τιµής. Η πλέον ευαίσθητη καλλιέργεια είναι το σιτάρι, ενώ η παραγωγή βαµβακιού θα υποστεί τις µεγαλύτερες µειώσεις στην περιοχή της Κεντρικής και της Ανατολικής Ελλάδας. Η καλλιέργεια κηπευτικών θα µετατοπιστεί βορειότερα και η καλλιεργητική  περίοδος θα είναι µεγαλύτερη σε σχέση µε σήµερα, µε αποτέλεσµα να αυξηθεί η παραγωγή.

Με την άνοδο της θερµοκρασίας αναµένεται ότι θα αυξηθεί ο αριθµός των πυρκαγιών κατά τη θερινή περίοδο και ότι η συνολική καµένη έκταση θα διευρυνθεί κατά 10% έως 20%. Αν θεωρηθεί ότι ως το 2100 η µέση µέγιστη θερµοκρασία τη θερινή περίοδο θα αυξηθεί στην Αττική κατά περίπου 4,4^οC, εκτιµάται ότι ο αριθµός των οφειλόµενων στην ανθρωπογενή υπερθέρµανση θανάτων στο λεκανοπέδιο της Αθήνας µπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 25%».

Δυστυχία ή ευκαιρία;

Οσον αφορά τα συμπεράσματα και τις υποδείξεις της έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος, σημειώνουμε τα εξής:

Είναι ορατός ο κίνδυνος να δηµιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος φτώχειας, απουσίας πρόσβασης σε ενέργεια και τεχνολογία και µειωµένης προστασίας έναντι των ζηµιών εξαιτίας της κλιµατικής αλλαγής: έτσι θα οξυνθούν τα φαινόµενα που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία ως ενεργειακή και κλιµατική φτώχεια.

Η σηµερινή δυσχερής οικονοµική συγκυρία φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι δηµιουργεί εµπόδια σχετικά µε την εξασφάλιση των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν στο πλαίσιο της πολιτικής µετριασµού και προσαρµογής. Οµως, στο µέτρο κατά το οποίο η πολιτική αυτή αξιοποιείται ως ευκαιρία νέων δραστηριοτήτων και ανάπτυξης, µπορεί να αποτελέσει µέρος της στρατηγικής που θα συµβάλει στην έξοδο από την οικονοµική κρίση και στη διαµόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου – µε άλλα λόγια, η υιοθέτησή της, αντί να παρεµποδίζεται από το σηµερινό οξύ πρόβληµα της οικονοµίας, µπορεί να συµβάλει στη λύση του.

Τα τρία σενάρια

Η µελέτη έλαβε υπόψη διάφορα σενάρια µελλοντικής εξέλιξης των εκποµπών, για τα οποία εκτιµήθηκε η ένταση των κλιµατικών αλλαγών. Το δυσµενέστερο σενάριο από πλευράς έντασης κλιµατικών αλλαγών είναι Σενάριο Μη Δράσης. Το δεύτερο σενάριο – το Σενάριο Μετριασµού της κλιµατικής αλλαγής για την Ελλάδα, όπως και για τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, – συνίσταται στη συνεχή και δραστική µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου από σήµερα, ώστε οι εκποµπές µέχρι το 2050 να µην υπερβούν το 80% των εκποµπών του 1990. Τέλος, το Σενάριο Προσαρµογής έγκειται στην ανάληψη δράσης κατά τοµέα ώστε να µειωθούν οι ζηµίες εξαιτίας της κλιµατικής αλλαγής. Το µεγαλύτερο µέρος των µέτρων προσαρµογής συνίσταται σε δηµόσια έργα και αφορά δηµόσια δαπάνη που αποσκοπεί στην προστασία έναντι των επιπτώσεων της αύξησης της θερµοκρασίας, των ακραίων καιρικών φαινοµένων, της ξηρασίας και της έλλειψης υδάτινων πόρων, καθώς και της ανόδου της στάθµης της θάλασσας.

