Το φυσικό αέριο ως πράσινη ενέργεια : Αυτόματη ειδικότητα στον τομέα της ενέργειας

Όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει ότι το φυσικό αέριο ανήκει στις πράσινες ενέργειες. Δεν είναι βέβαια μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας αλλά η καύση του παράγει νερό και διοξείδιο του άνθρακα.

Οι κρατήρες της Σιβηρίας λύνουν το μυστήριο του Τριγώνου των Βερμούδων;

Τους προηγούμενους μήνες έλαβε εκτεταμένη δημοσιότητα η ξαφνική εμφάνιση μυστηριωδών κρατήρων στο έδαφος της Σιβηρίας, προκαλώντας την ανάπτυξη αμέτρητων θεωριών για την αιτία σχηματισμού τους.

Τώρα Ρώσοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως οι κρατήρες αυτοί δημιουργήθηκαν μετά από υπόγειες εκρήξεις αερίου, και πιστεύουν πως η θεωρία αυτή εξηγεί την εξαφάνιση αεροπλάνων και πλοίων στο διαβόητο Τρίγωνο των Βερμούδων.

«Οι ασυνήθιστα θερμές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, σε συνδυασμό με την αυξημένη θερμότητα των γεωλογικών ρηγμάτων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, οδήγησαν στη μαζική απελευθέρωση υδριτών αερίου και το σχηματισμό των κρατήρων», δήλωσαν σε τοπικά μέσα οι επιστήμονες του Γεωλογικού και Γεωφυσικού Ινστιτούτου Τροφίμουκ στην πόλη Νοβοσιμπίρσκ της Ρωσίας.

Οι υδρίτες αερίου είναι κρύσταλλοι πάγου που περιέχουν μόρια αερίων, κατά κύριο λόγο μεθανίου. Βρίσκονται σε μονίμως παγωμένες περιοχές όπως η βόρεια Σιβηρία αλλά και κάτω από κάποιες περιοχές των ωκεανών.

«Υπήρχαν υδρίτες αερίου τόσο στο επίπεδο ακριβώς κάτω από την επιφάνεια, όσο και σε βάθος εκατοντάδων μέτρων», δήλωσε ο Βλάντιμιρ Ποταπόφ, μέλος της επιστημονικής ομάδας. «Επιπλέον οι κρατήρες βρίσκονται πάνω στο σημείο που ενώνονται δύο τεκτονικά ρήγματα. Η περιοχή δεν είναι σεισμική αλλά την περίοδο εκείνη υπήρχε έντονη τεκτονική δραστηριότητα με αποτέλεσμα να αυξηθεί η θερμοκρασία και να λιώσει τους υδρίτες», πρόσθεσε.

Οι αντιδράσεις των υδριτών αερίου μπορούν να εξηγήσουν και το μυστήριο του Τριγώνου των Βερμούδων, την περιοχή στο δυτικό τμήμα του βόρειου Ατλαντικού όπου έχουν εξαφανιστεί αρκετά πλοία και αεροσκάφη.

«Οι υδρίτες αρχίζουν να αποσυντίθενται, μετατρέποντας το παγωμένο μεθάνιο σε αέριο. Αυτό συμβαίνει μαζικά και οδηγεί σε περισσότερες τέτοιες αντιδράσεις, παράγοντας έτσι τεράστιες ποσότητες αερίου. Το αέριο αυτό θερμαίνει τον ωκεανό με αποτέλεσμα τα σκάφη να βυθίζονται στα νερά του μαζί με μεγάλες ποσότητες αερίων», δήλωσε ο Ποταπόφ.

Με παρόμοιο τρόπο ο αέρας γίνεται υπερκορεσμένος με μεθάνιο, προκαλώντας έντονες αναταραχές στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα τα αεροπλάνα να συντρίβονται. Οι Ρώσοι επιστήμονες σκοπεύουν τώρα να υποστηρίξουν τη θεωρία τους με περισσότερα στοιχεία από τους κρατήρες και στη συνέχεια να εντοπίσουν άλλες περιοχές του κόσμου που είναι πιθανό να συμβούν παρόμοιες αντιδράσεις.
[naftemporiki.gr]
13/10/14
--
-
ΣΧΕΤΙΚΟ:

• Ξεδιαλύνεται το μυστήριο που κρύβουν οι μυστηριώδεις κρατήρες της Σιβηρίας (Η νέα απειλή λέγεται μεθάνιο)

Ξεδιαλύνεται το μυστήριο που κρύβουν οι μυστηριώδεις κρατήρες της Σιβηρίας (Η νέα απειλή λέγεται μεθάνιο)

Ακόμα μία μυστηριώδη γιγάντια τρύπα ανακάλυψαν εκτροφείς ταράνδων στον ρωσικό Άπω Βορρά, σε μια από τις πλέον απομονωμένες βόρειες περιοχές της Ρωσίας, σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από μια παρόμοια που ανακαλύφθηκε λίγες μέρες πριν. Και οι δύο κρατήρες εντοπίστηκαν σε ένα μόνιμο στρώμα πάγου στο Γιαμάλ της Σιβηρίας, λέξη που στην τοπική διάλεκτο των Νενέτς σημαίνει «τέλος της Γης», και φαίνεται να έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ τη βάση αποτελούν παγωμένες λίμνες. Σε αυτήν την περιοχή οι θερμοκρασίες φτάνουν τους μείον 50 βαθμούς Κελσίου, ενώ ο ήλιος εμφανίζεται σπάνια στη διάρκεια του χειμώνα.

