O South Stream και η νέα ενεργειακή πραγματικότητα

Κ. Ν. Σταμπολής, Αντιπρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΝΕ
Στις 7 Δεκεμβρίου, στην τοποθεσία Ανάπα, στα ρωσικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας θα ξεκινήσει με πανηγυρικές τελετές (και όχι με «εγκαίνια» κατά το προσφιλές αλλά απόλυτα αποπροσανατολιστικό ελληνικό μεταπολιτευτικό πρότυπο), η κατασκευή ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους αγωγούς φυσικού αερίου του κόσμου. Ο εν λόγω αγωγός, ο South Stream, πρόκειται να μεταφέρει 63BCM ρώσικου αερίου προς τις αγορές της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης, παρακάμπτοντας πλήρως την μέχρι σήμερα αρτηρία μέσω Ουκρανίας, η οποία, ως γνωστόν, αποτέλεσε εστία προβλημάτων και τριβών μεταξύ Μόσχος και Κιέβου τα τελευταία έξι χρόνια.

Ο South Stream θα αποτελείται από δύο βασικά σκέλη, το υποθαλάσσιο μέσω της Μαύρης Θάλασσας με την τοποθέτηση 930χλμ. αγωγών στον πυθμένα της θάλασσας, και το χερσαίο, συνολικού μήκους 1.455χλμ. το οποίο θα διέρχεται μέσω της Βουλγαρίας -που θα αποτελέσει και το σημείο εισόδου προς την Ευρώπη στην τοποθεσία Galata νοτίως της Βάρνας- της Σερβίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβενίας και θα καταλήγει στην ιταλική πόλη Tarvizio.
Σύμφωνα με την ρώσικη Gazprom, η οποία και είναι ο βασικός μέτοχος του έργου -σε μία κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν η ιταλική ΕΝΙ, η γαλλική EDF και η γερμανική Wintershall- τα 2/3 του αερίου που θα μεταφέρει ο S. Stream θα αντικαταστήσει τις ποσότητες που διέρχονται σήμερα μέσω Ουκρανίας, ενώ το 1/3 θα έρθει να καλύψει τις πρόσθετες ανάγκες τροφοδοσίας που θα απαιτήσει η ευρωπαϊκή αγορά μέχρι το 2020.
Ο South Stream τόσο λόγω του προορισμού του και της διαδρομής του όσο και της μετοχικής του σύνθεσης μπορεί άνετα να χαρακτηρισθεί ως ένα πανευρωπαϊκό έργο το οποίο, σε συνδυασμό με τον ήδη λειτουργούντα Nord Stream, συμπληρώνει το ρώσικο ενεργειακό προγεφύρωμα προς την ευρωπαϊκή ήπειρο, την οποία και εξασφαλίζει με προμήθεια φυσικού αερίου για τα επόμενα τριάντα χρόνια τουλάχιστον. Η υλοποίηση του South Stream, το οποίο ως έργο ρώσικης προέλευσης, ουδέποτε έγινε αποδεκτό από το ευρωιερατείο των Βρυξελλών παρά την υψηλή συμμετοχή αμιγώς ευρωπαϊκών εταιρειών, θέτει, όπως είναι φυσικό, τέλος στον περιβόητο αγωγό Nabucco, και το κατάλοιπό του τον West Nabucco, που ακόμη ευελπιστεί να μεταφέρει αζέρικο αέριο μέσω Τουρκίας, Βουλγαρίας κ.λπ. προς την Αυστρία και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως τα 10 ή 12bcm στην καλύτερη περίπτωση που προορίζεται να μεταφέρει ο εν λόγω αγωγός ακυρώνονται αίφνης από τη δύναμη πυρός του South Stream, που εάν αφαιρέσουμε τα 10-12-13bcm που θα απορροφώνται στη διαδρομή του από τις ενδιάμεσες χώρες, θα μπορεί να τροφοδοτήσει την κυρίως Ευρώπη με 50bcm's. Μία ποσότητα που είναι αδύνατο να συνεισφέρει το Αζερμπαϊτζάν όχι το 2018 αλλά ούτε το 2030, αφού τα αποθέματα της Κασπίας είναι συγκριτικά κατά πολύ μικρότερα από αυτά της Ρωσίας.
Η ακύρωση του Nabucco δεν σημαίνει κατ' ανάγκη και τέλος στο φιλόδοξο σχέδιο του Αζερμπαϊτζάν να εξάγει το αέριό του προ τις ευρωπαϊκές αγορές. Υπάρχει η εναλλακτική διαδρομή, η οποία αν και τυπικά ακόμη δεν έχει επιλεχθεί από την κοινοπραξία του κοιτάσματος Shah Deniz II, ακούει στο όνομα TAP και βάσει του αρχικού σχεδιασμού θα διέλθει μέσω Ελλάδας και Αλβανίας για να καταλήξει στα παράλια της Νοτίου Ιταλίας. Η Ελλάδα έχει σήμερα μία τελευταία ευκαιρία να παίξει κάποιο ρόλο στην υπόθεση της ευρωπαϊκής ενεργειακής τροφοδοσίας, εάν μπορέσει να κινηθεί με ταχύτητα και σύνεση και έλθει σε συμφωνία με την κοινοπραξία του TAP, της οποίας ως γνωστό ηγείται η νορβηγική πετρελαϊκή Statoil, αλλά και με την αλβανική κυβέρνηση.
Είναι πράγματι μία τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα αφού προηγουμένως είδε το δικό της σχέδιο μέσω του ITGI -κοινοπραξία ΔΕΠΑ με ιταλική Edison- να απορρίπτεται από τους Αζέρους, ενώ τώρα υπέστη τον εξευτελισμό της πλήρους απόρριψης της ως χώρα διέλευσης από τους Ρώσους - οι οποίοι ενώ αρχικά (2007) και εν μέσω τυμπανοκρουσιών είχαν ανακοινώσει και προωθήσει την παράλληλη δημιουργία νότιας διαδρομής μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, εδώ και δύο χρόνια έκαναν πίσω.
Χωρίς ITGI, χωρίς Μπουργκάς - Αξεξανδρούπολη και τώρα εκτός South Stream, η Ελλάδα της βαθιάς οικονομικής ύφεσης και κοινωνικής αποσάθρωσης κινδυνεύει να βρεθεί τελείως εκτός παιχνιδιού.
.imerisia.gr
22/11/12
----

