Στο φως ο "Θρόνος του Αγαμέμνονα"

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της Μυκηναϊκής Εποχής, τον Θρόνο του Αγαμέμνονα, παρουσίασε χθες, σε συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής αρχαιολογίας και πρόεδρος του Μυκηναϊκού Ιδρύματος κ. Χριστοφίλης Μαγγίδης.

Ν. Λυγερός - Αρχαιολογικός χώρος Φαλάσαρνας. Πλάτανος Κισσάμου, Χανιά, Κρήτη. 26/07/2013.

-

Η αρχαία Φαλάσσαρνα

H Δωρική Φαλάσαρνα χτίστηκε κάπου στον 7ο π.Χ. αι. στο δυτικότερο άκρο της Κρήτης πάνω στο μικρό ακρωτήριο Καστρί της χερσονήσου της Γραμβούσας. Από κεί ήλεγχε τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους προς την Βόρεια Αφρική και την Ιταλία. Η πόλις – κράτος οργανώθηκε νωρίς με νομικό καθεστώς και πολιτικό σύστημα, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μίας προοδευτικής κοινωνίας. Κύρια πηγή της οικονομίας της ήταν η σχέση της με τη θάλασσα χάρη στην οποία δημιουργήθηκε μία υποδομή, που την ανέδειξε σε ισχυρή ναυτική δύναμη.


Στον 4ο π.Χ. αι. οι Φαλάσαρνιοι οχύρωσαν την πόλη με τείχη, και άλλα οικοδομήματα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής. Οι αρχαίοι γεωγράφοι τόνισαν το «κλειστό» λιμάνι, που κατασκευάστηκε τεχνητά γύρω από μια προϋπάρχουσα λιμνοθάλασσα, περιστοιχίζοντάς το με αμυντικούς πύργους και προκυμαίες.( Εικ....) Η μηχανική τέχνη του λιμανιού παρουσιάζει Φοινικικά στοιχεία, ενώ ο περίφημος «θρόνος» της Φαλάσαρνας, που βρίσκεται κατά μήκος του αγροτικού δρόμου προς τον αρχαιολογικό χώρο, είναι πιθανά αφιερωμένος στη θεά των Φοινίκων Αστάρτη, προστάτιδα και των ναυτικών.

Οι Φαλασάρνιοι ναυτικοί συναλλάσονταν εμπορικά με τους λαούς της ανατολής και της Μεσογείου και είχαν στενές σχέσεις με τους Φοίνικες, ενώ η σπουδή των στα στρατιωτικά θέματα και η επιδεξιότητά τους στις πολεμικές τέχνες τους έκανε πλούσιους ως μισθοφόρους και ως συμβούλους σε ανώτατα στρατιωτικά κλιμάκια των μεγάλων Ελληνιστικών βασιλείων.

Η πόλις-κράτος της Φαλάσαρνας είχε αργυρά και χάλκινα νομίσματα και λάτρευε την θεά Δίκτυννα σε ναό χτισμένο πανοραμικά πάνω στην ακρόπολη.

Τα εργαστήρια παραγωγής αγγείων και γλυπτών της Φαλάσαρνας παρήγαγαν καλλιτεχνήματα εφάμιλλα της Αθηναϊκής τεχνικής. Η πόλη αναγνωρίστηκε για την ναυτική υπεροχή και κυριαρχία της στη θάλασσα, γεγονός που της έδωσε μια θέση στην ιστορία του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού.

Εν τούτοις, οι συνεχείς ανταγωνισμοί και πόλεμοι με άλλες ισχυρές γειτονικές πόλεις-κράτη καθώς και οι συχνοί σεισμοί και καταποντισμοί με τις επακόλουθες γεωλογικές μεταβολές την εξασθένησαν οικονομικά οδηγώντας την στην πετυχημένη πειρατία και προκαλώντας την οργή της Ρώμης. H Φαλάσαρνα καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 67 π.Χ., όπως και η υπόλοιπη Κρήτη κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων κατά των πειρατών, δράσεις που κατέστησαν ελεύθερους τους εμπορικούς θαλάσσιους δρόμους της Μεσογείου. 

Τελικά, το 365 μ.Χ. ένας από τους ισχυρότερους σεισμούς που καταγράφτηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας, ανέδυσε από τα βάθη της θάλασσας ολόκληρη την παραλιακή ζώνη της Φαλάσαρνας σε μερικά μόνο δευτερόλεπτα ανυψώνοντας την ακτή κατά 6.5 μ., ενώ το τσουνάμι που ακολούθησε πλημμύρισε την πόλη καταχώνοντας το λιμάνι της κάτω από τόνους θαλασσίων αποθέσεων και λάσπης για 1600 χρόνια. Σωστικές ανασκαφές ξεκίνησαν το 1966 στην περιοχή του νεκροταφείου αποκαλύπτοντας εκατοντάδες ευρήματα, ορισμένα απο τα οποία εκτίθενται σε αίθουσες των Μουσείων Κισάμου και Χανίων. Το 1986 ξεκίνησαν ερευνητικές ανασκαφές οι οποίες τεκμηρίωσαν την ύπαρξη του αρχαίου λιμανιού και έφεραν στο φώς μνημειακές κατασκευές μακρών οχυρώσεων, αμυντικούς πύργους, αποβάθρες, δημόσιες οδούς, λουτρά, δεξαμενές παραγωγής οίνου, βωμούς και ευρήματα που στοιχειοθετούν την ιστορία της αρχαίας ναυτικής πόλης. 

• Οι ανασκαφές συνεχίζονται και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι κρύβεται ακόμα θαμμένο κάτω από την γή της Φαλάσαρνας και ποιά νέα στοιχεία θα προστεθούν στο πεδίο της ανθρώπινης γνώσης.

http://www.platanos-kissamos.gr

«Στην κατάψυξη» το μετρό της Θεσσαλονίκης

Εργο - φάντασμα παραμένει το μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο για τέταρτη εβδομάδα είναι «στον πάγο». Οι απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων στον αρχαιολογικό τομέα συνεχίζονται, άγνωστο προς το παρόν για πόσο ακόμη.
Χτες, πάντως, δε συζητήθηκε στο δικαστήριο η αγωγή που κατέθεσε η κατασκευάστρια κοινοπραξία, με την οποία ζητά να κριθεί καταχρηστική η απεργία των περίπου 600 εργαζομένων, οι οποίοι υπάγονται στο Σωματείο Εργαζομένων Μετρό Θεσσαλονίκης. Η υπόθεση πήρε αναβολή για τις 20 Νοεμβρίου! Ετσι, αν στο μεταξύ δεν αλλάξει κάτι, στα «κρίσιμα» εργοτάξια του μετρό, τα οποία βρίσκονται στο κέντρο της πόλης και ακόμη εκτελούνται αρχαιολογικές ανασκαφές, σε λίγο θα κλείσουμε μήνα από την τελευταία φορά που έπεσε κάποια... φτυαριά.

Οι εργαζόμενοι βλέπουν πίσω από τη νέα αναβολή της συζήτησης σκοπιμότητα, καθώς θεωρούν ότι, παρά την αποχή των δικηγόρων, η υπόθεση θα μπορούσε να εξεταστεί, για λόγους δημοσίου συμφέροντος. «Γιατί, όταν η απεργία μας κρίθηκε παράνομη (σε προηγούμενη αγωγή της κοινοπραξίας), βρέθηκε τρόπος και εκδικάστηκε αμέσως, ενώ τώρα που πρέπει να κριθεί αν είναι καταχρηστική δε γίνεται συζήτηση;», διερωτώνται οι εργαζόμενοι.