Η θεωρία των επιστημόνων που εξέτασαν τον πρώτο κρατήρα λέει ότι πιθανόν να σχηματίστηκε έπειτα από υπόγεια έκρηξη ενός μείγματος νερού, αλατιού και αερίου, αναφέρει σε δημοσίευμά της η ενημερωτική ιστοσελίδα Siberian Times. Η εν λόγω περιοχή, που διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ρωσίας, καλύφθηκε από θάλασσα πριν από περίπου 10.000 χρόνια, αφήνοντας πίσω της τεράστια κοιτάσματα αλατιού.

Η επιστημονική εξήγηση

«Λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η οποία προκάλεσε μια ανησυχητική τήξη στο τμήμα του πάγου που βρίσκεται κάτω από το έδαφος, απελευθερώθηκε αέριο, γεγονός που με τη σειρά του προκάλεσε ένα φαινόμενο που μοιάζει σαν να βγάζεις τον φελλό από μια σαμπάνια» αναφέρει το ρεπορτάζ, επικαλούμενο εμπειρογνώμονα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών της Σιβηρίας.

Ο πρώτος κρατήρας εκτιμάται ότι έχει πλάτος περίπου 50 μέτρα και βάθος 70 μέτρα, με νερό που προέρχεται από το λιώσιμο του πάγου να καλύπτει τις πλευρές του μέχρι κάτω, στον παγωμένο βυθό του. Η δεύτερη μυστηριώδης τρύπα, ως προς τη μορφολογία της, είναι «ακριβώς» όπως η πρώτη, αλλά «αρκετά μικρότερη», ανέφερε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Interfax-Ural ο τοπικός βουλευτής Μιχαήλ Λαπσούι και πρόσθεσε: «Μέσα στον ίδιο τον κρατήρα μπορεί κανείς να δει χιόνι».
gr.rbth.com
27/7/14
--
-
ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Η νέα απειλή λέγεται μεθάνιο./ Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought 

• Εφιαλτικό σενάριο για το λιώσιμο των πάγων της Σιβηρίας/Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought

•  Methangas in der Arktis... Schmelzendes Eis ist tickende Zeitbombe...

 

ΗΠΑ: Μετά το σχιστολιθικό αέριο, έρχονται οι υδρίτες μεθανίου.

Μετά την επανάσταση στο σχιστολιθικό αέριο που κατάφεραν να επιτύχουν, οι ΗΠΑ ρίχνουν το βάρος τους σε μία άλλη μορφή μη συμβατικού φυσικού αερίου, τους υδρίτες μεθανίου.

Ήδη, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ προχώρησε στη διάθεση σχεδόν 5 εκατ. δολαρίων σε ερευνητικά προγράμματα τα οποία έχουν ως αντικείμενο τις πιθανές επιπτώσεις από την εξόρυξη του συγκεκριμένου τύπου αέριου τόσο στην ανταγωνιστικότητα και την ενεργειακή ασφάλεια των ΗΠΑ όσο και στο περιβάλλον.


 Μεταξύ των ιδρυμάτων που έλαβαν χρηματοδότηση είναι το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Austin, το ΜΙΤ, το George Tech Research Corporation, το Oregon State University, το Πανεπιστήμιο της Washington και το Πανεπιστήμιο του Oregon.
energypress.gr
22/11/13
--
-
ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Μέλλον, υδρίτες και Ελλάδα

• Μονίζ: Οι ΗΠΑ Δεν Εγκαταλείπουν τη Μέση Ανατολή, Παρά τις Προβλέψεις για Ενεργειακή Αυτάρκεια.

• Companies line up to drill after survey shows Dakota oil, gas fields far bigger than believed

• Οι σχιστολιθικοί υδρογονάνθρακες δεν θα επιστρέψουν τις χαμηλές τιμές στο πετρέλαιο

  

   

Η νέα απειλή λέγεται μεθάνιο./ Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought

--

Παγιδευμένο στο εσωτερικό των μόνιμων πάγων της Σιβηρίας
Ενδιαφέροντα, αλλά και ανησυχητικά ευρήματα σχετικά με το επικίνδυνο για τον πλανήτη αέριο.

ΕΡΕΥΝΕΣ τα τελευταία χρόνια έχουν προσπαθήσει να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις που θα έχει στον πλανήτη η διαρροή μεθανίου στην ατμόσφαιρα.


Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα έχει στρέψει το ενδιαφέρον της σε μια τεράστια έκταση της Σιβηρίας, η οποία λιώνει με ταχείς ρυθμούς. Πρόκειται για μια περιοχή μόνιμου πάγου, που εκτείνεται σε πολλά εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και έχει αρχίσει να λιώνει από τότε που πρωτοδιαμορφώθηκε πριν από 11.000 έτη, στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων.
Στο εσωτερικό των μόνιμων πάγων βρίσκεται παγιδευμένο μεθάνιο, ενώ τεράστιες ποσότητες του αερίου είναι εγκλωβισμένες και κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα της Σιβηρίας. Κάτω από τον πυθμένα υπάρχει επίσης ένα μόνιμο στρώμα πάγου, το οποίο και εμπόδιζε ώς σήμερα το μεθάνιο να ανεβεί προς την επιφάνεια μέσα από υποθαλάσσια φουγάρα. Το μεθάνιο παράγεται από μικροοργανισμούς που διασπούν αποθέσεις οργανικής ύλης απουσία οξυγόνου.
Διπλό το πρόβλημα