Σωρευτικά µέχρι το 2100, το Σενάριο Προσαρµογής µειώνει το κόστος για την ελληνική οικονοµία κατά 123 δισ. ευρώ (σταθερές τιµές του 2008) συγκριτικά µε το κόστος του Σεναρίου Μη Δράσης, ενώ το Σενάριο Μετριασµού µειώνει το συνολικό κόστος κατά 265 δισ. ευρώ. Δεδοµένου ότι δεν µπορεί να αποκλειστεί η εκδήλωση ακραίων κλιµατικών επιπτώσεων στο μέλλον, τόσο η πολιτική µετριασµού όσο και η πολιτική προσαρµογής έχουν τον χαρακτήρα της ασφάλισης έναντι τέτοιων ενδεχοµένων και, εποµένως, η σκοπιµότητά τους δικαιολογείται ανεξάρτητα από τα αποτελέσµατα της ανάλυσης κόστους-οφέλους.

Ο µακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασµός αποτελεί το κεντρικό εργαλείο στο πλαίσιο της πολιτικής µετριασµού της κλιµατικής αλλαγής. Η πορεία προς µια οικονοµία χαµηλών εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου αφορά το σύνολο των τοµέων οικονοµικής δραστηριότητας, την κατανάλωση και την παραγωγή ενέργειας. Πολλά ζητήµατα της στρατηγικής αυτής παραµένουν ανοιχτά για περαιτέρω έρευνα, όπως π.χ. ο τρόπος άρσης των εµποδίων σχετικά µε την εξοικονόµηση ενέργειας και την ταχεία διάδοση ενεργειακών τεχνολογιών απαλλαγµένων από εκποµπές.

Η παρούσα µελέτη αποτελεί αφετηρία για τη διεξαγωγή πιο ολοκληρωµένης και λεπτοµερέστερης έρευνας µε σκοπό την υποστήριξη εθνικής στρατηγικής για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Χρειάζεται να µελετηθούν περαιτέρω οι δυνατότητες συνέργειας µεταξύ της οικονοµικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και των νέων αγορών που θα δηµιουργηθούν για τις καθαρές τεχνολογίες σε όλους τους τοµείς. Ζητήµατα τιµολογιακής πολιτικής στον τοµέα της ενέργειας, µηχανισµοί βασισµένοι στην αγορά που θα υποστηρίζουν τη διάδοση των καθαρών τεχνολογιών, αναδιαρθρώσεις που θα διασφαλίζουν τη συµµετοχή καταναλωτών και ιδιοπαραγωγών στην αγορά µε αποκεντρωµένο τρόπο, αποτελούν όλα προκλήσεις για µελλοντικές µελέτες».

Ζητείται Αναγέννηση

Χρειαζόμαστε λοιπόν ευρύτερη και επικαιροποιημένη μελέτη – ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα ενεργειακά αποθέματα μιας ελληνικής ΑΟΖ – για να χαράξουμε στρατηγική ανάπτυξης εν μέσω κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα βέβαια γνωρίζουμε ότι και τα όποια μέτρα ενίσχυσης εναλλακτικών καλλιεργειών και επενδύσεων σε ανανεώσιμες ενέργειες πήραμε στο ξεκίνημα της «Πράσινης Οικονομίας» δυναμιτίστηκαν από το ότι ο κρατικός μας μηχανισμός είναι από αντιπαραγωγικός έως σάπιος. Τώρα, υπό την αφόρητη πίεση των δανειστών μας, Ευρωπαίων και Αμερικανών, καλούμαστε να αναδομήσουμε πλήρως αυτόν τον μηχανισμό, προκειμένου να ανατάξουμε την οικονομία μας και να προχωρήσουμε σε ανάπτυξη. Εστω λοιπόν «υπό επιτροπεία», η αναδόμηση θα γίνει. Ομως η δίψα μας για ανάπτυξη μπορεί να συμπορευθεί με τη χρεία για σοφή διαχείριση του πολύπαθου περιβάλλοντός μας; 