Συνέλευση
Σήμερα, εξάλλου, το Σωματείο Εργαζομένων Μετρό Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί νέα γενική συνέλευση, στην οποία η διοίκηση του σωματείου θα εισηγηθεί συνέχιση των απεργιακών κινητοποιήσεων. «Τα ποσοστά συμμετοχής και η δυναμική που υπάρχει είναι τέτοια, ώστε θεωρούμε βέβαιο ότι θα ανανεωθεί η απόφαση για τη συνέχιση των κινητοποιήσεων», αναφέρει ο αντιπρόεδρος του Σωματείου Δημήτρης Παππάς.
Υπενθυμίζεται ότι οι εργαζόμενοι στον αρχαιολογικό τομέα του μετρό προχωρούν σε 24ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες, καθώς αντιδρούν σε περίπου 30 επαναπροσλήψεις εργατοτεχνιτών με βάση τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ μεικτά, αντί για την κλαδική σύμβαση των οικοδόμων, με την οποία αμείβονται οι ίδιοι. Οι συγκεκριμένες προσλήψεις, που έχουν διάρκεια ενός μήνα, προωθήθηκαν προκειμένου να επιταχυνθούν οι ανασκαφές στο σταθμό Δημοκρατίας, έτσι ώστε να ολοκληρωθούν πριν από τις γιορτές. Μέχρι στιγμής όχι μόνο δεν κερδήθηκε ο μήνας αυτός, αλλά αντίθετα όλες οι ανασκαφές πήγαν πίσω...
Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, οι κινητοποιήσεις θα σταματήσουν στις 23 Νοεμβρίου. Γιατί τότε; Διότι τότε λήγει η σύμβαση την οποία υπέγραψαν οι 30 επαναπροσληφθέντες. Ομως η ανάγκη για την οποία προσλήφθηκαν δε θα έχει καλυφθεί.
ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ
.agelioforos gr
13/11/12
---
ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Ωρα μηδέν για το μετρό της Θεσσαλονίκης 

• Το Μετρό της Θεσσαλονίκης καταρρέει 

• Αναζητούν λύσεις για το μετρό της Θεσσαλονίκης

• Θεσσαλονίκη: Το τραμ «προσπερνά» το μετρό

 

 

 

Ωρα μηδέν για το μετρό της Θεσσαλονίκης

ΤΗΣ ΝΤΟΝΙΑΣ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ
Από πού συνάγονται όλα αυτά; Από τη δημόσια δήλωση που έκανε χτες το πρωί ο Θεσσαλονικιός γραμματέας Δημοσίων Εργων του υπουργείου Υποδομών, Στράτος Σιμόπουλος: «Αφού εξαντλήσω κάθε δυνατότητα διαλόγου με όλους τους εμπλεκομένους, είμαι έτοιμος, μέσα στον επόμενο μήνα, να βγω και να πω αν το μετρό μπορεί να προχωρήσει ή όχι».

Η δήλωση του κ. Σιμόπουλου έγινε σε ειδική συνεδρίαση της αντιπεριφέρειας Θεσσαλονίκης, με αποκλειστικό θέμα το μετρό, την πορεία κατασκευής του και τα προβλήματα του έργου. Εκεί ο κ. Σιμόπουλος άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα: από το να πάρει και πάλι μπρος το έργο, μέχρι και να σταματήσει εντελώς και το υπουργείο να προχωρήσει σε νέα δημοπράτηση.

Ο κ. Σιμόπουλος, κατά την τοποθέτησή του, είπε ότι καταβάλλεται προσπάθεια ώστε το μετρό να απεμπλακεί, καθώς είναι ένα έργο το οποίο χρειάζεται η πόλη. Ταυτόχρονα επισήμανε ότι το υπουργείο είναι έτοιμο, στο πλαίσιο της σύμβασης, να ικανοποιήσει ορισμένα εύλογα αιτήματα του αναδόχου.
«Το μετρό της Θεσσαλονίκης, μαζί με τους τέσσερις αυτοκινητοδρόμους, βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του υπουργείου Υποδομών, για τα έργα που πρέπει να ξεμπλοκάρουν και να πάρουν και πάλι μπρος. Δεν αποποιούμαστε των ευθυνών μας. Είμαστε εδώ για να βρίσκουμε λύσεις και για να βάζουμε τις υπογραφές μας. Υπάρχουν ελπίδες το μετρό να είναι έτοιμο στο τέλος του 2016. Ομως πρέπει άμεσα να επανακαθοριστεί η σχέση της αναθέτουσας αρχής, που είναι η Αττικό Μετρό, με την ανάδοχο κοινοπραξία», υπογράμμισε ο κ. Σιμόπουλος.
Απαλλοτριώσεις και ανασκαφές
Μέχρι σήμερα, υπάρχουν πέντε χώροι οι οποίοι δεν έχουν παραδοθεί στον ανάδοχο. Πρόκειται για τους χώρους όπου θα κατασκευαστούν οι σταθμοί Παπάφειο, Πατρικίου, Βούλγαρη και Νέα Ελβετία, καθώς και για μεγάλο τμήμα του χώρου όπου θα κατασκευαστεί το αμαξοστάσιο του μετρό, στην περιοχή του «Makro».
Για το «Παπάφειο», ο κ. Σιμόπουλος είπε ότι σε λίγες εβδομάδες μπορεί να παραδοθεί στον ανάδοχο ο χώρος. Για τη Νέα Ελβετία και το αμαξοστάσιο ανέφερε ότι ο δήμος Θεσσαλονίκης πρέπει να ξεπεράσει τα υπηρεσιακά προβλήματα που υπάρχουν και να μπουν άμεσα υπογραφές από το δήμαρχο και τους αρμόδιους αντιδημάρχους για την παράδοση των χώρων στο μετρό. Για το σταθμό Πατρικίου ανέφερε ότι μέσα στον Οκτώβριο ο χώρος μπορεί να παραδοθεί στον ανάδοχο, αφού προχώρησε η διαδικασία των απαλλοτριώσεων. Για το σταθμό της Βούλγαρη, τέλος, είπε ότι το δικαστήριο θα γίνει στις 2 Οκτωβρίου.
Σχετικά με τις εκτεταμένες αρχαιολογικές ανασκαφές, ο κ. Σιμόπουλος είπε ότι βρίσκονται στο τελικό στάδιο, αφού ολοκληρώθηκαν σε ποσοστό 70% - 80% και ότι μία φορά το μήνα θα έρχονται στη Θεσσαλονίκη οι διευθύντριες Βυζαντινών και Ιστορικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να λύνουν επιτόπου τα προβλήματα.
Ταυτόχρονα, ο κ. Σιμόπουλος, μιλώντας προφανώς στις διευθύντριες των Εφορειών Αρχαιοτήτων που ήταν παρούσες, αλλά και σε όλους τους φορείς, απηύθυνε έκκληση «να υπερβούμε ο καθένας μας τις ευαισθησίες μας και το χώρο που υπηρετούμε, ώστε να προχωρήσει το μετρό, το οποίο είναι πρωταρχικής σημασίας για την πόλη, αφού, εκτός των άλλων, μέσα σε αυτή την οικονομική κρίση θα πέσουν στην πόλη εκατομμύρια ευρώ που θα της δώσουν ανάσα».
Καταλήγοντας, ο κ. Σιμόπουλος επισήμανε ότι θα γίνει προσπάθεια ώστε οι εργαζόμενοι στις ανασκαφές να απορροφηθούν στο τεχνικό τμήμα του έργου, ενώ για τους καταστηματάρχες που πλήττονται από τα έργα σημείωσε ότι θα εξεταστεί το ενδεχόμενο φορολογικών και ασφαλιστικών ελαφρύνσεών τους.
agelioforos gr
15/9/12
----

• Το Μετρό της Θεσσαλονίκης καταρρέει

• Θεσσαλονίκη: Το μετρό στο... επίκεντρο

• Νέες... φουρτούνες για το μετρό της Θεσσαλονίκης

Το Μετρό της Θεσσαλονίκης καταρρέει

«Το Βήμα» αποκαλύπτει επιστολή της Κοινοπραξίας στο υπουργείο Υποδομών.
Να υπάρξει λύση «και απαγκίστρωση από αντιλήψεις που αποπροσανατολίζουν» από τον στόχο της κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης επιδιώκει η Κοινοπραξία, που εκτελεί το πιο σύγχρονο Μετρό της Ευρώπης, ζητώντας από το υπουργείο Υποδομών «ρεαλισμό, τόλμη και άμεσες αποφάσεις». «Το έργο βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης», σημειώνει και προεδοποιεί ότι «η αντίδραση πρέπει να άμεση και αποτελεσματική, ειδάλλως η διακοπή του έργου είναι αναπόφευκτη και, μάλιστα, σύντομα».

Αυτό αναφέρεται σε επιστολή του γενικού διευθυντή του έργου κι εκπροσώπου της κοινοπραξίας ΑΕΓΕΚ- IMPREGILO- ANSALDO TSF- SELI- ANSALDOBREDA, κ. Μιχάλη Σίμα προς την Αττικό Μετρό (ΑΜ), με την οποία ζητείται «να επιλυθούν τα προβλήματα και να ληφθούν οι δέουσες αποφάσεις που θα επιτρέψουν την κατ' ουσία απονομή του δικαίου και την αποτροπή του πλήρους αδιεξόδου».