Όπως φαίνεται, έχουν αρχίσει να λιώνουν τόσο οι μόνιμοι παγετώνες στις ηπειρωτικές περιοχές της Σιβηρίας όσο και το στρώμα πάγου κάτω από τον πυθμένα, με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του το επικίνδυνο αέριο. Το πρόβλημα είναι διπλό, διότι η αύξηση της θερμοκρασίας λιώνει τους πάγους, επιτρέποντας στο μεθάνιο να ανεβεί προς την επιφάνεια και η παρουσία του εκεί στη συνέχεια εμποδίζει την επιφάνεια να ξαναπαγώσει. Έτσι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την απελευθέρωση όλο και μεγαλύτερων ποσοτήτων μεθανίου στην ατμόσφαιρα - η έκλυση αυτή είναι πιθανόν να επιταχύνει σημαντικά τον ρυθμό αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Το αέριο είναι είκοσι φορές πιο ισχυρό από το διοξίδιο του άνθρακα και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, αν συνεχιστεί το λιώσιμο των μόνιμων πάγων στη Σιβηρία, θα απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα δισεκατομμύρια τόνοι μεθανίου. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι σε περίπτωση που η κατάσταση συνεχιστεί, το πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα διογκωθεί και είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μαζική εξόντωση ειδών.
Οικονομική βόμβα
Διάφορες έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν προσπαθήσει να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις που θα έχει στον πλανήτη η διαρροή μεθανίου στην ατμόσφαιρα. Μια νέα μελέτη για πρώτη φορά κάνει εκτιμήσεις σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης. Ομάδα ειδικών, με επικεφαλής τον Γκέιλ Γουάιτμαν, καθηγητή του Πανεπιστημίου Erasmus στην Ολλανδία, χρησιμοποίησε ένα οικονομικό μοντέλο και σχεδίασε μια προσομοίωση, στην οποία ελήφθησαν υπόψη οι επιπτώσεις που θα έχουν στην οικονομία οι φυσικές καταστροφές οι οποίες συνοδεύουν τις κλιματικές αλλαγές. «Πρόκειται για μια οικονομική βόμβα, την επικινδυνότητα της οποίας δεν έχει κατανοήσει ακόμη η παγκόσμια κοινότητα. Οι ηγέτες του πλανήτη και οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ πρέπει να ασχοληθούν με αυτήν την αόρατη ωρολογιακή βόμβα», αναφέρει ο Γουάιτμαν.
Αναερόβια μικρόβια
Μικρόβια, τα οποία σιγοτρώνε τα υπολείμματα των δασών που κάλυπταν κάποτε την Ανταρκτική, παράγουν δισεκατομμύρια τόνους μεθανίου, το οποίο θα μπορούσε να επιδεινώσει σημαντικά την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στη Βρετανία. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι τέτοια αναερόβια μικρόβια ζουν κάτω από το κάλυμμα πάγου της Ανταρκτικής, θα ήταν όμως μια εξαιρετικά δύσκολη και μεγάλου κόστους επιχείρηση ο εντοπισμός τους, αφού θα πρέπει να φτάσει το ερευνητικό τρυπάνι σε βάθος 3-4 χλμ. κάτω από την παγωμένη επιφάνεια. Οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα ιζημάτων στην άκρη ενός παγετώνα, εκεί όπου ο πάγος είναι πολύ λεπτότερος.
Έλιωσαν στη συνέχεια τα δείγματα στο εργαστήριο και αναγνώρισαν μεθανογόνα αρχαιοβακτήρια. Επιπλέον άφησαν τη λάσπη των ιζημάτων σε ένα σκοτεινό, αναερόβιο περιβάλλον για δύο χρόνια και μετρούσαν ανά διαστήματα την παραγωγή μεθανίου. Συνδυάζοντας τις μετρήσεις με γεωλογικά μοντέλα της Ανταρκτικής, η ερευνητική ομάδα υπολογίζει ότι η Ανταρκτική ενδέχεται να κρύβει εκατοντάδες δισεκατομμύρια τόνους μεθανίου.
http://www.sigmalive.com/simerini/environment/572688
25/8/13
----------

• Global Warming Threat: Permafrost Thawing Across Siberia And Alaska Poses New Concern, UNEP Reports

 By Alister Doyle and Regan Doherty

DOHA, Nov 27 (Reuters) - Permafrost lands across Siberia and Alaska that contain vast stores of carbon are beginning to thaw, bringing with it the threat of a big increase in global warming by 2100, a U.N. report said on Tuesday.

A thaw of the vast areas of permanently frozen ground in Russia, Canada, China and the United States also threatens local homes, roads, railways and oil pipelines, the U.N. Environment Programme (UNEP) said in the report which was released at the U.N. climate talks being held this week and next in Qatar.

"Permafrost has begun to thaw," Kevin Schaefer, lead author at the University of Colorado told a news conference in Doha.

An accelerating melt would free vast amounts of carbon dioxide and methane which has been trapped in organic matter in the subsoil, often for thousands of years, the report said.

Warming permafrost could release the equivalent of between 43 and 135 billion tonnes of carbon dioxide, the main greenhouse gas, by 2100. That would be up to 39 percent of annual emissions from human sources.

Permafrost now contains 1,700 billion tonnes of carbon, or twice the amount now in the atmosphere, it said.


HIGHER TEMPERATURES

And a melt of the permafrost meant that U.N. projections for rising temperatures this century "might be too low", Schaefer said.

UNEP issued a report last week saying that rising world greenhouse gas emissions were on track to push up temperatures by between 3 and 5 degrees Celsius (5.4 to 9F) by 2100.

That is far above a ceiling set by almost 200 nations at the U.N. climate talks in 2010 of limiting any rise to below 2 degrees C (3.6 F) to avert more floods, droughts, heatwaves and rising sea levels.

But that report did not fully factor in the risks from the permafrost, UNEP said. A thaw would create a vicious circle, since the release of more greenhouse gases would trap more heat in the air and in turn accelerate the melting.