Αναζητώντας κάποιον μπούσουλα για μια τέτοια σοφή πορεία, έπεσα πάλι στα λεχθέντα από τον Στερν πριν από ενάμιση χρόνο στην «ΕΣΗΕΑ» της Αυστραλίας: «Ζούμε στην περίοδο της έκτης κατά σειράν βιομηχανικής επανάστασης από εκείνη των μηχανών πλέξης του 18ου αιώνα, την εποχή της ενεργειακής επανάστασης. Επενδύοντας με δυναμισμό και δημιουργικότητα, μπορούμε να καταστήσουμε αυτή την επανάσταση μοχλό τόσο για ανάπτυξη όσο και για προστασία του κλίματος. (...) Ομως θα είναι μια περίοδος υψηλού ρίσκου, άρα και μια περίοδος όπου δεν θα αρκεί να κάνουμε απλώς τη δουλειά μας ως συνήθως. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε και να αλλάξουμε τους τρόπους δράσης μας – αυτό θα είναι η ουσία της ενεργειακής επανάστασης. Θα πρέπει όλοι οι κοινωνικοοικονομικοί φορείς να αποδυθούμε σε έναν μαραθώνιο “πράσινης άμιλλας”, όπου οι αγορές θα παίζουν τον ρόλο τους για να έχουμε επενδυτικά κίνητρα και ανακαλύψεις, αλλά και οι κυβερνήσεις θα θέτουν τις πολιτικές που θα διορθώνουν τις αστοχίες και τα λάθη των αγορών. (...) Αν με ρωτάτε τι θα έκανα στη χώρα σας, μια χώρα πλούσια σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και με άφθονο ορυκτό πλούτο, θα σας έλεγα να μην κάνετε το λάθος που κάναμε εμείς, στη Βρετανία, με τα πετρέλαια της Βόρειας Θάλασσας: Ξοδέψαμε τα έσοδά μας σε επιδοτήσεις και επιταχύναμε την αποβιομηχάνισή μας. Στη θέση σας λοιπόν θα εκμεταλλευόμουν όλα αυτά τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας αλλά και θα έστηνα με τα κέρδη μου ένα Ταμείο Επενδύσεων για το μέλλον της. Διότι για να είναι η χώρα ανταγωνιστική και στο μέλλον, χρειάζεται να κρατάει χαμηλό το κόστος παραγωγής, πράγμα που μπορεί να διασφαλισθεί μόνο με την επένδυση στις υποδομές και την επένδυση στην Παιδεία».

Διαβάζοντάς τον... χαμογέλασα. Το σκεπτικό του ακουγόταν τόσο, μα τόσο, συμβατό με εκείνο που διάβασα ψάχνοντας την ιστορία των κλιματικών αλλαγών: «Η ανάκαμψη της αστικής κοινωνίας στην Ελλάδα – μετά τον μεσαίωνα που επακολούθησε της Ιλιάδας – φαίνεται ότι δεν εξαρτήθηκε τόσο από τις κλιματικές συνθήκες όσο από την ανθρώπινη καινοτομία». Τελικά οι σοφές λύσεις επιβιώνουν στον χρόνο. Αλλά μόνον οι λαοί που τις ξαναανακαλύπτουν επιβιώνουν.

Τάσος Καφαντάρης

tovima gr

Σωματίδια, άζωτο και όζον: Μια προσεκτική ματιά σε τρεις ρυπαντές

Οι επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον αυξάνονται διαρκώς. Στο παρελθόν, οι επιπτώσεις αυτές γίνονταν αισθητές κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες βλέπουμε ότι έχουν την τάση να επεκτείνονται σε διάφορες περιοχές, όπως π.χ. η όξινη βροχή. Η κλιματική αλλαγή έχει επομένως παγκόσμιες επιπτώσεις.

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται ενίοτε ως «ανθρωπόκαινος». Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η χρήση των πόρων από τον άνθρωπο και το σύνθετο μείγμα ρυπαντών που προκύπτει από τη χρήση αυτή έχει καταστεί πλέον κυρίαρχη κινητήρια δύναμη, διαμορφώνοντας τη Γη και τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς της.