Σε αναλυτική έκθεση, που συνοδεύει την επιστολή γίνεται σταχυολόγηση παραδειγμάτων, που προκαλούν οικονομική επιβάρυνση στην κοινοπραξία, η πρόβλεψη της οποίας «δεν ήταν δυνατή καθ' οιονδήποτε τρόπο και από τον ανάδοχο και από την Αττικό Μετρό».

«Ο ανάδοχος βρέθηκε αντιμέτωπος με πλήθος απρόβλεπτων καταστάσεων, τα δε προς αποκατάσταση της ζημίας του αιτήματα, δεν έτυχαν θετικής ανταπόκρισης εκ μέρους της ΑΜ», τονίζεται και σημειώνεται ότι η κοινοπραξία «καλείται να ανταποκριθεί στην εκτέλεση ενός έργου, τα οποίο εκτελείται με εντελώς διαφορετικές συνθήκες από αυτές που συμφωνήθηκε και που εκείνος κοστολόγησε με την προσφορά του».

Στην έκθεση αναφέρεται ότι η κοινοπραξία μπορεί να εκτελέσει το έργο εφ'όσον «αποκατασταθεί η ισορροπία της σύμβασης», όμως γίνεται προειδοποίηση ότι «εάν τα δύο μέρη δεν επιδιώξουν άμεσα… να καταλήξουν σε κοινά αποδεκτή τεχνικοοικονομική λύση, είναι απολύτως βέβαιο ότι η σύμβαση αυτή δεν θα εκτελεστεί, το έργο δεν θα κατασκευαστεί», και οι δύο πλευρές θα καταλήξουν στα δικαστήρια.

Τα προβλήματα του έργου

Σύμφωνα με την έκθεση, το έργο παρουσιάζει προβλήματα λόγω των καθυστερήσεων στις αρχαιολογικές εργασίες και τις απαλλοτριώσεις.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται, οι αρχαιολογικές έρευνες αποδείχθηκαν «απρόβλεπτης έκτασης και διάρκειας» αφού, ενώ η αρχική δαπάνη ήταν 15 εκατ. ευρώ, σήμερα εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 90 εκατ. ευρώ. Επίσης, επισημαίνεται ότι οι ανασκαφές στους κεντρικούς σταθμούς από από 8 έως 10 μήνες, που προβλέπονταν αρχικά, «διαρκούν ήδη 5,5 χρόνια».

Ακόμη, σημειώνεται ότι «τρεις μήνες πριν τη λήξη της αρχικής προθεσμίας ολοκλήρωσης του έργου», δηλαδή τον Οκτώβριο του 2012, «εκκρεμούν ακόμη οι απαλλοτριώσεις» σε πλήθος σταθμών του έργου.

Έτσι, σύμφωνα με την έκθεση, με το 95% του «συμβατικά προβλεπόμενου χρόνου» να έχει ολοκληρωθεί, έχει κατασκευαστεί μόλις το 24% του έργου, «χωρίς καμία υπευθυνότητα του αναδόχου, όπως αναγνωρίζει και η ΑΜ».

Παράλληλα, γίνεται αναφορά για ανατροπή του προγραμματισμού και της αλληλουχίας εργασιών, καθώς και για έργο που «εκτελείται άναρχα» και, μάλιστα, σημειώνεται ότι «αυτή τη στιγμή είναι δυνατή η εκτέλεση εργασιών» μόνο στον σιδηροδρομικό σταθμό και σε τμήμα του αμαξοστασίου, λόγω της μη παράδοσης των κατασκευαστικών μετώπων.

Μάλιστα, αναφορικά με το ανατολικό τμήμα του έργου, για το οποίο σημειώνεται ότι οι λύσεις «αλλαγής τρόπου κατασκευής των σηράγγων» που προτάθηκαν «δεν έγιναν αποδεκτές», αναφέρεται ότι εγκρίθηκε ένα χρονοδιάγραμμα που «συνέταξε η ΑΜ, όπου λαμβάνονται υπ' 'όψιν ανεδαφικές παραδοχές ώστε να οδηγηθεί το έργο σε περαίωση» τον Νοέμβριο του 2016.

«Όλα τα αιτήματα και οι διαφωνίες του αναδόχου» έχουν «συλλήβδην απορριφθεί» σημειώνεται στην έκθεση, όπου αποκαλύπτεται ότι «εκκρεμούν 65 υποθέσεις προς κρίσιν» στα δικαστήρια, «ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς να εξεταστεί καμία αίτηση θεραπείας του από το συμβούλιο δημοσίων έργων».

Μάλιστα, σημειώνεται ότι το Μετρό Θεσσαλονίκης αποδεικνύεται ένα εντελώς άλλο έργο «από αυτό που» ο ανάδοχος «μελέτησε και προσέφερε», προειδοποιώντας ότι η κοινοπραξία «είναι βέβαιο ότι θα αντιδράσει με κάθε τρόπο ακόμη και με άρνηση εκτέλεσης εργασιών».

Εκτροχιάστηκε το χρονοδιάγραμμα

Η έκθεση της κοινοπραξίας παραθέτει ακραία, αλλά χαρακτηριστικά της κατάστασης του έργου παραδείγματα, όπως το ότι η κατασκευή του σταθμού Αγία Σοφία εκτιμάται ότι θα χρειαστεί συνολικά 10 χρόνια (!), αντί 4,5 που προβλεπόταν αρχικά, αλλά και το ότι τα «μεγάλα σταματήματα» στην χρήση του «μετροπόντικα», λόγω της μη παράδοσης των μετώπων, κατά τον ανάδοχο, εκτοξεύουν το κόστος του έργου.

Μάλιστα, σημειώνεται ότι «βασική παράμετρος της κοστολόγησης και προγραμματισμού του έργου ήταν η συνεχόμενη λειτουργία των δύο ΤΒΜ (σημ: οι μετροπόντικες) με εργασία 7 ημερών την εβδομάδα, 24 ώρες το 24ωρο». Όμως, η «αρχικώς εκτιμηθείσα διάρκεια κατασκευής των σηράγγων ήταν 30 μήνες», αλλά σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, «εκτός της κατά 14 μήνες καθυστέρησης έναρξης», αυξάνονται σε 62.

«Αναγκαστικά από τον Δεκέμβριο του 2012 μειώθηκε το ωράριο εργασίας των δύο μηχανημάτων σε τετραήμερο και 8ωρο, από δε τον Ιούνιο του 2011 εργάζεται μόνο ένα μηχάνημα εκ περιτροπής για να αποφευχθεί η πλήρης διακοπή, γεγονός που τελικά δεν επετεύχθη, αφού τα ΤΒΜ βρίσκονται σε αδράνεια» από τον Μάρτιο του 2012, σημειώνεται στην έκθεση.

Ακόμη, αναφέρεται ότι στους σταθμούς Πατρικίου και Ανάληψη υπάρχουν σοβαρές κατασκευαστικές αποκλίσεις για γεωτεχνικούς και υδρογεωλογικούς λόγους, που οφείλονται σε λάθη της προμελέτης του έργου, που έγινε από την ΑΜ και προκάλεσαν «αύξηση όγκους εργασίας κατασκευής διαφραγματικών τοίχων» κατά 105,71%.

Παράλληλα, γίνεται λόγος για τις επιπτώσεις αδυναμίας απόθεσης των προϊόντων εκσκαφής στον έκτο προβλήτα -που προβλεπόταν στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων- γεγονός που «μετέβαλε δραματικά τις αποστάσεις μεταφοράς από 8 χλμ σε 40 χλμ».
Χεκίμογλου Αχιλλέας
tovima gr
4/9/12
-

• Θεσσαλονίκη: Το μετρό στο... επίκεντρο

Ενας θησαυρός στα έγκατα της Θεσσαλονίκης

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ

Μια ολόκληρη πόλη, η οποία βρίσκεται... θαμμένη κάτω από την πόλη, εξακολουθεί να αποκαλύπτεται από το μετρό της Θεσσαλονίκης. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που εκτελούνται στο πλαίσιο κατασκευής του μετρό δε σταματούν να φέρνουν στο φως σπουδαία ευρήματα.

Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί το 74% των ανασκαφών, οι οποίες προβλέπεται να καλύψουν συνολική έκταση 20.000 τ.μ., αποτελώντας τη μεγαλύτερη ανασκαφή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, αλλά και τη μεγαλύτερη στην ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κινητά ευρήματα που έχουν έρθει μέχρι στιγμής στο φως, κυρίως κατά μήκος της οδού Εγνατία, είναι περισσότερα από 10.000, ανάμεσά τους κι οκτώ εντυπωσιακά χρυσά μακεδονικά στεφάνια!