That could bring an irreversible, runaway effect.

Targets for emissions in any new treaty to combat global warming, which is meant to come into force by 2020 with curbs by all nations, "need to account for these emissions or we risk overshooting the 2°C maximum warming target," Schaefer said.

"Permafrost is one of the keys to the planet's future," Achim Steiner, head of UNEP, said in a statement. "Its potential impact on the climate, ecosystems and infrastructure has been neglected for too long."

The study said that a thaw could also undermine infrastrucutre, from bridges to power lines, and harm animal and plant life in the north, a region of forests and tundra.

It pointed to the 1994 failure of a pipeline to the Vozei oilfield in northern Russia, which led to a spill of 160,000 tonnes of oil, the world's largest terrestrial oil spill.

Authors suggested a special report about permafrost by the U.N. panel of climate experts and urged better monitoring of permafrost in the north.

But the vice-chair of the panel, Jean-Pascal van Ypersele, said global reports by the panel due in 2013 and 2014 would include the latest findings. "It might be premature to say a special report is needed," he said. (Editing by Greg Mahlich)
 http://www.huffingtonpost.com/2012/11/27/global-warming-permafrost-thaw-siberia_n_2196876.html
27/11/12
--------------------

• Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought

SAN FRANCISCO, CALIFORNIA—Scientists are expressing fresh concerns about the carbon locked in the Arctic's vast expanse of frozen soil. New field studies, presented here this week at the fall meeting of the American Geophysical Union, quantify the amount of soil carbon at 1.9 trillion metric tons, suggesting that previous estimates underestimated the climate risk if this carbon is liberated. Meanwhile, a new analysis of laboratory experiments that simulate carbon release by thawed soil is bolstering worries that continued carbon emissions could unleash a massive Arctic carbon wallop.
Disappearing Arctic ice, which gets most of the attention from climate scientists, is an effect of humanmade climate change. By contrast, the melting of frozen soil, or permafrost, can drive warming. As it thaws, microbes devour carbon previously locked inside, unleashing carbon dioxide—a potent greenhouse gas—in the process. The carbon dioxide amplifies the warming power of carbon pollution in a vicious feedback loop.
Scientists have struggled, however, to quantify this threat. Permafrost occurs on a quarter of the Northern Hemisphere landmass—from Alaska to Canada and across Siberia—but researchers have taken far too few readings to feel very confident about the risk. "We are working on really large landmasses with limited data," says physical geographer Gustaf Hugelius of Stockholm University. Measuring the carbon content of permafrost requires muddy field work with heavy drilling machinery, operated in remote areas, and satellite data help little.......................http://news.sciencemag.org/sciencenow/2012/12/ticking-arctic-carbon-bomb-may-b.html
--
-
 ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Εφιαλτικό σενάριο για το λιώσιμο των πάγων της Σιβηρίας/Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought

•  Methangas in der Arktis... Schmelzendes Eis ist tickende Zeitbombe...

  Λιώσιμο των πάγων

  

   

Ο «αβίωτος» βίος του μεθανίου

Αβιοτικό μεθάνιο-Χίμαιρα  Τουρκίας*

Η πρωτοποριακή εργασία του Αμερικανού ορυκτολόγου, Τ. Ρ. Thayez, το 1966, αποτέλεσε τη βάση για τις μετέπειτα ερευνητικές ομάδες, που ασχολήθηκαν με το θέμα της παραγωγής μεθανίου από πετρώματα με αβιωτικές διεργασίες. Μια ιστορία με τεράστιο επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση των διεργασιών που οδήγησαν στη δημιουργία ζωής στον πλανήτη...

Του ΦΙΛΗ ΚΑΪΤΑΤΖΗ
Κάπου ανάμεσα στα χωριά Αρχάνιο και Εκκάρα, στην περιοχή του όρους Οθρυος στο Νομό Φθιώτιδας, ανακαλύφθηκε από ερευνητική ομάδα προσφάτως «διαφυγές αβιοτικό μεθάνιο». 

Η διαφορετικότητά του από το «κοινό» μεθάνιο πιστοποιήθηκε με τη βοήθεια προηγμένων τεχνικών και βάσει μετρήσεων ισοτοπικών αλλαγών του άνθρακα και του υδρογόνου.

Ενδείξεις για την παρουσία αβιοτικού μεθανίου σε μεγάλες ποσότητες υπήρξαν αρχικά στην ατμόσφαιρα του πλανήτη Αρη.
Το σημαντικό είναι ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια το μεθάνιο CH4, που είναι ένα από τα βασικά συστατικά του φυσικού αερίου και αέριο που συμβάλλει στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», θεωρούνταν ότι είναι προϊόν άμεσης ή έμμεσης βιολογικής δραστηριότητας (π.χ. σήψη οργανισμών, ελαφρά κλάσματα υδρογονανθράκων). 

«Τα τελευταία χρόνια διαπιστώθηκε ότι μεθάνιο μπορεί να παραχθεί και από αβιοτικούς παράγοντες: μη βιολογική προέλευση. Αποτέλεσμα διεργασιών που αναπτύσσονται στα πετρώματα, χωρίς τη συμμετοχή του βιολογικού παράγοντα». Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι μεθάνιο «μπορεί να παραχθεί μέσα από χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια σχηματισμού πετρωμάτων που ονομάζονται σερπεντινίτες». 