• Gazprom: «Νιετ» για Ελληνικό Σκέλος South Stream

• Gazprom: Δεν Εγκαταλείπουμε Ακόμη τη Νότια Διακλάδωση του South Stream

Βουλγαρία: Διαψεύδει το Κυβερνών Κόμμα τους Ισχυρισμούς Περί Μυστικής Συμφωνίας για τον South Stream

Η Βουλγαρία και η Ρωσία δεν έχουν προβεί σε μυστικές συνεννοήσεις σχετικά με τον αγωγό South Stream διότι υπάρχει σχετική διακυβερνητική συμφωνία, τόνισε ο Ντιάν Τσερβενκόντεφ, βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος.

Ο ίδιος αρνείται τους ισχυρισμούς του Ιβάν Κοστώφ ο οποίος θεωρεί ότι υπήρξε μυστική συμφωνία Σόφιας-Μόσχας, εγείροντας θέμα νομιμότητας. 


Μάλιστα, το κόμμα των Δημοκρατών του κ. Κοστώφ έθεσε και σειρά ερωτημάτων για τη συμμετοχή της χώρας στο έργο του South Stream.

Ο κ. Τσερβενκόντεφ πρόσθεσε ότι όλες οι χώρες που θα φιλοξενήσουν τον αγωγό είναι υπέρ της διαφοροποίησης των πηγών φυσικού αερίου.
.energia.gr
5/11/12
----

Ν. Μηταράκης: Ζωτικής σημασίας η κατασκευή του αγωγού TAP

Τη βούληση του υπουργείου Ανάπτυξης να καταβάλει «κάθε δυνατή προσπάθεια» για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TAP, που θα συνδέει τη βορειοανατολική Ελλάδα με τη νότια Ιταλία μέσω Αλβανίας, υπογράμμισε ο υφυπουργός Ν. Μηταράκης.
Κατά τη συνάντησή του με τον διευθύνοντα σύμβουλο της TransAdriatic Pipeline και του διευθυντή της στην Ελλάδα, ο υφυπουργός Ανάπτυξης ενημερώθηκε για τις κινήσεις της κοινοπραξίας μετά την υπογραφή του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ των χωρών Ελλάδας-Ιταλίας-Αλβανίας.

Ενημερώθηκε ακόμη για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί, ώστε να ενισχυθεί η υποψηφιότητα της συγκεκριμένης λύσης και να καταστεί ως η πλέον ανταγωνιστική για τη μεταφορά στην Ιταλία και στην Ευρώπη φυσικού αερίου από το κοίτασμα του Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν.
Ο κ. Μηταράκης χαρακτήρισε την κατασκευή του αγωγού «έργο ζωτικής σημασίας» για την ελληνική οικονομία, καθώς θα δημιουργήσει, όπως είπε, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, αλλά και για την Ευρώπη λόγω της διαφοροποίησης των διόδων μεταφοράς του αερίου και την ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας. 
 naftemporiki.gr
18/10/12

 

Θέμα εβδομάδων και η διακρατική συμφωνία για τον TAP

Τέλη Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου, τοποθετείται σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας που θα ανοίγει το δρόμο για την υλοποίηση του TAP. Πρόκειται για το δεύτερο μεγάλης σημασίας βήμα που θα ακολουθήσει την πρόσφατη υπογραφή μνημονίου κατανόησης, που έγινε προ ημερών στη Νέα Υόρκη και με το οποίο Ελλάδα Ιταλία και Αλβανία δήλωναν την πρόθεσή τους να συνεργαστούν σχετικά με το project.