Τις ανασκαφές εποπτεύουν η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και η 16η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ενώ σύμφωνα με την 9η ΕΒΑ, «καθώς οι ανασκαφές πραγματοποιούνται σε περιοχές αδιατάρακτες από τη μεταγενέστερη οικοδομική δραστηριότητα, αφού κατά κανόνα τα κελύφη των σταθμών χωροθετούνται κάτω από το οδόστρωμα των σημερινών οδών Εγνατία και Μοναστηρίου, αποκαλύπτονται αρχαιολογικά κατάλοιπα σε συνεχή αλληλοδιαδοχή, που ανασυνθέτουν κομμάτια από εικόνες της πόλης μέσα από τη μακραίωνη ιστορία της».

Σταθμός Δημοκρατίας

Τα αρχαιολογικά στοιχεία στο σταθμό Δημοκρατίας αφορούν τη δυτική ύπαιθρο χώρα της Θεσσαλονίκης, που μέχρι και τα παλαιοχριστιανικά χρόνια διατηρεί εν μέρει τον ταφικό χαρακτήρα της. Σύμφωνα με την 9η ΕΒΑ, «κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, στις παρυφές του αρχαίου νεκροταφείου, λίγο έξω από τη Χρυσή Πύλη και πάνω εν μέρει στα ερείπια μεγάλου αποθηκευτικού συγκροτήματος της ύστερης αρχαιότητας, ιδρύθηκε παλαιοχριστιανικός ναός με ταφικό πρόσκτισμα στα νότια. Το συγκρότημα φαίνεται ότι καταστρέφεται στις αρχές του 7ου αι., πιθανότατα κατά τις σλαβικές επιδρομές. Κατά την οθωμανική περίοδο την περιοχή χαρακτηρίζει η πλήρης εμπορευματοποίηση του άξονα της Μοναστηρίου με την ανέγερση χανιών και αποθηκών».

Σύμφωνα με τη 16η Εφορεία, «το νεκροταφείο αναπτύσσεται έξω από το δυτικό τείχος της αρχαίας πόλης και στα βόρεια της αρχαίας οδού, η οποία ξεκινούσε από την Πύλη του Βαρδαρίου με κατεύθυνση προς τα δυτικά, προς την ύπαιθρο χώρα και εξυπηρετούσε τις ανάγκες του νεκροταφείου, παράλληλα με αυτές παρακείμενου αποθηκευτικού χώρου πίθων που κατασκευάστηκε μεταγενέστερα στο χώρο. Το οδόστρωμα της αρχαίας οδού αποτελείται από πακτωμένα στο χώμα βότσαλα και μικρούς αργούς λίθους σε μεγάλη πυκνότητα, καθώς επίσης και από τμήματα κεράμων και θραύσματα πήλινων αγγείων κατά τόπους. Αποκαλύφθηκε ένας σημαντικός αριθμός τάφων ποικίλης τυπολογίας (λακκοειδείς με ή χωρίς κάλυψη, κτιστοί κιβωτιόσχημοι, κεραμοσκεπείς, εγχυτρισμοί), αρκετοί εκ των οποίων σηματοδοτούνταν με βωμοειδείς κατασκευές. Βασικές ταφικές πρακτικές αποτελούν ο ενταφιασμός και η καύση, ενώ τους νεκρούς συνόδευαν προσωπικά αντικείμενα και προσφορές των οικείων τους, όπως νομίσματα, αγγεία, λυχνάρια, κοσμήματα, ειδώλια, εργαλεία κ.ά. Κατάλοιπα νεκρικών τελετών αποτυπώνονται σε πλήθος ταφικών πυρών με προσφορές πήλινων αγγείων καθημερινής χρήσης, λυχναριών, καθώς και μεγάλου αριθμού μυροδοχείων».

Σταθμός Βενιζέλου

Εντός του σταθμού Βενιζέλου αποκαλύπτεται ο κεντρικός οδικός άξονας της βυζαντινής πόλης, στρωμένος με χωμάτινα και χαλικόστρωτα καταστρώματα. Ο άξονας εντοπίζεται σε ολόκληρο το πλάτος του (5,50 μ.) να διασταυρώνεται με δύο κάθετους δρόμους. Γύρω από τους δρόμους εκτείνονται πυκνοδομημένα οικοδομικά τετράγωνα, που συνιστούν γειτονιές της βυζαντινής αγοράς της πόλης. Καταστήματα και εργαστήρια προσανατολίζονται με ανοιχτούς προς το δρόμο χώρους για την έκθεση των προς πώληση προϊόντων. Πληθώρα μικροαντικειμένων και κοσμημάτων, όπως επιστήθιοι σταυροί, γυάλινα και χάλκινα βραχιόλια, χάλκινα κυρίως και σπανιότερα ασημένια δακτυλίδια, μαρτυρούν το διαχρονικά εμπορικό χαρακτήρα της περιοχής, με έμφαση κυρίως στον τομέα της αργυροχρυσοχοΐας.

Σταθμός Αγίας Σοφίας

Στο κέντρο της σύγχρονης πόλης και κάτω από τον άξονα της οδού Εγνατία εντοπίστηκε τμήμα του πολεοδομικού ιστού της αρχαίας πόλης, αφού και αυτός ο σταθμός χωροθετήθηκε στην καρδιά της βυζαντινής μητρόπολης.

Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί ο μαρμάρινος δρόμος ρωμαϊκών χρόνων που αποκαλύφθηκε σε πλάτος 4,00μ. και μήκος 82,50μ. Ο δρόμος είναι στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, οριοθετείται στα νότια από μαρμάρινο κράσπεδο και στυλοβάτη πάνω στον οποίο εδράζονται οι κίονες μίας στοάς που αναπτύσσεται προς τα νότια, παράλληλα προς το δρόμο. Η οδός, λίγο πριν από τη συμβολή της με την κάθετη οδό στο ύψος της σημερινής Αγίας Σοφίας διευρύνεται, διαμορφώνοντας πλακόστρωτη πλατεία με κρήνη για να ξεδιψούν περαστικοί και περίοικοι.

Από τα κτίρια της νότιας οικοδομικής γραμμής των παλαιοχριστιανικών χρόνων εντοπίστηκαν οι όψεις τους και κάποια θυραία ανοίγματα, συνθλιμμένα από την κεντρική πασσαλόπηξη, που πάντως μαρτυρούν την αδιάλειπτη χρήση του χώρου, από τους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους. Σύμπλεγμα κτιστών αποχετευτικών αγωγών κατέληγε σε μεγάλο κεντρικό καμαροσκεπή αγωγό, που διέρχεται κάθετα στο ύψος της σημερινής οδού Πλάτωνος, ενώ πήλινοι και μολύβδινοι αγωγοί εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του υδροδοτικού δικτύου της πόλης.

Σταθμός Φλέμινγκ

Στο σταθμό Φλέμινγκ ήρθε στο φως νεκροταφείο των ρωμαϊκών χρόνων (2ος – 4ος αιώνας μ.Χ.). Πρόκειται για απλές ταφικές κατασκευές (κεραμοσκεπείς, λακκοειδείς και κιβωτιόσχημοι τάφοι) που περιείχαν ενταφιασμούς, ενώ χαρακτηριστική είναι η απουσία κτερισμάτων στους περισσότερους από αυτούς. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ένας κιβωτιόσχημος τάφος με τοιχώματα διακοσμημένα με γραπτά γραμμικά μοτίβα.

Από τα ανασκαφικά δεδομένα προκύπτει ότι πρόκειται για ένα μικρό νεκροταφείο, που θα πρέπει να συνδεθεί με κάποιο μικρό οικισμό, αγροτικού πιθανότατα χαρακτήρα, άγνωστο μέχρι στιγμής στη βιβλιογραφία, σε σχετικά κοντινή απόσταση από την αρχαία πόλη της Θεσσαλονίκης.

Αμαξοστάσιο Πυλαίας

Η ανασκαφή στον κεντρικό τομέα της περιοχής όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το αμαξοστάσιο του μετρό στην Πυλαία έφερε στο φως τμήμα ενός οργανωμένου προκασσάνδρειου πολίσματος, που αναπτύχθηκε επάνω σε χαμηλό, φυσικό έξαρμα του εδάφους στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου και χρονολογείται από τις αρχές του 4ου έως τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.