Ο Γιώργος Παπαθεοδώρου, καθηγητής Περιβάλλοντος Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, μας μιλά για τη σημασία των αποτελεσμάτων της έρευνας που συνεχίζεται από την ομάδα στην οποία συμμετέχει: «Η περιοχή της Οθρυος είναι το πέμπτο μέρος στον κόσμο όπου ανακαλύπτεται η διαφυγή αβιοτικού μεθανίου, μετά τις Φιλιππίνες, το Ομάν, τη Νέα Ζηλανδία και την Τουρκία. Στην Ελλάδα προχωρήσαμε την έρευνα ένα βήμα παραπάνω. Παρατηρήσαμε στο μικροσκόπιο ορυκτά που ονομάζονται ολιβίνης και πυρόξενος και τα οποία διασπώνται, δίνοντας προϊόντα που δικαιολογούν την παραγωγή μεθανίου.
»Προφανώς το αβιοτικό μεθάνιο, ως αέριο που είναι, διαφεύγει από τους πόρους των πετρωμάτων, επομένως δεν είναι παρόν κατά τη μικροσκοπική παρατήρηση. Βρέθηκαν όμως τα προϊόντα που σχηματίζονται μαζί του».
 
Φωτογραφία μικροσκοπίου όπου παρατηρούνται θύλακοι-διάκενα σε πετρώματα, στα οποία βρίσκεται πιθανώς αβιοτικό μεθάνιο  

Ο αναπληρωτής καθηγητής Βασίλης Τσικούρας υποστηρίζει ότι «ο τρόπος σχηματισμού του αβιοτικού μεθανίου δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως. Δύο κύριες απόψεις φαίνεται να είναι οι επικρατέστερες: είτε κατά τη διάρκεια σχηματισμού των σερπεντινιτών παράγονται αρχικά υδρογόνο και διοξείδιο του άνθρακα, τα οποία στη συνέχεια αντιδρούν μεταξύ τους και παράγουν μεθάνιο, είτε πραγματοποιείται άμεση παραγωγή του μεθανίου από την επίδραση διοξειδίου του άνθρακα στα πετρώματα αυτά». 

Είναι πιθανόν η παραγωγή αβιοτικού μεθανίου να συμβάλλει κατά ένα μέρος στο σχηματισμό υδρογονανθράκων, καθότι ανήκει και αυτό στην ίδια χημική οικογένεια. Σήμερα το σκάφος Curiosity στον Αρη συλλέγει πληροφορίες και δεδομένα για την παρουσία αβιοτικού μεθανίου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για την παρουσία του και σε άλλους πλανήτες ή δορυφόρους του ηλιακού μας συστήματος, όπως στον Τιτάνα, το μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, στην επιφάνεια του οποίου πιθανολογείται επίσης η παρουσία μεγάλων «λιμνών» υδρογονανθράκων.
Τα τελευταία δέκα χρόνια το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας, με τους Γιώργο Παπαθεοδώρου, Βασίλη Τσικούρα, Σταυρούλα Κορδέλλα, Ελένη Υφαντή, Δημήτρη Χριστοδούλου, σε συνεργασία με τον ερευνητή Giuseppe Etiope, μελετά συστηματικά τις διαφυγές ρευστών (αερίων και υγρών) από το θαλάσσιο-λιμνοθαλάσσιο πυθμένα και από το χερσαίο περιβάλλον.
Ο Giusepppe Etiope, από το Ινστιτούτο INGV της Ιταλίας, είναι βαθύς γνώστης των αερίων διαφυγών και είναι καθοριστική η συμμετοχή του στην έρευνα. Ο εντοπισμός θέσεων διαφυγής αβιοτικού μεθανίου τέθηκε ως στόχος της ερευνητικής ομάδας την τελευταία τριετία. Ο Βασίλης Τσικούρας με την εμπειρία του και η συνεργάτιδά του Ελένη Υφαντή ήρθαν να συμπληρώσουν την ομάδα που οδηγήθηκε στην Εκκάρα και το Αρχάνιο.
Η πιο μεγάλη θέση διαφυγής αβιοτικού μεθανίου είναι στη Χίμαιρα της Τουρκίας, όπου οι φλόγες δεν σβήνουν ποτέ.
«Το αβιοτικό μεθάνιο», λέει ο καθηγητής Γιώργος Παπαθεοδώρου, «είναι πιθανόν να αποτελεί το κλειδί στο ερώτημα της δημιουργίας ζωής στον πλανήτη Γη, αφού από ανόργανα υλικά -που είναι τα πετρώματα σερπεντινίτες- σχηματίζεται οργανική ένωση...».
Η έρευνα του αβιοτικού μεθανίου βρίσκεται ακόμα σε αρχικά στάδια και «έχει αναμφίβολα πολύ μέλλον». 

*** Η Χίμαιρα στην Τουρκία θεωρείται ίσως η πιο μεγάλη θέση διαφυγής αβιοτικού μεθανίου (δημιουργία αερίου χωρίς βιολογικό κύκλο)
.enet.gr
12/3/13
--
-
ΣΧΕΤΙΚΟ:

• Εφιαλτικό σενάριο για το λιώσιμο των πάγων της Σιβηρίας/Ticking Arctic Carbon Bomb May Be Bigger Than Thought

Αξιοποίηση αποβλήτων πιλοτικά με Athens Biowaste

Από τα εστιατόρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, ξεκίνησε ο δήμος Αθηναίων το πιλοτικό πρόγραμμα κομποστοποίησης τροφών, στο πλαίσιο του Athens Biowaste, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που στοχεύει στην αξιοποίηση των βιοαποβλήτων.

Σύμφωνα με τη διαδικασία, η διαλογή των υπολειμμάτων τροφών έγινε επί τόπου και ακολούθως απορριμματοφόρο του δήμου, πραγματοποίησε χωριστή αποκομιδή των βιοαποβλήτων, τα οποία εναπόθεσαι σε μονάδα κομποστοποίησης.