Η διακρατική συμφωνία, επίσης σε επίπεδο υπουργών, θα ανοίγει και στην πράξη το δρόμο για την επίλυση των θεμάτων και την υλοποίηση του TAP, καθορίζοντας τους γενικούς όρους που θα διέπουν το έργο. Για την ελληνική πλευρά υπάρχουν μια σειρά από θέματα τα οποία αναμένεται να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το κονσόρτιουμ του TAP, είτε σε αυτή τη φάση, είτε σε μεταγενέστερο στάδιο εφόσον το project επιλεγεί. Αυτά τα θέματα αφορούν είτε στις αγορές ποσοτήτων αερίου που θα κατευθυνθούν στην ελληνική αγορά, είτε στην αξιοποίηση από τον TAP του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB ή ακόμη και στην είσοδο της ΔΕΠΑ με ένα ποσοστό στο κονσόρτιουμ του αγωγού.
Θυμίζουμε ότι τόσο η πολιτική υποστήριξη των κυβερνήσεων για τον αγωγό όσο και η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας αποτελούν τους δύο κύριους όρους που έχει θέσει η κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ, ενόψει της τελικής επιλογής που θα πραγματοποιήσει για την προτιμητέα διαδρομή μεταφοράς του αερίου από τη δεύτερη φάση ανάπτυξης του κοιτάσματος. Το συνολικό ύψος της επένδυσης από το κονσόρτιουμ με επικεφαλής τη BP, αναμένεται να φτάσει τα 40 δις δολάρια με αποτέλεσμα οι εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτό να έχουν καταστήσει σαφές ότι δε θα ριψοκινδυνεύσουν κατ’ ελάχιστον την απόσβεση της επένδυσή τους, εξαιτίας καθυστερήσεων στην υλοποίηση του αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο στις αγορές της Ευρώπης.
Η  τελική επιλογή γίνεται μεταξύ των αγωγών TAP και Nabucco West, ο οποίος εξαρχής απολαμβάνει τη θερμή υποστήριξη και ενθάρρυνση των χωρών από τις οποίες διέρχεται δηλαδή της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας. Στον αντίποδα, μέχρι την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης Ελλάδας, Αλβανίας, Ιταλίας, ο TAP είχε προβάδισμα σε επίπεδο τεχνικής προετοιμασίας και οικονομικότητας και αναζητούσε την απαραίτητη πολιτική στήριξη ώστε να αποκτήσει ουσιαστικό προβάδισμα έναντι του Nabucco West.
Με την υπογραφή, δηλαδή, και της διακρατικής συμφωνίας μετά το MoU, ο TAP αποκτά όλα τα κύρια εφόδια που είχαν ζητηθεί σε κυβερνητικό επίπεδο ενόψει των αποφάσεων που θα ληφθούν από το κονσόρτιουμ.
Και βέβαια, η απόφαση που θα ληφθεί στο Μπακού, αφορά άμεσα και τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Ελλάδας να καταστεί κρίκος του νοτίου διαδρόμου, αφού μόνο ο TAP διέρχεται από ελληνικό έδαφος και ο Nabucco West παρακάμπτει εντελώς τη χώρα μας.
http://www.energypress.gr/news/THema-ebdomadwn-kai-h-diakratikh-symfwnia-gia-ton-TAP
3/10/12
--

Ισχυρή στήριξη από Αθήνα στον TAP

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο αγώνας δρόμου για την ανάδειξη του επιχειρηματικού σχήματος που θα αναλάβει τα δικαιώματα μεταφοράς αερίου του αζέρικου κοιτάσματος SDII. Αποφάσεις αναμένονται μέχρι τον Ιούνιο 2013, (χωρίς να αποκλείεται να υπάρξει απόφαση ακόμα και το Δεκέμβριο). Μνηστήρες, στην τελική ευθεία είναι ο αγωγός Nabucco WEST, και ο αγωγός Trans-Adriatic Pipeline. 

Οι επαφές από τους ενδιαφερόμενους εντείνονται, μετά την ανακοίνωση που είχε γίνει μέσα στο καλοκαίρι SDII, ότι πέρα από τον TAP, έτερος διεκδικητής είναι Ναμπούκο West, αλλά και την είσοδο της ΒΡ στο σχήμα του ΤΑΡ. Στελέχη, μάλιστα, της κοινοπραξίας και υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι της BP, που είναι επικεφαλής της κοινοπραξίας (BP, STAT OIL. SOCAR βασικοί μέτοχοι του SDII) έχουν συσκέψεις συνεχώς στην Aθήνα, όπου έχουν τακτικές συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Eξωτερικών. 
Η ελληνική κυβέρνηση αντιλαμβανόμενη τη μεγάλη επενδυτική ευκαιρία έχει ενεργοποιηθεί δυναμικά και με κάθε ευκαιρία δηλώνει ότι θέλει να εκμεταλλευτεί την επένδυση η οποία αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική θέση της χώρας . 
Ήδη, την Τρίτη υπήρξε νέα συνάντηση σε ιδιαίτερα εγκάρδιο κλίμα στο Υπουργείο Εξωτερικών μεταξύ του υπουργού Δημήτρη Αβραμόπουλου και αντιπροσωπείας της εταιρείας Trans Adriatic Pipeline (TAP), υπό τον Kjetil Tungland (Managing Director-TAP Project).