Αποκαλύφθηκαν δύο μεγάλοι, κάθετοι μεταξύ τους δρόμοι, γύρω από τους οποίους αναπτύσσονται τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα. Εντός των ορίων των οικοδομικών τετραγώνων ήρθαν στο φως ανοικτοί και στεγασμένοι, ορθογώνιοι χώροι οικιακής, αποθηκευτικής και εργαστηριακής λειτουργίας, που συνδέονται μεταξύ τους με μεσοτοιχίες και μικρότερους δρόμους. Δύο κεραμικοί κλίβανοι, πλήθος άλλων αρχιτεκτονικών καταλοίπων, όπως λιθόστρωτες επιφάνειες, κτιστές κατασκευές, απορριμματικοί λάκκοι, καθώς και σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων, όπως αλιευτικά και υφαντικά βάρη και μεγάλες ποσότητες θρυμματισμένων οστρέων για την παραγωγή πορφύρας, υποδεικνύουν τις δραστηριότητες των κατοίκων του οικισμού.

Βόρεια του οικισμού και σε απόσταση περίπου 100 μέτρων αποκαλύφθηκε πώρινη σαρκοφάγος, η οποία προφανώς ανήκει στο νεκροταφείο του οικισμού, τμήμα του οποίου είχε ερευνηθεί κατά τη διάρκεια παλαιότερων ανασκαφών της 16ης Εφορείας στην ευρύτερη περιοχή.

agelioforos gr

1/9/12

Κόρινθος: Κρυμμένη ομορφιά σε έναν τάφο

Ενας τάφος της Ρωμαϊκής εποχής με εξαιρετικές τοιχογραφίες και τα χρώματά τους ανέπαφα, που βρέθηκε τον περασμένο Ιανουάριο κατά τη διάρκεια εργασιών διάνοιξης στη νέα εθνική οδό Κορίνθου-Πατρών πρόκειται να μεταφερθεί «ολόσωμος» στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Κορίνθου προκειμένου να διασωθεί και να γίνει επισκέψιμος για το κοινό. Κυρίως όμως απαιτείται η συντήρηση για τη διάσωσή του, όπως ανέφερε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ο διευθυντής Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων κ. Νίκος Μίνως.

Ο τάφος, που χρονολογήθηκε στον 3ο μ. Χ. αιώνα και έχει διαστάσεις 2,40 Χ 2,30 μ. είναι θαλαμοειδής και υπόγειος ενώ η σκεπή του σχημάτιζε καμάρα, η οποία όμως έχει καταρρεύσει - για τον λόγο αυτό έχει τοποθετηθεί ένα πρόχειρο στέγαστρο. Στο εσωτερικό του, υπήρχαν δύο λάρνακες εκ των οποίων η μία περιείχε γυναικεία ταφή, όπως αποδεικνύει το καταπληκτικό πορτρέτο μιας όμορφης νέας γυναίκας, που απεικονίζεται ξαπλωμένη σε κρεβάτι (τη λάρνακα).

Με ανοιχτόχρωμα μάτια, καστανοκόκκινα μαλλιά χτενισμένα ψηλά και σαρκώδη χείλη φέρει χρυσά (ζωγραφισμένα) σκουλαρίκια ενώ το σώμα της είναι καλυμμένο με κόκκινο κλινοσκέπασμα διακοσμημένο με κίτρινες, κυανές και λευκές ταινίες. Η τεχνοτροπία του έργου μάλιστα είναι ιδιαίτερη καθώς εντοπίζεται ανάμεσα στις αρχαίες τεχνικές και τα πορτρέτα Φαγιούμ. Η διακόσμηση όμως του τάφου δεν σταματά εκεί, αφού διάφορα μοτίβα στολίζουν το κάτω μέρος της λάρνακας, τους τοίχους περιτρέχουν γιρλάντες με ταινίες και φιόγκους ενώ ένα παγόνι κυριαρχεί στην μία πλευρά. Μέσα στον τάφο εξάλλου βρέθηκαν οστά, προφανώς από ανακομιδή.

Κατόπιν αυτών και προκειμένου να διασωθεί ο διάκοσμος απαιτήθηκε ειδική μελέτη για την τεκμηρίωση, τη διατήρηση των τοιχογραφιών και τη συντήρηση. Τη μελέτη συνέταξε η κυρία Μελίνα Φωτοπούλου από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων και έλαβε τη θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Οσο για την απόσπαση του τάφου και τη μεταφορά του εκπονείται άλλη μελέτη σε συνεργασία με τον μηχανικό κ. Δημήτρη Κορρέ, ειδικό σε παρόμοια έργα. Να σημειωθεί ότι η λάρνακα δεν έχει ανοιχτεί, όπως ανέφερε όμως ο κ. Μίνως σε μία πρώτη έρευνα, που έγινε με χρήση κάμερας υπερύθρων, η οποία εισχώρησε από μια ρωγμή εντοπίστηκαν θραύσματα αγγείου και χώμα. Η δεύτερη λάρνακα πάντως, που έχει χτιστεί κατά μήκος του ανατολικού τοίχου δεν είναι τόσο καλοδιατηρημένη. Φέρει ωστόσο διάκοσμο από πράσινη γιρλάντα και μοβ λουλούδι.

Θερμού Μαρία

tovima gr

31/8/12

-

 1111

Αναζητούν λύσεις για το μετρό της Θεσσαλονίκης

  Του Δημήτρη Διαμαντίδη

Τον «γόρδιο δεσμό» στην υλοποίηση του μετρό Θεσσαλονίκης επιχειρεί να λύσει η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων, καθώς θα προσπαθήσει άμεσα να δώσει λύσεις σε ορισμένα από τα αιτήματα της αναδόχου κοινοπραξίας, χωρίς όμως να διασαλεύσει το πλαίσιο της σύμβασης κατασκευής.

Η ανάδοχος κοινοπραξία, η οποία φαίνεται ότι αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας, έχει υποβάλει σειρά αιτημάτων προς την αναθέτουσα αρχή, τα οποία όμως είναι αδύνατον να ικανοποιηθούν στο σύνολό τους. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες τους τελευταίους πέντε μήνες οι εργασίες προχωρούν μετ' εμποδίων, καθώς η ανάδοχος κοινοπραξία δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του έργου.

Εξάλλου, ενώ το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε παράδοση του έργου τον Οκτώβριο του 2012, η ολοκλήρωση έχει παραταθεί για τον Νοέμβριο του 2016.

«Ορισμένες από τις απαιτήσεις της αναδόχου είναι εύλογες. Έχει ξεκινήσει ήδη προσπάθεια να δοθούν κάποιες λύσεις για να μπορέσει να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί η κατασκευή. Όμως δεν είναι εφικτή η έγκριση οποιουδήποτε αιτήματος από την αναθέτουσα αρχή και κατ' επέκταση από την πολιτική ηγεσία, το οποίο θα είναι εκτός του πλαισίου της σύμβασης και βέβαια εκτός νομιμότητας» επισήμανε στην «ΗτΣ» ο γενικός γραμματέας δημοσίων έργων, κ. Στράτος Σιμόπουλος. Όπως τονίζει ο ίδιος, «μπορεί να αυξηθεί η προκαταβολή, που λαμβάνει ο ανάδοχος του μετρό και να φτάσει στο 10% του κόστους του έργου, έναντι 6% που έχει ήδη λάβει.

Η προκαταβολή του 10% εφαρμόζεται πλέον σ' όλα τα έργα, που λαμβάνουν πόρους από το ΕΣΠΑ και μπορεί να ισχύσει και για το μετρό με μία σχετική νομοθετική ρύθμιση». Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η ανάδοχος για να μπορέσει να ξεπεράσει τα προβλήματα ρευστότητας διαπραγματεύεται τη λήψη ομολογιακού δανείου από τις τράπεζες, οι οποίες παλαιότερα απέκτησαν ποσοστό της ΑΕΓΕΚ (που αρχικά είχε κερδίσει το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης), μετοχοποιώντας χρέη της τελευταίας. Αναφορικά με τη χρηματοδότηση του έργου από την πλευρά του Δημοσίου, ο κ. Σιμόπουλος σημειώνει πως «είναι απολύτως διασφαλισμένη στη βασική αρχική γραμμή, δηλαδή στα 9,6 χλμ., που διατρέχουν το κέντρο της πόλης. Τα χρήματα υπάρχουν και οι εκταμιεύσεις, ανάλογα με την εξέλιξη της πορείας του έργου, γίνονται γρήγορα».

Χρόνος αποπεράτωσης
Πάντως, για το ακριβές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του συνόλου των 9,6 χλμ., θα υπάρξουν συγκεκριμένες επικαιροποιημένες ανακοινώσεις, αφού ρυθμιστούν τα εκκρεμή ζητήματα με τον ανάδοχο.