Το παραγόμενο κόμποστ θα χρησιμοποιηθεί στα δημοτικά πάρκα. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Ανδρέα Βαρελά, η διεύθυνση Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Συντήρησης Μηχανολογικού Εξοπλισμού θα επιδιώξει την επέκταση του προγράμματος αυτού στο σύνολο του δήμου Αθηναίων.

Το επόμενο διάστημα θα διανεμηθούν σακούλες κομποστοποίησης, καθώς και κάδοι κουζίνας και δρόμου αρχικά σε δύο πιλοτικές περιοχές, στο Γκάζι και στα Άνω Πατήσια.
.imerisia.gr
2/5/13
--
-
ΣΧΕΤΙΚO:

• Κομποστοποίηση αποβλήτων σε Γκάζι και Κυπριάδου στα Άνω Πατήσια

 

Κομποστοποίηση αποβλήτων σε Γκάζι και Κυπριάδου στα Άνω Πατήσια

 Αξιοποίηση υπολειμμάτων τροφών από τον Δήμο Αθηναίων με οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη....
Λίπασμα για τα δημοτικά πάρκα της Αθήνας θα γίνουν τα υπολείμματα τροφών από τα εστιατόρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ). Ο Δήμος Αθηναίων ξεκίνησε ήδη το πρόγραμμα κομποστοποίησης τροφών και φιλοδοξεί, μετά την πιλοτική εφαρμογή του στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και τη ΛΑΕΔ, να το επεκτείνει σταδιακά σε γειτονιές της πρωτεύουσας. Η προσπάθεια αυτή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Athens Biowaste, με στόχο την αξιοποίηση των βιοαποβλήτων.

Η διαλογή των υπολειμμάτων τροφών έγινε επί τόπου και ακολούθως απορριμματοφόρο του δήμου, πραγματοποίησε χωριστή αποκομιδή των βιοαποβλήτων, που τοποθετήθηκαν σε μονάδα κομποστοποίησης. Το παραγόμενο κόμποστ θα χρησιμοποιηθεί στα δημοτικά πάρκα.

Νέο ρεύμα τα βιοαπόβλητα

Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας και Ανακύκλωσης κ. Ανδρέα Βαρελά, η Διεύθυνση Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Συντήρησης Μηχανολογικού Εξοπλισμού θα επιδιώξει την επέκταση αυτού του προγράμματος στο σύνολο του Δήμου Αθηναίων. Το επόμενο διάστημα θα διανεμηθούν σακούλες κομποστοποίησης, καθώς και κάδοι κουζίνας και δρόμου πιλοτικά σε δύο περιοχές, στο Γκάζι και στην Κυπριάδου στα Άνω Πατήσια, με σκοπό να δημιουργηθεί, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα νέο ρεύμα αξιοποίησης αποβλήτων, τα βιοαπόβλητα. Το πρώτο αξιοποιήσιμο ρεύμα αποβλήτων που δημιουργήθηκε, με διαλογή στην πηγή, ήταν οι συσκευασίες.

Όσοι θα ήθελαν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα, μπορούν να επικοινωνούν με τον τηλεφωνικό τετραψήφιο αριθμό 1960.

Και εξοικονόμηση κόστους για τον Δήμο

Όπως επισημαίνεται από τον Δήμο Αθηναίων, τα υπολείμματα τροφών (βιοαπόβλητα) αποτελούν το 40% του περιεχομένου των κοινών κάδων απορριμμάτων. Το φορτίο αυτό μέχρι τώρα οδηγείτο στον ΧΥΤΑ (Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) προκαλώντας οικονομική και περιβαλλοντική επιβάρυνση. Οι δήμοι πληρώνουν 45€ τον τόνο ως τέλος ταφής στον ΧΥΤΑ.

Τα βιοαπόβλητα αποτελούν ιδιαίτερα βαριά φορτία, λόγω της υγρασίας που περιέχουν, και αυξάνουν κατά πολύ το κόστος τελικής διάθεσης. Η νομοθεσία ορίζει επίσης, από το 2014, ειδικό επιπλέον τέλος ταφής 35€ ανά τόνο για τα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ χωρίς επεξεργασία, δηλαδή όπως τώρα, χωρίς χωριστή συλλογή και αξιοποίηση. Τέλος, η εναπόθεση των βιοαποβλήτων στον ΧΥΤΑ προκαλεί την έκλυση μεθανίου, αερίου που ενοχοποιείται για τα φαινόμενα κλιματικής αλλαγής.

.tovima.gr

17/4/13

Μέλλον, υδρίτες και Ελλάδα

Η. Κονοφάγος, Ν. Λυγερός, Α. Φώσκολος (OPUS)
-Η Ιαπωνική Κρατική Εταιρεία JOGMEG πέτυχε την πρώτη υποθαλάσσια παραγωγή φυσικού αερίου από υπεράκτιες συγκεντρώσεις στερεών υδριτών μεθανίου, με την μέθοδο της αποσυμπίεσης. Αυτή η μέθοδος είναι πιο αποτελεσματική από την προηγούμενη μεθοδολογία που χρησιμοποιούσε ζεστό νερό. Το νοητικό σχήμα που ακολούθησαν είναι το εξής. Στο κοίτασμα υδριτών μεθανίου υπάρχει και φυσικό αέριο, το οποίο είναι εγκλωβισμένο στο κάτω μέρος. Η γεώτρηση δίνει πρόσβαση σε αυτό το σημείο και κατά συνέπεια στη συνέχεια αλλάζει την πίεση που προκαλεί μία θερμοδυναμική αλλαγή φάσης και επιτρέπει την αξιοποίηση του μεθανίου των υδριτών μέσω διπλού σωλήνα. Η JOGMEG δήλωσε ότι η εξόρυξη αυτή αποτελεί μέρος της προσπάθειας για την επίτευξη εμπορικής παραγωγής μέσα στα επόμενα 6 χρόνια.
 