Κατά τη συνάντηση επιβεβαιώθηκε το ισχυρό ενδιαφέρον και η πολιτική βούληση για την υλοποίηση του έργου, σε συντονισμό με όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές και συζητήθηκαν οι διάφορες πτυχές του σχεδίου. 
Είναι γνωστό, άλλωστε, σε όσους γνωρίζουν καλά τις ισορροπίες στη διοίκηση της κοινοπραξίας ότι η κυβερνητική υποστήριξη στους σχεδιαζόμενους αγωγούς βαραίνει πολύ, καθώς σχετίζεται με αδειοδοτήσεις, διακρατικές σχέσεις κλπ που επηρεάζουν την έναρξη της ροής του αερίου.    
Καθώς η ώρα της απόφασης πλησιάζει εντείνεται το παρασκήνιο. Απαιτούνται γρήγορες και αποφασιστικές κινήσεις , καθώς η επιλογή του TAP, είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα. Πέρα από την επανένταξή της στο χάρτη των αγωγών, η κατασκευή του θα φέρει επενδύσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ, 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας, ενώ θα αποτελέσει ισχυρό μήνυμα επενδυτικής εμπιστοσύνης προς τη χώρα. Άλλωστε η αξιοποίηση του SDII είναι μια από τις μεγαλύτερες αυτή τη στιγμή βιομηχανικές επενδύσεις στον κόσμο κι εκεί η Ελλάδα φιλοδοξεί , να αποτελέσει δίοδο για το αζέρικο αέριο και να καταστεί μέρος της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ για διαφοροποίηση των ενεργειακών της πηγών της. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΤΑΡ, ο οποίος πέρα από τα σημαντικά ερείσματα στο Μπακού, διαθέτει υψηλά περιβαλλοντικά εχέγγυα, αλλά και ισχυρά επιχειρηματικά όπλα καθώς στην κοινοπραξία του συμμετέχουν η βρετανική ΒΡ(που ηγείται στο SDII) , η νορβηγική Statoil (συμμετέχει με 25% και στην κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ 2), η EGL (ελβετική ΔΕΗ), η γερμανική E.ON, ενώ είναι σε συζητήσεις και με την ιταλική ENEL (το πρώην μονοπώλιο ηλεκτρισμού).
EurActiv.gr  
  Παρ, 07/09/2012 
--

• Ο Nabucco West ακόμα «μέσα στο παιχνίδι των αγωγών»

• Nabucco remains in competition for Azeri gas

• Το ενεργειακό πόκερ της Αθήνας

• Ο «ΝΟΤΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ», στο επίκεντρο της συνάντησης του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, με τον Ιταλό ομόλογό του

• Συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας για την υποστήριξη της κατασκευής του νοτίου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Δηλώσεις υφυπουργού ΠΕΚΑ Μ. Παπαγεωργίου

• Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Σήμερα στην Ρώμη με Στόχο τον «Ενεργειακό» Συντονισμό Ελλάδας-Ιταλίας για το Σαχ Ντενίζ 2

• Ώρα για ΑΟΖ με Ιταλία και Αλβανία, μέσω …TAP

Ο Nabucco West ακόμα «μέσα στο παιχνίδι των αγωγών»

Ο Nabucco West έχει ακόμη την ευκαιρία να κερδίσει τον διαγωνισμό για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, ακόμη και μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τον ΤΑΡ, τόνισε στέλεχος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου SOCAR.

Το Αζερμπαϊτζάν είναι έτοιμο να συνεργαστεί περαιτέρω με το Nabucco West και τον Διαδριατικό Αγωγό TAP μέσω της Ελλάδας στην Ιταλία, είπε χθες (19 Αυγούστου) εκπρόσωπος της εταιρείας φυσικού αερίου SOCAR.

 «Η συμφωνία με τον ΤΑΡ δίνει στους εταίρους μεγαλύτερη νομική ασφάλεια και ασφάλεια σχεδιασμού. Δεν είναι μια απόφαση εναντίον του Nabucco West», είπε ο εκπρόσωπος της SOCAR στο Reuters, Elmar Mamedov, προσθέτοντας ότι η εταιρεία του θέλει να κάνει την ίδια συμφωνία με την κοινοπραξία του Nabucco West (δείτε ιστορικό).

Τόσο ο Nabucco West, μια μικρότερη εκδοχή του αγωγού Nabucco, όσο και ο ΤΑΡ διαγωνίζονται για το ίδιο πεδίο φυσικού αερίου Shah Deniz II στην Κασπία Θάλασσα, που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2017.

Οι εταίροι του Shah Deniz  αναμένεται να αποφασίσουν του χρόνου ποιόν αγωγό θα επιλέξουν για τις εξαγωγές φυσικού αερίου.

Ο αγωγός ΤΑΡ έχει υπογράψει συμφωνία χρηματοδότησης με εταιρείες στην κοινοπραξία Shah Deniz - BP, SOCAR και Total- ενισχύοντας έτσι τις πιθανότητές του να κερδίσει τον διαγωνισμό.