Για την πλήρη καταγραφή της κατάστασης ο γενικός γραμματέας δημοσίων έργων επισκέφθηκε πρόσφατα εκ νέου το έργο του μετρό, σε συνέχεια σχετικής σύσκεψης στο υπουργείο Ανάπτυξης, με τη συμμετοχή του Αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης & Υποδομών Σταύρου Καλογιάννη. «Χρειάζεται να αποφευχθεί πάση θυσία εμπλοκή στην κατασκευή με τον υφιστάμενο ανάδοχο, η οποία θα προκαλούσε τεράστια χρονοτριβή με αρνητικές συνέπειες για την πόλη και την τοπική οικονομία» δηλώνει ο κ. Σιμόπουλος, ενώ προσθέτει ότι στις παρεμβάσεις για την ευχερέστερη προώθηση του έργου μπορεί να περιληφθεί και ο διορισμός εντεταλμένου συμβούλου στο Δ.Σ. της «Αττικό Μετρό», ο οποίος θα επιλύει αποκλειστικά και μόνο διοικητικά ζητήματα του μετρό Θεσσαλονίκης.

«Αυτό το χρονικό διάστημα εξελίσσεται και παρέμβαση στις αρμόδιες υπηρεσίες, προκειμένου να κλείσει το ζήτημα του Παπαφείου και να παραχωρηθεί το ταχύτερο δυνατό ο χώρος, όπου θα κατασκευαστεί σταθμός του μετρό» προσθέτει ο ίδιος. Μέχρι στιγμής στη βασική γραμμή των 9,6 χλμ. έχει περατωθεί το 73% των αρχαιολογικών ανασκαφών και το 44% των έργων πολιτικού μηχανικού, ενώ οι μετροπόντικες έχουν διανοίξει έξι χιλιόμετρα σηράγγων.

Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει οι πρώτες διαδικασίες για την κατασκευή των συρμών στην Ιταλία. Όμως τους τελευταίους πέντε μήνες οι εργασίες προχωρούν μετ' εμποδίων, καθώς η ανάδοχος κοινοπραξία δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του έργου. Ενδεικτικό είναι ότι το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε παράδοση του έργου τον Οκτώβριο του 2012, αλλά η ημερομηνία αυτή έχει παραταθεί για τον Νοέμβριο του 2016, αφού μεταξύ άλλων η αρχαιολογία και οι απαλλοτριώσεις ήταν οι αιτίες πολλών εμποδίων στην εξέλιξη του project.

Η γραμμή προς Καλαμαριά
Όσον αφορά στην επέκταση προς Καλαμαριά, αναμένεται πως μέχρι το τέλος του 2012 θα υλοποιηθεί η εγκατάσταση αναδόχου, αφού προηγηθεί η αξιολόγηση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών των τεσσάρων υποψηφίων, που εκδήλωσαν δεσμευτικό ενδιαφέρον για την ανάληψη της εργολαβίας.Με τη λήξη της δεύτερης παράτασης, που είχε δοθεί από την «Αττικό Μετρό» στην προθεσμία εκδήλωσης δεσμευτικού ενδιαφέροντος, κατέθεσαν προσφορές και οι τέσσερις εταιρείες ή κοινοπραξίες, που είχαν προεπιλεγεί κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού.

Συγκεκριμένα, οι υποψήφιοι είναι οι εξής: 1) ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ - IMPREGILO - SELI - ANSALDO STS, 2) ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ, 3) ΤΕΡΝΑ Α.Ε. - ALPINE BAU GMBH - FCC CONSTRUCCION S.A. και 4) J&P ? ΑΒΑΞ Α.Ε. - GHELLA SPA - ALSTOM TRANSPORT SA.

«Η επέκταση προς την Καλαμαριά είναι ένα ώριμο έργο, οι προσφορές γι' αυτό αξιολογούνται και καταβάλλεται προσπάθεια από τώρα να περατωθεί το ζήτημα των σχετικών απαλλοτριώσεων, πριν καν ξεκινήσει η υλοποίηση των εργασιών» υπογραμμίζει ο κ. Σιμόπουλος.

Η επέκταση προς Καλαμαριά, είναι η πρώτη της βασικής γραμμής του μετρό Θεσσαλονίκης και θα προσθέσει ανατολικά του βασικού κορμού πέντε νέους σταθμούς (νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα) και 4,78 χλμ. υπόγειας γραμμής. Πρόκειται για επένδυση συνολικής προβλεπόμενης δαπάνης 518.000.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ και το έργο έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ. Η επέκταση αυτή υπολογίζεται ότι θα εξυπηρετεί περισσότερους από 63.000 επιβάτες σε ημερήσια βάση.

Συνεχίζονται οι ανασκαφές
Για τις εκτεταμένες αρχαιολογικές ανασκαφές, ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εργων υπογραμμίζει «πως σ' όλο το μήκος της γραμμής θα τελειώσουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους μέχρι το τέλος του 2012. Βέβαια στη Νέα Ελβετία και στη Βούλγαρη δεν έγιναν ακόμη ανασκαφές, αλλά ευελπιστούμε πως το έργο δεν θα καθυστερήσει άλλο εξαιτίας αρχαιολογικών ευρημάτων. Πλέον θα εκτελείται σύσκεψη μία φορά το μήνα για το ζήτημα της αρχαιολογικής ανασκαφής με συμμετοχή εκπροσώπου του υπουργείου Πολιτισμού».

Να σημειωθεί ότι για τις αρχαιολογικές εργασίες, οι οποίες ως κόστος αρχικά υποεκτιμήθηκαν σημαντικά, έχει εγκριθεί πρόσθετο κονδύλι, ύψους 90 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν μπορεί να αυξηθεί.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ
"Η" 25/8 
--

• Θεσσαλονίκη: Το τραμ «προσπερνά» το μετρό

Θεσσαλονίκη: Η μαρμαρόστρωτη Εγνατία... μεταφέρεται

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ
Μια γιγαντιαία επιχείρηση μεταφοράς ενός από τα πιο σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα, που εντοπίστηκαν στις ανασκαφές που γίνονται στους σταθμούς του μετρό της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και λίγες μέρες, στο σταθμό Αγίας Σοφίας. Πρόκειται για τη μεταφορά τμήματος του μαρμαρόστρωτου δρόμου, που υπήρχε εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η οδός Εγνατία.

Η σκαπάνη των αρχαιολόγων και τα ευρήματα, που φέρνουν στο φως, δείχνουν το πέρασμα των αιώνων από τη Θεσσαλονίκη. Αλλωστε στην οδό Εγνατία έχουν αποκαλυφθεί 32 διαφορετικά καταστρώματα.

Η απόσπαση του δρόμου γίνεται τμηματικά, με την όλη επιχείρηση να θυμίζει μεταφορά ενός γιγαντιαίου... παζλ. Κι αυτό καθώς ο δρόμος που μεταφέρεται έχει μήκος περίπου 80 μέτρα, με την απόσπαση να γίνεται κομμάτι-κομμάτι. Κατά κύριο λόγο αποτελείται από μεγάλες μαρμάρινες πλάκες, πάχους 15 εκατοστών.

Σε κάθε κομμάτι που αποσπάται, το οποίο μπορεί να είναι, για παράδειγμα, από μία πέτρα τριών ή και λιγότερων εκατοστών (αφού πολλές από τις πλάκες βρέθηκαν σπασμένες), μέχρι μία πλάκα ενός ή και περισσότερων μέτρων, μπαίνει αρίθμηση. Ετσι τα κομμάτια αυτά, αποτελούν τρόπον τινά τις ψηφίδες ενός παζλ.

Πριν να ξεκινήσει η επιχείρηση απόσπασης του δρόμου, έγινε πλήρης φωτογράφισή του. Σε αυτό το στάδιο, ο δρόμος θα... αποθηκευτεί. Στη συνέχεια, όμως, θα εκτεθεί είτε μέσα στο σταθμό του μετρό, είτε σε κάποιο μουσείο, κάτι το οποίο πάντως θα αποφασιστεί από κοινού από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες και τους ιθύνοντες της «Αττικό Μετρό ΑΕ», του φορέα δηλαδή που επιβλέπει την κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης. Οι φωτογραφίες, σε συνδυασμό με την αρίθμηση των κομματιών του παζλ, θα συμβάλουν, όταν έρθει η ώρα, στην πιστή ανασύνθεση του δρόμου.