 Από το 2001, η Ιαπωνία, η οποία εισάγει σχεδόν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της, έχει επενδύσει στην ανάπτυξη της τεχνολογίας για την αξιοποίηση αποθεμάτων ένυδρου μεθανίου των θαλασσών της, οι οποίες εκτιμάται ότι περιέχουν ποσότητες μεθανίου που αντιστοιχούν σε έντεκα έτη κατανάλωσης φυσικού αερίου στη χώρα. 

Πριν οι ειδικοί πίστευαν ότι οι υδρίτες υπάρχουν μόνο στις παγωμένες συνθήκες του εξώτερου ηλιακού συστήματος και είναι επιβεβαιωμένο στον πλανήτη Άρη. Σήμερα όμως γνωρίζουν ότι μεγάλες αποθέσεις υπάρχουν σε πολλά σημεία του θαλάσσιου πυθμένα, ακόμα και στην περιοχή του Αιγαίου. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η ελληνική ΑΟΖ, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη της Μεσογείου, έχει τα υψηλότερα αποθέματα Υδριτών Μεθανίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μας είχαμε αναφέρει, σε πιο πρακτικό επίπεδο, ότι σε μία συνολική έκταση 80.000 km2 της Υπεράκτιας Νότιας Κρήτης θα μπορούσαν να εντοπιστούν συγκεντρώσεις στερεών Υδριτών Μεθανίου που θα μπορούσαν να αποδώσουν στη χώρα από 20 μέχρι και 50 Τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Οι παραπάνω επισημάνσεις βασίστηκαν στις συστηματικές χαρτογραφήσεις των στερεών υδριτών της Μεσογείου από το Εθνικό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής και Ωκεανογραφίας της Τεργέστης, το Ινστιτούτο GEOAZUR της Γαλλίας, το Πανεπιστήμιο της Βρέμης και το Ινστιτούτο Ερευνών του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης. 

Είναι φανερό ότι ακόμη εάν στο μέλλον το 10% των παραπάνω 20 Τρις m³ συγκεντρώσεων υδριτών αποδειχθεί ότι είναι εκμεταλλεύσιμο αυτή η ποσότητα αντιπροσωπεύει τις σημερινές ανάγκες της Ελλάδος για 400 χρόνια περίπου. Σε συνέχεια εισήγησης της Ευρωβουλευτού Τζαβέλλα - η οποία αναφέρεται στην ΑΟΖ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου - και σχετικής έγκρισης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Ενεργειακού Οδικού Χάρτη 2050 της Ε.Ε., η Ελληνική Πολιτεία οφείλει το συντομότερο δυνατόν να αναδείξει τα αναμενόμενα μη συμβατικά κοιτάσματα των Ελληνικών Υδριτών συμπληρώνοντας σχετικά την κείμενη επί των Υδρογονανθράκων Νομοθεσία. 

Το Ελληνικό Κοινοβούλιο οφείλει να προσαρμόσει την ισχύουσα περί των Υδρογονανθράκων σήμερα Νομοθεσία ώστε στο άμεσο μέλλον να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση αυτή της μορφής κοιτασμάτων δηλαδή των μη συμβατικών υδρογονανθράκων. Ως γνωστόν η κείμενη Νομοθεσία δεν περιλαμβάνει ακόμη την Έρευνα και Παραγωγή τέτοιας μορφής συγκεντρώσεων μη συμβατικών Υδρογονανθράκων δηλαδή τους υδρίτες.OPUS

Οι καλλιέργειες ρυζιού επιταχύνουν την υπερθέρμανση του πλανήτη

Περισσότερο διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα απελευθερώνουν οι ορυζοκαλλιέργειες, αναφέρει μια μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature από μια ερευνητική ομάδα του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της αμερικανικής ιστοσελίδας αγροτικού περιεχομένου seeddaily.com οι συγγραφείς της έρευνας σημειώνουν ότι σχετικά απλές αλλαγές στην καλλιέργεια του ρυζιού θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών μεθανίου.

«Επειδή η παγκόσμια ζήτηση για ρύζι θα αυξηθεί περαιτέρω με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι χωρίς πρόσθετα μέτρα, οι συνολικές εκπομπές μεθανίου από τη γεωργία ρυζιού θα αυξηθεί σημαντικά», αναφέρει το δημοσίευμα.
Δείτε εδώ το σχετικό δημοσίευμα 
-
http://www.agrotypos.gr/index.asp?mod=articles&id=75922
26/10/12

Εναλλακτικά και οικολογικά

Από τη χρήση των εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης δεν κερδίζει μόνο ο καταναλωτής αλλά και το περιβάλλον, καθώς οι ρύποι που εκλύονται στην ατμόσφαιρα σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα είναι κατά πολύ λιγότεροι.

Σήμερα στην Ελλάδα ο κτιριακός τομέας, μαζί μ’ αυτόν των μεταφορών, βρίσκεται στην πρώτη θέση ως προς την κατανάλωση ενέργειας. Η θέρμανση κατέχει τα ηνία στην ενεργειακή κατανάλωση των νοικοκυριών και υπολογίζεται πως φτάνει το 60% επί των συνολικών ενεργειακών αναγκών της χώρας.