Ο νέος αγωγός θα «σπάσει» την κυριαρχία της Ρωσίας στην αγορά φυσικού αερίου στην ΕΕ.

Στις 14 Αυγούστου η Ουγγαρία έγινε η πρώτη χώρα που ολοκλήρωσε τη διαδικασία αδειοδότησης για το Nabucco West.

Αρχικά, ο Nabucco σχεδιάστηκε για να μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στον κόμβο φυσικού αερίου Baumgarten, κοντά στη Βιέννη. Αργότερα όμως, αναπτύχθηκαν σχέδια για παρακλάδια μεταφοράς μέρους αυτού του φυσικού αερίου από την Ελλάδα στην Ιταλία. Δεν είναι ακόμα σαφές εάν η κοινοπραξία Shah Deniz επιλέξει μία από τις δύο ή και τις δύο διαδρομές.

Οι μέτοχοι του ΤΑΡ είναι η ελβετική EGL (42.5%), η νορβηγική Statoil (42.5%) και η γερμανική E.ON Ruhrgas (15%).

Οι μέτοχοι του Nabucco είναι η αυστριακή OMV AG, η γερμανική RWE AG, η ουγγρική MOL, η τουρκική Botas και η ρουμάνικη Transgaz.

Τον Ιούλιο ωστόσο, η ρωσική Gazprom και η ιταλική Eni ανακοίνωσαν ότι αποσκοπούν να ξεκινήσουν την κατασκευή του ανταγωνιστικού αγωγού South Stream τον Δεκέμβριο. 

euractiv.gr

21/8/12

---

• Nabucco remains in competition for Azeri gas

• Το ενεργειακό πόκερ της Αθήνας

• Ο «ΝΟΤΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ», στο επίκεντρο της συνάντησης του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, με τον Ιταλό ομόλογό του

• Συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας για την υποστήριξη της κατασκευής του νοτίου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Δηλώσεις υφυπουργού ΠΕΚΑ Μ. Παπαγεωργίου

• Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Σήμερα στην Ρώμη με Στόχο τον «Ενεργειακό» Συντονισμό Ελλάδας-Ιταλίας για το Σαχ Ντενίζ 2

• Ώρα για ΑΟΖ με Ιταλία και Αλβανία, μέσω …TAP

Το ενεργειακό πόκερ της Αθήνας

Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον στηρίζουν τον αγωγό Nabucco West ενώ η Ελλάδα ελπίζει στην επιλογή του ΤAP.

Μάχη με τον χρόνο καλείται να δώσει η κυβέρνηση ώστε να μην αποκλειστεί η Ελλάδα από την ενεργειακή σκακιέρα της Ευρώπης. Οι αστοχίες του παρελθόντος και η αδράνεια λόγω των εκλογών απειλούν να θέσουν τη χώρα μας εκτός του χάρτη των αγωγών που θα μεταφέρουν το αζερικό φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά. Αν αυτό συμβεί, θα χαθεί όχι μόνο γεωστρατηγικό κεφάλαιο αλλά επίσης σημαντικές επενδύσεις και θέσεις εργασίας.Οι οριστικές αποφάσεις για τη διαδρομή μεταφοράς του αζερικού φυσικού αερίου θα ληφθούν μέσα στο πρώτο μισό του 2013. Και για την Ελλάδα αποτελούν ένα «παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος»: ή κερδίζει τα πάντα ή τα χάνει όλα.


Αν επιλεγεί ο αγωγός Trans-Adriatic Pipeline (TAP), που εκκινεί από την Κομοτηνή, διασχίζει τη Μακεδονία και μέσω Αλβανίας φθάνει υποθαλασσίως στην Ιταλία, η Ελλάδα θα αποκομίσει σημαντικά οφέλη, παρά το γεγονός ότι επί μήνες «έπαιζε αποκλειστικά το χαρτί» του αγωγού Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας (ITGI). Ο ITGI προσέφερε στην Ελλάδα το πλεονέκτημα ότι η χώρα μας ήταν ο τελευταίος σταθμός πριν από τη μεταφορά του αερίου στη δυτικοευρωπαϊκή αγορά. Τώρα αυτό το πλεονέκτημα περνάει στα χέρια της Αλβανίας μαζί με άλλα (όπως π.χ. η δυνατότητα δημιουργίας σταθμού LNG).

Αν όμως η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαϊτζάν (όπου συμμετέχουν κολοσσοί όπως η βρετανική ΒΡ, η γαλλική Total και η νορβηγική Statoil) επιλέξει τον Nabucco West, τη μικρή εκδοχή του φαραωνικού σχεδίου Nabucco, τότε η Ελλάδα μένει εκτός του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου, στον οποίο τόση σημασία δίνουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ για απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Επιπλέον δυσχεραίνονται τα μελλοντικά σχέδια αξιοποίησης ενός τέτοιου αγωγού για τη διοχέτευση φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη - μέσω Ελλάδας.