23 αιώνες

Η οδός Εγνατία μετρά 23 αιώνες συνεχούς ζωής, όπως ακριβώς και η πόλη της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται, ενδεχομένως, για το μοναδικό δρόμο παγκοσμίως, ο οποίος αποτελεί για τόσο πολλά χρόνια το κέντρο μίας πόλης.

Η μαρμαρόστρωτη οδός, που ήρθε στο φως χάρη στο μετρό, αποτελεί ένα μνημειακό σύνολο της ύστερης αρχαιότητας που χρονολογείται από τα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα και διατηρήθηκε έως τον 7ο αιώνα. Αποτελούσε βασική αρτηρία της πόλης και επικοινωνούσε με τις πύλες εισόδου της Θεσσαλονίκης, τόσο στα δυτικά, όσο και στα ανατολικά.

Το δρόμο διέσχιζαν άμαξες, τα ίχνη των οποίων είναι μέχρι και σήμερα ορατά. Δεν ήταν όμως μόνον ένας δρόμος, ο οποίος εξυπηρετούσε την κυκλοφορία, αφού πάνω του έπαιζαν τα παιδιά. Παραμένει χαραγμένος ακόμα και σήμερα ένας κύκλος, διαμέτρου περίπου δύο μέτρων, στον οποίο, κατά πώς πιστεύουν οι αρχαιολόγοι, έπαιζαν τρίλιζα μικροί και μεγάλοι! Στη μαρμαρόστρωτη διατηρήθηκαν, επίσης, ίχνη από μία πλατεία, αλλά και ένα οικοδόμημα με βρύση. Στην πλατεία, που βρίσκεται προς την πλευρά της σημερινής οδού Αγίας Σοφίας και δεν καλύπτεται από μάρμαρο, δε διακρίνονται ίχνη από άμαξες. Οσο για την κρήνη, αυτή πιθανώς εξυπηρετούσε τις ανάγκες των περίοικων, αλλά και των περαστικών.

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τμήμα του δρόμου σε μήκος 82,5 μέτρων και πλάτος δέκα μέτρων. Η μαρμαρόστρωτη οριοθετείται με μαρμάρινα κράσπεδα, πλάτους 4,70 μέτρων. Στο νότιο τμήμα η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε ερείπια κτιρίων, ενώ, όπως φάνηκε, το φημισμένο δίκτυο ύδρευσης, αλλά και το αποχετευτικό, εξυπηρετούνταν με αγωγούς, οι οποίοι βρίσκονταν ανάμεσα στο δρόμο και τα κτίρια. Τη μνημειακή εικόνα συμπληρώνει κιονοστοιχία, ενώ πλούσια είναι η συγκομιδή των αρχαιολόγων σε νομίσματα, αλλά και αγγεία.

Από τα ελληνιστικά

Η σημερινή οδός Εγνατία μπορεί να μετρά 23 αιώνες ζωής, όμως, διά μέσου των αιώνων φαίνεται ότι άλλαξε πλάτος, μήκος, χρήση και μορφή. Η μαρμαρόστρωτη χτίστηκε σε προχριστιανικό και ελληνιστικών χρόνων μονοπάτι, τα ίχνη του οποίου διακρίνονται κάτω από την επιφάνεια των μαρμάρων. Πρόκειται για ένα χωματόδρομο από κεραμίδια και πηλόχωμα, πλάτους εννέα μέτρων, ο οποίος χρονολογείται από το 2ο π.Χ. αιώνα, μέχρι και τον 1ο μ.Χ. αιώνα.

Ακολούθησε περίοδος ακμής, οπότε ο δρόμος επιστρώθηκε με μάρμαρο. Το 620 μ.Χ., οπότε και έγιναν καταστροφικοί για τα μνημεία της Θεσσαλονίκης σεισμοί, το πλάτος του μίκρυνε, αφού αρχικά καλύφθηκε με υλικά από τα κτίρια που κατέρρευσαν, ενώ στη συνέχεια άρχισαν οι... καταπατήσεις, αφού χτίστηκαν μικρά μαγαζιά. Κατά την Τουρκοκρατία στένεψε ακόμα περισσότερο και έγινε μονοπάτι.

Το 19ο αιώνα διαπλατύνθηκε, επιστρώθηκε με κυβόλιθους και πάνω του τοποθετήθηκαν οι ράγες του τραμ, που κυκλοφορούσε κατά μήκος του. Μετά από τη φωτιά του 1917, η μαρμαρόστρωτη πήρε πλέον τη σημερινή της μορφή. Απόκτησε το όνομα Εγνατία -δεν σχετίζεται με την Εγνατία Οδό της αρχαιότητας, η οποία ποτέ δεν πέρασε μέσα από τη Θεσσαλονίκη- και το πλάτος της διαμορφώθηκε στα 30 μέτρα.

Η απόσπαση της μαρμαρόστρωτης υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα, ενώ η ανασκαφή στο βόρειο τμήμα του σταθμού Αγίας Σοφίας αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Θα ακολουθήσει ανασκαφή στο νότιο τμήμα του εργοταξίου, αλλά και στα σημεία όπου θα βρίσκονται οι προσβάσεις του σταθμού.

Στο αμαξοστάσιο

Στο μεταξύ, απρόσκοπτα συνεχίζονται οι ανασκαφές στην περιοχή του Makro, όπου θα κατασκευαστεί το αμαξοστάσιο του υπόγειου μέσου σε σταθερή τροχιά της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία περιοχή όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε η «Αττικό Μετρό ΑΕ», δεν αναμένονταν αρχαιολογικά ευρήματα.

Ομως, όχι μόνο βρέθηκαν αρχαιότητες, αλλά, όπως όλα δείχνουν, η σκαπάνη των αρχαιολόγων «σκόνταψε» σε μία από τις σπουδαιότερες αποκαλύψεις που έρχονται στο φως χάρη στο μετρό. Πιο συγκεκριμένα, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν στο ότι αποκαλύπτεται ένα από τα 26 πολίσματα (κωμοπόλεις) που υπήρχαν κατά την αρχαιότητα γύρω από το Θερμαϊκό, τα οποία στη συνέχεια, επί βασιλιά Κάσσανδρου, αποτέλεσαν τη Θεσσαλονίκη.

Η ανασκαφή, μέχρι στιγμής, εξελίσσεται σε μία σχετικά μικρή έκταση, σε σχέση με το κομμάτι που πρόκειται να ανασκαφεί στην περιοχή, οπότε αναμένονται περισσότερες πληροφορίες, για να επιβεβαιωθούν ή όχι οι ενδείξεις. Πάντως, στην περιοχή βρίσκονται και Μακεδονικοί τάφοι, τους οποίους οι αρχαιολόγοι συνδέουν με τα ευρήματα στο αμαξοστάσιο. Σε πολύ μικρή απόσταση από την ανασκαφή βρίσκεται το αρχαιότερο και πλέον εντυπωσιακό δείγμα μακεδονικού τάφου της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για το μακεδονικό τάφο του Φοίνικα, όπου υπάρχουν επίσης ευρήματα και από τους τάφους της ευρύτερης περιοχής, που έχουν αποκαλυφθεί κατά τη διάρκεια ανασκαφών που έγιναν τα τελευταία χρόνια.

Στο εργοτάξιο του αμαξοστασίου, πάντως, τα συνεργεία κατασκευής του μετρό μπήκαν πριν από λίγους μήνες, πάντα, όπως σε όλα τα εργοτάξια, παρουσία των αρχαιολόγων. Με το που ξεκίνησαν να σκάβουν, σε πολύ μικρό βάθος άρχισαν να βρίσκουν αρχαιότητες. Η αρχαιολογική σκαπάνη πολύ γρήγορα άρχισε να φέρνει στο φως τα ίχνη μίας πόλης, ενώ στην περιοχή βρέθηκαν και νομίσματα της κλασικής περιόδου.

Τα πολίσματα της Θεσσαλονίκης ήταν διάσπαρτοι, παράλιοι οικισμοί, τους οποίους ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος ένωσε το 315 π.Χ., δίνοντας στη νέα πόλη το όνομα της γυναίκας του Θεσσαλονίκης, αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η νέα πόλη, λόγω της γεωπολιτικής της θέσης, άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και σταδιακά διαμορφώθηκε σε εμπορικό και αργότερα πολιτιστικό πόλο της ελληνιστικής περιόδου, ενώ από τότε και μέχρι σήμερα, διά μέσου των αιώνων, παρουσιάζει αδιάλειπτη ζωή.

agelioforos gr (φωτογραφίες)

12/8/12

Νέα ευρήματα στη νησίδα Δεσποτικό

Με αρκετά νέα ευρήματα ολοκληρώθηκε η φετινή ανασκαφική περίοδος στη θέση Μάντρα της ακατοίκητης νησίδος Δεσποτικό Αντιπάρου, όπου από το 2001 ανασκάπτεται ένα εκτεταμένο αρχαϊκό ιερό αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα.