Εχει υπολογιστεί πως από την κατανάλωση θερμικής ενέργειας η εκπομπή αέριων ρύπων ανά πολυκατοικία φτάνει κάθε χρόνο τους 98,3 τόνους διοξειδίου του άνθρακα, τους 0,19 τόνους διοξειδίου του θείου, τους 0,06 τόνους μονοξειδίου του άνθρακα, τους 0,06 τόνους οξειδίου του αζώτου και τους 0,005 τόνους μεθανίου.

Καθαρή ατμόσφαιρα

Οι εναλλακτικοί τρόποι θέρμανσης μπορούν να συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των ρύπων από την ατμόσφαιρα. Οταν καίγεται ένας τόνος πετρελαίου εκλύει στην ατμόσφαιρα 3 τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στην περίπτωση της βιομάζας, η μικρή ποσότητα CO2 που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα επαναδεσμεύεται από τα φυτά κατά τη διάρκεια της αέναης διαδικασίας της φωτοσύνθεσης.

Παράλληλα, από την καύση της βιομάζας δεν εκπέμπονται τα επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία μικροσωματίδια που εκπέμπονται σε μεγάλες ποσότητες από την καύση του πετρελαίου.

Η μηδαμινή ύπαρξη του θείου στη βιομάζα συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του θείου (SO2) και την καθιστά ένα από τα καθαρότερα καύσιμα.

Ανάλογο είναι και το κέρδος που προκύπτει για το περιβάλλον από τη χρήση των αντλιών θέρμανσης, καθώς οι εκλυόμενοι ρύποι στην ατμόσφαιρα είναι μειωμένοι κατά 70% σε σχέση με το πετρέλαιο.

Γεωθερμικές αντλίες

Αντίστοιχα, μια γεωθερμική αντλία καταναλώνει συνήθως γύρω στο 30% της ενέργειας που αποδίδει, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ αποφεύγονται εκπομπές 3,8 τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Αντίστοιχα, ένα ενεργειακό τζάκι αξιοποιεί το 70%-85% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου και γλιτώνει την ατμόσφαιρα από 4,5 τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο.

Οποιον τρόπο θέρμανσης κι αν επιλέξει ένας καταναλωτής, θα πρέπει και ο ίδιος να φροντίσει ώστε να βελτιώσει την «ενεργειακή» του συμπεριφορά, γεγονός που θα μειώσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα αλλά και τα έξοδα του νοικοκυριού.

real gr
22/10/12
--------

• Εναλλακτικές λύσεις θέρμανσης

Τεράστιες «αποθήκες» μεθανίου κάτω από την Ανταρκτική;

Κάτω από το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής ενδέχεται να βρίσκονται θαμμένες τεράστιες ποσότητες μεθανίου, η έκλυση των οποίων θα μπορούσε να επιτείνει την παγκόσμια υπερθέρμανση, προειδοποιούν επιστήμονες. Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους καταδεικνύουν ότι οργανικό υλικό ηλικίας εκατομμυρίων ετών, το οποίο βρίσκεται κάτω από την ήπειρο, ενδέχεται να έχει μετατραπεί σε μεθάνιο με τη βοήθεια μικροβίων. Σε περίπτωση τήξης των πάγων, το αέριο αυτό θα καταλήξει στην ατμόσφαιρα.

Οι ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Μπρίστολ, της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ, της Αλμπέρτα και της Ουτρέχτης ανακάλυψαν ότι ιζηματογενείς λεκάνες κάτω από το παγοκάλυμμα περιέχουν μεγάλες ποσότητες οργανικού άνθρακα, ο οποίος μεταβολίζεται από μικρόβια και παράγει διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο. Η έλλειψη οξυγόνου σε τέτοια περιβάλλοντα συμπληρώνει το τέλειο «κοκτέιλ» της μεθανογένεσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες που παρουσιάζουν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση Nature.

«Είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς ότι πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια, όταν άρχισε η τρέχουσα περίοδος των παγετώνων στην Ανταρκτική, αυτή η ήπειρος έσφυζε από ζωή», αναφέρει σε δελτίο Τύπου ο Σλάβεκ Τούλατζικ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Όπως προκύπτει από τη μελέτη, οι λεκάνες της Ανταρκτικής περιείχαν έως και δεκαπλάσια ποσότητα οργανικού άνθρακα σε σχέση με περιοχές της Αρκτικής. «Τα μοντέλα μας δείχνουν ότι, επί εκατομμύρια χρόνια, μικρόβια ενδέχεται να μετέτρεπαν αυτόν τον αρχαίο οργανικό άνθρακα σε μεθάνιο».

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι περίπου το μισό παγετωνικό κάλυμμα της δυτικής Ανταρκτικής και το 25% του καλύμματος της Ανατολικής Ανταρκτικής «κάθονται» πάνω σε ιζηματογενείς λεκάνες που περιέχουν περίπου 21.000 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα. Με βάση τους υπολογισμούς τους, η ποσότητα μεθανίου - παγωμένου και μη- κάτω από το παγοκάλυμμα ενδέχεται να φθάνει τα 4 δισεκατομμύρια τόνους.

Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι, καθώς οι «δεξαμενές» μεθανίου βρίσκονται σε σχετικά μικρό βάθος, θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν εύκολα από την κλιματική αλλαγή, διαδραματίζοντας κάποιο ρόλο στην παγκόσμια υπερθέρμανση. Όπως επισημαίνουν γράφοντας στο Nature, «τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι το παγετωνικό κάλυμμα της Ανταρκτικής ενδέχεται να αποτελεί ένα υποτιμημένο, αλλά σημαντικό συστατικό του παγκόσμιου προϋπολογισμού μεθανίου». 

NAFTEMPORIKI.GR  Πέμπτη, 30 Αυγούστου 2012