Και τώρα τρέχουμε

Ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς έχει δώσει σαφή εντολή στα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) να κινητοποιηθούν ώστε ο ΤΑΡ να κερδίσει την απαιτούμενη πολιτική στήριξη. Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλος συναντήθηκε πριν λίγες ημέρες στη Ρώμη με τον ιταλό ομόλογό του Τζούλιο Τέρτσι. Ο σκοπός της επίσκεψης, στην οποία συμμετείχε και ο κ. Ασ. Παπαγεωργίου, υφυπουργός ΠΕΚΑ, ήταν να συμφωνηθεί ένα πλαίσιο πολιτικής συναντίληψης.

Αυτό όμως δεν είναι αρκετό αν δεν υπάρξει τριμερής συμφωνία με τη συμμετοχή της Αλβανίας. Εκεί εντοπίζονται αρκετές από τις δυσκολίες που θα μπορούσαν να ναρκοθετήσουν το μέλλον του ΤΑΡ. Και τούτο διότι «πριν από τις πρώτες εκλογές, επί κυβερνήσεως Παπαδήμου, είχε δημιουργηθεί ένα μομέντουμ σχετικά με τα διμερή ζητήματα με την Αλβανία. Με τη δήλωσή της επί ΤΑΡ, στα τέλη Απριλίου, η Αθήνα είχε δείξει ότι αναλαμβάνει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Τώρα, μετεκλογικά, μοιάζει σαν η πρωτοβουλία να έχει περάσει στην ιταλική πλευρά» σημειώνει ο κ. Κ. Φίλης, Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ).

Μετά την επιστροφή του, ο κ. Αβραμόπουλος κινήθηκε με σκοπό να κλειστεί επίσκεψη με τον αλβανό ομόλογό του Εντμοντ Παναρίτι. Ο σχεδιασμός είναι ο κ. Παναρίτι να έρθει στην Αθήνα στις αρχές Σεπτεμβρίου ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τριμερή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας. Ακολούθως θα μπορεί να υπογραφεί η διακρατική συμφωνία και η συμφωνία των τριών χωρών με την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ.

Είναι σαφές ότι πριν από την ολοκλήρωση του τριμερούς παζλ θα πέσουν στο τραπέζι ζητήματα που προκαλούν τριβές στις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Το βασικότερο θέμα είναι η συμφωνία του 2009 για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών που εξαιτίας εμπλοκής με το Συνταγματικό Δικαστήριο στην Αλβανία έχει παγώσει. Διπλωματικοί κύκλοι σημειώνουν προς «Το Βήμα» ότι η ενεργειακή συνεργασία θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για να κλείσει ο «φάκελος ΑΟΖ». Ωστόσο προτιμούν τους χαμηλούς τόνους.

«Οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τον ΤΑΡ δημιουργούν μία σημαντική ευκαιρία για τη χώρα, με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο να θέσει ξανά το θέμα της χάραξης της ΑΟΖ Ελλάδος - Αλβανίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» σημειώνει ο πρώην υπουργός ΠΕΚΑ κ. Ι. Μανιάτης. «Το παρελθόν είναι γνωστό όπως και η σημασία της απόφασης αυτής για την προώθηση των ελληνοαλβανικών σχέσεων. Αναμφισβήτητα όμως η Ελλάδα πρέπει τώρα, μαζί με τη στήριξη του ΤΑΡ και σε συνεργασία με την Αλβανία, να θέσει ως προϋπόθεση την οριστική επίλυση του σπουδαίου αυτού θέματος. Ολες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας πρέπει να συμβάλλουν στην κατεύθυνση αυτή» προσθέτει.

Ηδη στην Αλβανία ορισμένοι κύκλοι προσπαθούν να εκμεταλλευθούν πολιτικά πιθανό συσχετισμό κατασκευής του ΤΑΡ και κύρωσης της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες. «Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ του έργου του αγωγού TAP και της συμφωνίας αυτής» απάντησε σχετικά ο κ. Παναρίτι.

Πολιτική στήριξη

Διπλωματικοί κύκλοι τονίζουν ότι θα χρειαστεί ηράκλεια προσπάθεια ώστε η Αθήνα, η Ρώμη και τα Τίρανα να κερδίσουν το στοίχημα του ΤΑΡ. Ο αγωγός, εμπορικά και τεχνικά, είναι ίσως πιο συμφέρων από τον Nabucco West. Ωστόσο, πάσχει ακόμη από άποψη πολιτικής στήριξης. Βασικό πλεονέκτημα του ΤΑΡ είναι η υποστήριξη της βρετανικής ΒΡ, που, όπως φαίνεται, θα προστεθεί στις Statoil (Νορβηγία), EGL (Ελβετία)και E.ON Ruhrgas (Γερμανία), μετόχους της κοινοπραξίας του ΤΑΡ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υψηλόβαθμα στελέχη του βρετανικού κολοσσού έχουν επισκεφθεί αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα κυβερνητικά στελέχη στην Ελλάδα, καθώς και τον αλβανό πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα. Η ΒΡ έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του ΤΑΡ όταν η ιταλική Edison, μέλος της κοινοπραξίας του ITGI, αρνήθηκε να προσφέρει επιπλέον χωρητικότητα, ενώ υπήρξε και διαφωνία επί των τιμών που ζητούσε το Σαχ Ντενίζ.