Στο επίκεντρο των ερευνών ο ναός και το τελετουργικό εστιατόριο

Μέχρι τώρα, έχουν αποκαλυφθεί δώδεκα κτήρια στο Δεσποτικό και άλλα πέντε στο μικρό νησάκι Τσιμιντήρι.

Η φετινή έρευνα επικεντρώθηκε στο ναό και το τελετουργικό εστιατόριο που προστατεύονταν με τειχισμένο περίβολο, με πρωταρχικό σκοπό την διερεύνηση των διαφορετικών φάσεων των κτισμάτων του ιερού. Στο δάπεδο του προστώου του εστιατορίου αποκαλύφθηκε μαρμάρινος τελετουργικός βόθρος, παρόμοιος με εκείνον που είχε βρεθεί στο αρχαϊκό ιερό των Υρίων Νάξου. Οι ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως, τμήμα κτιρίου επιμελημένης τοιχοποιίας μεγάλων διαστάσεων, ακέραια αγγεία που χρονολογούνται στην ύστερη γεωμετρική και πρώιμη αρχαϊκή εποχή, καθώς και μεγάλη ποσότητα γραπτών οστράκων. Ιδιαίτερα σημαντική και αναπάντεχη ήταν η αποκάλυψη ελεύθερης ταφής ενήλικα στην εξωτερική γωνία του ναού, στο επίπεδο της θεμελίωσής του. Ο νεκρός είχε τοποθετηθεί σε συνεσταλμένη στάση χωρίς κτερίσματα. Αν αποδειχθεί ότι ο σκελετός χρονολογείται στην αρχαϊκή περίοδο, ίσως πρόκειται για κάποιον εργάτη που δούλευε στο ιερό και ο οποίος σκοτώθηκε εκεί και θάφτηκε ακριβώς δίπλα στα θεμέλιά του. Αν είναι μεταγενέστερος, πιθανότατα ανήκει σε εκείνους που στην ύστερη αρχαιότητα ή στους βυζαντινούς χρόνους κατέστρεψαν το ναό, για να πάρουν το οικοδομικό υλικό του.

Νέα στοιχεία για τις κατασκευαστικές φάσεις

Η ανασκαφή στο νότιο συγκρότημα, το οποίο αποτελείται από έντεκα δωμάτια, έδωσε νέα στοιχεία για τις διαφορετικές κατασκευαστικές φάσεις του, καθώς και για τα κτίσματα που προϋπήρξαν. Διαπιστώθηκε ότι κάτω από το «τραπεζιόσχημο κτίριο» υπήρχε παλαιότερο κτίσμα που επιβεβαιώνει την ύπαρξη πρωϊμότερης λατρείας στο χώρο.

Εκτός από τα νέα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, η ανασκαφή έδωσε πληθώρα οστράκων χρηστικών και αποθηκευτικών αγγείων, λεπτή πρώιμη αρχαϊκή κεραμεική και θραύσματα μελαμβαφών σκύφων με εγχάρακτες επιγραφές για τον Απόλλωνα.

Τέλος, σημαντικό εύρημα αποτελεί τμήμα μαρμάρινου αρχαϊκού κούρου φυσικού μεγέθους με ιδιαίτερα μυώδη διάπλαση, το οποίο προστίθεται στα δεκάδες θραύσματα μαρμάρινων αρχαϊκών κούρων που έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια και αποδεικνύουν τον πλούτο αυτού του μεγάλου κυκλαδίτικου ιερού, που ιδρύθηκε από την Πάρο στα αρχαϊκά χρόνια, με σκοπό την εδραίωση της κυριαρχίας της στο Αιγαίο. 

naftemporiki gr

Θεσσαλονίκη: «Ταξίδι» στον υπόγειο κόσμο του μετρό, κάτω από τον Σταθμό Αγίας Σοφίας

Ένα «ταξίδι» πίσω στο χρόνο, την εποχή από τα μέσα του 3ου μέχρι και τις αρχές του 7ου αιώνα, θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν όσοι Θεσσαλονικείς «τολμήσουν» να εξερευνήσουν τον υπόγειο κόσμο του μετρό Θεσσαλονίκης κάτω από το Σταθμό Αγίας Σοφίας.

Η Αττικό Μετρό ΑΕ σε συνεργασία με την 9η και την 6η εφορεία αρχαιοτήτων ανοίγουν πάλι, τη Δευτέρα 25 Ιουνίου από τις 6 το απόγευμα έως και τις 9 το βράδυ, το σταθμό Αγίας Σοφίας, με σκοπό να δώσουν τη δυνατότητα στους πολίτες να ξεναγηθούν στα ευρήματα που υπάρχουν, πριν…. αυτά μεταφερθούν στις αίθουσες κάποιου μουσείου.

Όπως τόνισε αρχαιολόγος της 9ης εφορείας αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, ο Σταθμός Αγίας Σοφίας (Βόρειο τμήμα διαστάσεων 82,50μ. x 20μ.) χωροθετείται νοτίως της Πλατείας Μακεδονομάχων, επί της σημερινής οδού Εγνατίας, στη συμβολή της στα ανατολικά με την οδό Αγίας Σοφίας και στα δυτικά προ της οδού Μπακατσέλου.

Τα μέχρι τώρα αποκαλυφθέντα ευρήματα, όπως επισήμανε, προσφέρουν μια διαχρονική εικόνα για την τοπογραφία τής εντός των τειχών περιοχής της πόλης. Αποκαλύφθηκε μνημειακό σύνολο της ύστερης αρχαιότητας που καλύπτει μια μακρά περίοδο χρήσης, μετά τα μέσα του 3ου αι. και έως τα τέλη του 6ου αι.- αρχές 7ου αι.

Στο σύνολο αυτό, όπως εξήγησε, ανήκει τμήμα της κεντρικής οδικής αρτηρίας της πόλης (σε μήκος τουλάχιστον 72,80μ), στρωμένη με μαρμάρινες πλάκες και οριοθετημένη από μαρμάρινα κράσπεδα, η οποία λίγο πριν τη συμβολή της με την κάθετη οδό στο ύψος της σημερινής Αγίας Σοφίας διευρύνεται, διαμορφώνοντας πλατεία με κρηναίο οικοδόμημα. Τη μνημειακή εικόνα του δρόμου συμπληρώνει κιονοστοιχία, πίσω από τους κίονες της οποίας πρόβαλαν κτήρια της νότιας οικοδομικής γραμμής, ερείπια των οποίων βρέθηκαν συνθλιμμένα κάτω από την κεντρική πασσαλόπηξη του τεχνικού έργου.

Ορατός σήμερα είναι ισχυρός στυλοβάτης, που σώζει κατά χώραν επτά βάσεις κιόνων του 4ου και 6ου αι., οριοθετεί τον οδικό άξονα στα νότια και τον χαρακτηρίζει ως via colonnata. Σύμπλεγμα κτιστών αγωγών κατέληγε στον μεγάλο καμαροσκεπή συλλεκτήριο οχετό που διέρχεται κάθετα στο ύψος της σημερινής οδού Πλάτωνος, ενώ πήλινοι και μολύβδινοι αγωγοί ύδρευσης, που συνδέονται με φρεάτια καθαρισμού, ανασυνθέτουν τη λειτουργία και τις μεταβολές στη χρήση του αποχετευτικού και υδροδοτικού δικτύου της πόλης των χρόνων της ύστερης αρχαιότητας.

Όλα αυτά θα μπορέσουν να τα δουν οι επισκέπτες σε γκρουπάκια 15 ατόμων και με την ξενάγηση να διαρκεί περί τα 15 λεπτά. Η είσοδος των επισκεπτών θα γίνεται από την είσοδο του εργοταξίου που βρίσκεται επί της οδού Αγίας Σοφίας, στο ύψος και απέναντι από τον Ιερό Ναό Αχειροποίητου. Όσοι τελικά προσέλθουν στην ξενάγηση θα πρέπει να φορούν κατάλληλα ασφαλή υποδήματα και θα τους χορηγηθούν και τα απαιτούμενα μέσα ατομικής προστασίας (κράνος). Υπενθυμίζεται ότι σε αντίστοιχη πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι συγκεκριμένοι φορείς το Σάββατο 16 Ιουνίου, η επισκεψιμότητα υπερέβη τα 100 άτομα.

agelioforos gr