Όπως εμείς, έτσι και το περιβάλλον είναι ευάλωτο στη ρύπανση. Πολλές φορές είναι ικανό να απορροφά τα ανεπιθύμητα προϊόντα των δραστηριοτήτων μας – ρύπανση και απόβλητα – καθιστώντας τα αβλαβή με το πέρασμα του χρόνου. Πράγματι, η ικανότητα του περιβάλλοντος να απορροφά και να μεταμορφώνει τα ρυπογόνα στοιχεία είναι μία από τις βασικές υπηρεσίες που μας προσφέρουν τα υγιή οικοσυστήματα. Η δυνατότητά τους όμως ως προς αυτό είναι πεπερασμένη. Εάν τα επιβαρύνουμε υπερβολικά, τότε κινδυνεύουμε να τα καταστρέψουμε, μαζί και με τα είδη που ζουν σε αυτά, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου.

Εάν επικεντρωθούμε σε τρεις μόνο τύπους ρυπαντών, θα έχουμε μια καλύτερη ιδέα των σοβαρών επιπτώσεων που προκύπτουν για τον πλανήτη μας: σωματίδια, άζωτο και όζον στο επίπεδο του εδάφους. Οι ρυπαντές αυτοί αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής λόγω των πολύπλοκων και δυνητικά μακροπρόθεσμων επιπτώσεών τους στη λειτουργία των οικοσυστημάτων, στη ρύθμιση του κλίματος και στην ανθρώπινη υγεία. Συν τοις άλλοις, προκαλούνται ως επί το πλείστον από τις ίδιες αιτίες: εκβιομηχάνιση, παγκοσμιοποίηση και αυξανόμενη κατανάλωση.

Οι εκπομπές πολλών εναέριων ρύπων έχουν μειωθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη και η πολιτική για τον αέρα αποτελεί μία από τις επιτυχείς προσπάθειες της ΕΕ όσον αφορά το περιβάλλον. Ειδικότερα, η πολιτική αυτή οδήγησε σε σπουδαιότατη μείωση των εκπομπών θείου, του βασικότερου συστατικού της «όξινης βροχής».

Ωστόσο, συνεχίζουμε να επιβαρύνουμε το περιβάλλον με ένα συνεχώς πιο πολύπλοκο φορτίο ρυπαντών, χωρίς να συνειδητοποιούμε επαρκώς τις δυνητικές επιπτώσεις του για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν ήδη στο εμπόριο 70.000 έως 100.000 χημικές ουσίες, αριθμός ο οποίος αυξάνεται ραγδαία. Σχεδόν 5.000 από τις ουσίες αυτές παράγονται σε μεγάλες ποσότητες, άνω του ενός εκατομμυρίου τόνων ετησίως.

• Η σωματιδιακή ύλη είναι όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή διαφόρων μικρών σωματιδίων, από πηγές όπως οι εξατμίσεις των οχημάτων και οι οικιακές θερμάστρες, τα οποία βλάπτουν τους πνεύμονες του ανθρώπου. Η μακροχρόνια έκθεση ή η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να έχει σειρά επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, από έναν απλό ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος μέχρι πρόωρο θάνατο.

• Η ρύπανση που προκαλείται από το άζωτο επηρεάζει την ποιότητα των υπόγειων υδάτων και οδηγεί σε ευτροφισμό των γλυκών υδάτων και των θαλασσίων οικοσυστημάτων. Η χρήση κοπριάς και λιπασμάτων στις καλλιεργούμενες εκτάσεις μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση σημαντικών ποσοτήτων βελτιωτικών ουσιών είτε στον αέρα είτε υπό μορφή διαρροής νιτρικών στα υπόγεια ύδατα ή απορροής στα επιφανειακά. Αυτό το φορτίο ρύπανσης των γλυκών υδάτων καταλήγει τελικά στα παράκτια ύδατα, όπου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

• Παρότι λειτουργεί ως προστατευτικό στρώμα ψηλά πάνω από τη γη, το όζον (O₃) μπορεί επίσης να είναι επιβλαβές. Ο όρος «όζον στο επίπεδο του εδάφους» αναφέρεται στο όζον που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα κοντά στην επιφάνεια της γης. Δεν εκπέμπεται κατευθείαν στον αέρα, αλλά σχηματίζεται όταν αναμειγνύονται άλλες ουσίες. Η έκθεση στο όζον στο επίπεδο του εδάφους μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, αλλά και να μειώνει την απόδοση των καλλιεργειών. Μπορεί να προκαλέσει μεταβολές στην παραγωγικότητα και στη σύνθεση των ειδών, δημιουργώντας κινδύνους για τη βιοποικιλότητα.

Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος

 pemptousia

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ: ΕΥΚΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ, ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Περισσότεροι από 500 στόχοι διεθνών περιβαλλοντικών συμφωνιών κάθε είδους έχουν μείνει ουσιαστικά στα χαρτιά, καθώς η ανθρωπότητα έζησε το 2011 ένα νέο ρεκόρ εκπομπών ρύπων και οι προβλέψεις για τις επόμενες δεκαετίες φαίνονται καταστροφικές.

Από τους 90 σημαντικότερους περιβαλλοντικούς στόχους κάθε είδους που έχουν αναληφθεί μέσω διεθνών συμφωνιών, μόλις τέσσερις εκπληρώνονται σε ικανοποιητικό βαθμό.

Το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης (Stockholm Environment Institute - SEI) σε συνεργασία με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών εξέτασαν ενδελεχώς την πρόοδο των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων και συμφωνιών που έχουν αναληφθεί σε διεθνές επίπεδο.

Σύμφωνα με την έρευνα οι διεθνείς στόχοι κάθε είδους (δεσμεύσεις-όρια-στόχοι,κλπ.) ξεπερνούν παγκοσμίως τους 500, εκ των οποίων οι 90 κρίνονται από την έρευνα ως ιδιαίτερης βαρύτητας.

Από τους 90 σημαντικότερους στόχους, η έρευνα εκτιμά ότι έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος μόνο στους τέσσερις, ενώ σχετική πρόοδος έχει επιτευχθεί σε άλλους 40. Καθόλου ή ελάχιστη πρόοδος παρατηρείται σε 24 στόχους, ενώ ελλιπή στοιχεία παρατηρούνται για 14.

Πιο αναλυτικά σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί στα ζητήματα:
-αντικατάστασης προϊόντων ζημιογόνων για την τρύπα του όζοντος,
-αφαίρεσης μολύβδου από τα καύσιμα,
-βελτίωσης της ποσότητας των υδάτινων αποθεμάτων, και
-βελτίωσης της ερευνητικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την μείωση της ρύπανσης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Μερική πρόοδος έχει σημειωθεί σε 40 από τους 90 στόχους που αποτέλεσαν αντικείμενο διεθνούς διαβούλευσης καταλήγοντας σε συμφωνία και ανάληψη δεσμεύσεων. Ως σημαντικότερα παραδείγματα αναφέρονται εδώ η μείωση στους ρυθμούς της αποψίλωσης δασών και η αύξηση των εθνικών πάρκων-δρυμών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όμως καθόλου ή ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί σε 24 από τα 90 ζητήματα-στόχους, μερικοί εκ των οποίων αποτελούν βασικούς παράγοντες αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, όπως:
-τα ζητήματα κλιματικών αλλαγών γενικά,
-η ερημοποίηση περιοχών,
-οι ξηρασίες, και
-τα αλιευτικά αποθέματα.

 Η έρευνα επισημαίνει ότι αν οι συμφωνίες που έχουν παρουσιάσει ελάχιστη ή καθόλου πρόοδο δεν αρχίζουν σύντομα να εκπληρώνονται σε ικανοποιητικό βαθμό, τα επιστημονικά σενάρια για διπλασιασμό των εκπομπών άνθρακα έως το 2050 και μέσης αύξησης της θερμοκρασίας που ίσως φτάσει τους 3 βαθμούς Κελσίου έως το 2100, θα γίνουν πραγματικότητα.

Πηγές: Clickgreen, Global Environment Outlook

Φωτό: wikipedia

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com

"ΣΟΛΩΝ" για τη σύνθεση και τον οικολογικό πολιτισμό