Στις Βρυξέλλες και στην Ουάσιγκτον, όμως, οι θύλακοι υποστήριξης του Nabucco West παραμένουν ισχυρότατοι. Οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι ο Nabucco ευνοεί τα σχέδιά τους για απεξάρτηση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από την ρωσική «ενεργειακή σφαίρα επιρροής».

Τα μυστικά του ΤΑΡ

Το έργο θα ανοίξει 10.000 θέσεις εργασίας
Ο Nabucco West, στην κοινοπραξία του οποίου δεν αποκλείεται σύντομα να εισέλθει και η Total, προβλέπεται να εκκινεί από την Αδριανούπολη της Τουρκίας και να καταλήγει στο Μπαουμγκάρντεν της Αυστρίας, διασχίζοντας τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Από την άλλη πλευρά, ο ΤΑΡ προσφέρει τη δυνατότητα διείσδυσης στην αγορά των Δυτικών Βαλκανίων, που επίσης ενδιαφέρει τους Αμερικανούς. Η κοινοπραξία του ΤΑΡ έχει μάλιστα υπογράψει Μνημόνια Κατανόησης (MoUs) με την Κροατία, το Μαυροβούνιο, τη Σλοβενία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ελληνες αξιωματούχοι επιμένουν δε ότι η Αθήνα πρέπει να εκμεταλλευθεί την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού (IGB), μήκους περίπου 160 χιλιομέτρων, ώστε αυτός να διασυνδεθεί με τον ΤΑΡ και να του προσφέρει επιπλέον πλεονέκτημα σε σχέση με τον Nabucco West.

Από τα 800 χιλιόμετρα που είναι το συνολικό μήκος του ΤΑΡ τα 500 χλμ. περνούν από την Ελλάδα. Το συνολικό κόστος για το ελληνικό κομμάτι είναι περίπου 1,5 δισ. ευρώ και η υλοποίησή του θα έστελνε διεθνώς το μήνυμα ότι άμεσες ξένες επενδύσεις έρχονται στη χώρα ακόμη και σε περίοδο κρίσης. Υπολογίζεται δε ότι περίπου 2.000 θέσεις εργασίας θα ανοίξουν άμεσα κατά την κατασκευή του αγωγού. Σύμφωνα επίσης με μελέτη του ΙΟΒΕ, ο αγωγός θα μπορούσε έμμεσα να δημιουργήσει άλλες 10.000 θέσεις εργασίας.

Υπάρχουν πάντως σημαντικά ζητήματα που πρέπει να διαπραγματευθεί η Αθήνα εφόσον υπάρξει η τριμερής πολιτική συμφωνία με Ρώμη και Τίρανα. Η ελληνική πλευρά ενδέχεται να επιδιώξει τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ στην κοινοπραξία, γεγονός που περιπλέκεται από την προγραμματιζόμενη ιδιωτικοποίησή της. Η χώρα μας θέλει επίσης να διατηρεί η ίδια ένα ποσοστό του αερίου που θα περνά από τον ΤΑΡ για τις δικές της ανάγκες, ενώ κρίσιμες θεωρούνται και οι διακλαδώσεις του αγωγού.

Αθανασόπουλος Άγγελος

tovima gr

19/8/12 
----

• Ο «ΝΟΤΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ», στο επίκεντρο της συνάντησης του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, με τον Ιταλό ομόλογό του

• Συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας για την υποστήριξη της κατασκευής του νοτίου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Δηλώσεις υφυπουργού ΠΕΚΑ Μ. Παπαγεωργίου

• Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Σήμερα στην Ρώμη με Στόχο τον «Ενεργειακό» Συντονισμό Ελλάδας-Ιταλίας για το Σαχ Ντενίζ 2

• Ώρα για ΑΟΖ με Ιταλία και Αλβανία, μέσω …TAP

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΓΙΑ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Της Δώρας Αντωνίου
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Καθοριστικό για την οριστικοποίηση του ευρωπαϊκού ενεργειακού χάρτη, όσον αφορά τη διοχέτευση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν, θα είναι το επόμενο τρίμηνο. 

 Εξίσου...  καθοριστικό είναι το προσεχές διάστημα για να εξασφαλίσει η χώρα μας μια θέση στη διαδρομή μεταφοράς του αζέρικου αερίου, αναβαθμίζοντας, με αυτό τον τρόπο, τη γεωστρατηγική θέση της.

Η κοινοπραξία εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων Σαχ Ντενίζ οριστικοποίησε τις αποφάσεις της για δύο εναλλακτικές οδούς τις οποίες εξετάζει και η τελική απόφαση θα ληφθεί περίπου στα μέσα του 2013. Οι ανταγωνιστικές προτάσεις είναι ο αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP), που, σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα ξεκινάει από την Κομοτηνή, θα διασχίζει τη Μακεδονία, ακολούθως θα περνάει στην Αλβανία και από εκεί, με υποθαλάσσια σύνδεση, στην Ιταλία.
Η εναλλακτική πρόταση είναι αυτή του Nabucco West, μια «κουτσουρεμένη» εκδοχή του αρχικού Nabucco, η οποία αφορά μόνο το ευρωπαϊκό τμήμα του αγωγού. Προβλέπεται να ξεκινάει από την Αδριανούπολη και διασχίζοντας Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, να καταλήγει στο Μπαουμγκάρντεν της Αυστρίας, τον μεγαλύτερο διαμετακομιστικό σταθμό φυσικού αερίου της Ευρώπης. Μετά την απόφαση της κοινοπραξίας να καταλήξει σε αυτές τις δύο εναλλακτικές, η οποία άφησε οριστικά εκτός την ελληνοϊταλική πρόταση για τον αγωγό ITGI, που θα συνέδεε Τουρκία, Ελλάδα και Ιταλία, η Αθήνα άρχισε να κινείται δυναμικά, προκειμένου να εξασφαλίσει συμμετοχή στον TAP. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της εν λόγω πρότασης είναι ότι, εξαιτίας της πρότερης υποστήριξης Ελλάδας – Ιταλίας στον ITGI, δεν έχουν υπογραφεί οι απαραίτητες για την υλοποίηση του έργου διακρατικές συμφωνίες. Με την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου, στη Ρώμη την περασμένη Τρίτη, ο οποίος, συνοδευόταν από τον υφυπουργό Ενέργειας, κ. Ασημάκη Παπαγεωργίου και τη συνάντηση με τον Ιταλό ΥΠΕΞ, Τζούλιο Τέρτσι, η Αθήνα διατύπωσε ξεκάθαρα την πολιτική βούληση να στηρίξει τον αγωγό, ενώ αποφασίσθηκε οι δύο χώρες να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την από κοινού προώθηση του στόχου. Με την Αλβανία η κατάσταση είναι περίπλοκη, καθώς η Αθήνα επιθυμεί και το έχει διαμηνύσει, να κλείσει το θέμα του καθορισμού ΑΟΖ (υπενθυμίζεται ότι η σχετική συμφωνία του 2009 έχει μπλοκαριστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλβανίας). Διπλωμάτες και ακαδημαϊκοί, πάντως, εδώ και καιρό επισημαίνουν ότι ο ΤΑΡ αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να λυθεί το ζήτημα της ΑΟΖ, καθώς η Αλβανία επενδύει πολλά στην κατασκευή του αγωγού, που θα την τοποθετήσει στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τη συνάντηση της Ρώμης, προωθείται τριμερής συνάντηση με τη συμμετοχή της Αλβανίας, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο. Σε κάθε περίπτωση, η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα, αλλά και η αζέρικη κυβέρνηση, που θα λάβουν την τελική απόφαση, θα ήθελαν μέσα στο επόμενο τρίμηνο να έχουν συναφθεί οι απαραίτητες διμερείς συμφωνίες, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, η πρόταση μπορεί να τεθεί εκτός χρονοδιαγράμματος. Η αζέρικη πλευρά, επίσης, θα επιθυμούσε μηνύματα ισχυρής πολιτικής στήριξης στο έργο από τις ηγεσίες των τριών χωρών, που θα επιβεβαιώσουν τη βούληση των ηγεσιών τους να προωθήσουν την κατασκευή του αγωγού. Θα έβλεπε, δε, ως πολύ θετική μια επίσημη επίσκεψη σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο στο Μπακού, που θα επιβεβαίωνε τις καλές διμερείς σχέσεις και θα έστελνε σαφή μηνύματα για επέκταση της συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα. Πέραν των διακρατικών συμφωνιών, η Αθήνα θα πρέπει να διαχειρισθεί τάχιστα ένα ευρύ πακέτο διαπραγμάτευσης το οποίο αφορά την ελληνική συμμετοχή στον αγωγό, πιθανότατα μέσω της ΔΕΠΑ και τις συμφωνίες για την τιμή διέλευσης του φυσικού αερίου, ενδεχόμενες διακλαδώσεις του αγωγού είτε στο εσωτερικό, είτε προς τρίτες χώρες, την τροφοδότηση της ελληνικής αγοράς, που θα μειώσει την εξάρτηση από το ρώσικο φυσικό αέριο, τα συνοδευτικά έργα και επενδύσεις γύρω από τον αγωγό. 

fimotro.blogspot.gr

12/8/12
-----------

ΣΧΕΤΙΚΑ:

 

• Ο «ΝΟΤΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ», στο επίκεντρο της συνάντησης του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, με τον Ιταλό ομόλογό του

• Συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας για την υποστήριξη της κατασκευής του νοτίου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Δηλώσεις υφυπουργού ΠΕΚΑ Μ. Παπαγεωργίου

• Ελλάδα και Ιταλία «τρέχουν» τώρα για τον αγωγό ΤΑΡ

  • Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Σήμερα στην Ρώμη με Στόχο τον «Ενεργειακό» Συντονισμό Ελλάδας-Ιταλίας για το Σαχ Ντενίζ 2

  • Ώρα για ΑΟΖ με Ιταλία και Αλβανία, μέσω …TAP