ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ & Η ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ

Η κατάσταση της Ελληνικής αγοράς
Ο κτιριακός τομέας είναι υπεύθυνος για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η κατανάλωση αυτή, έχει ως αποτέλεσμα για τη χώρα μας,

• Σημαντική οικονομική επιβάρυνση λόγω του υψηλού κόστους της ενέργειας,
• Μεγάλη επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με ρύπους, κυρίως διοξείδιο του άνθρακα (CO2), που ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στην Ελλάδα, η ανάγκη για θέρμανση – κλιματισμό των κατοικιών είναι η σημαντικότερη, καθώς υπερβαίνει το 75% της συνολικής ενεργειακής τους κατανάλωσης.

Το ενεργειακά αποδοτικό κτίριο...

Πολύ σύντομα αναμένεται η επικαιροποίηση του Κανονισμού Ενεργειακής Αποδοτικότητας Κτιρίων [Κ.ΕΝ.Α.Κ], ο οποίος θα ορίζει το ενεργειακά αποδοτικό κτίριο με αυστηρότερα όρια από τα ισχύοντα. Νέο δεδομένο που εισάγει ο Κανονισμός είναι ότι όλα τα κτίρια άνω των 50 m2 που θα κατασκευάζονται καθώς και τα υφιστάμενα που πωλούνται ή ενοικιάζονται, θα πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης. Το πιστοποιητικό θα το παρέχουν οι ενεργειακοί επιθεωρητές οι οποίοι θα ορίζονται και θα λειτουργούν σύμφωνα με τον παραπάνω Κανονισμό και με σχετικές Διατάξεις.

Το ενεργειακά αποδοτικό κτίριο θα καταναλώνει πολύ λιγότερη ενέργεια και θα ρυπαίνει με πολύ μικρότερες ποσότητες CO2 . Τα οφέλη αυτά σε συνδυασμό με το νομοθετικό πλαίσιο που αναφέρθηκε, θα οδηγήσουν σύντομα στην αύξηση της αξίας τους ως προς τα συμβατικά κτίρια.

Ολοκληρωμένη θερμομόνωση του κτιριακού κελύφους
Η σημαντικότερη επέμβαση για να γίνει ένα (νέο ή υφιστάμενο) κτίριο ενεργειακά αποδοτικό, είναι η εξωτερική θερμομόνωση του κελύφους του. Η επέμβαση αυτή προσφέρει τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας (έως και 55%) από οποιαδήποτε άλλη (φωτισμός, συσκευές χαμηλής κατανάλωσης κλπ).

Η απόδοση της μεγιστοποιείται όταν περιλαμβάνει ολόκληρο το κέλυφος του κτιρίου (οροφή, τοιχοποιία, πόρτες, παράθυρα, πυλωτή). Μη ξεχνάμε ότι το κρύο και η ζέστη βρίσκουν τον πιο εύκολο δρόμο (θερμογέφυρες) για να εισέλθουν μέσα σε αυτό. Το κέλυφος του κτιρίου δεν πρέπει να έχει «αδύναμους κρίκους».

Ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα της επέμβασης είναι η θερμική άνεση. Στα κτίρια χωρίς καλή θερμομόνωση, η θερμοκρασία των χώρων κοντά στις τοιχοποιίες και στα παράθυρα διαφέρει από αυτήν που έχει ρυθμίσει ο χρήστης στο σύστημα θέρμανσης / κλιματισμού που διαθέτει. Με την θερμομόνωση του κελύφους, οι διαφορές αυτές εξομαλύνονται και ο χρήστης απολαμβάνει ένα άνετο, από θερμικής άποψης, περιβάλλον.
Πρόσφατες μελέτες του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έδειξαν ότι εάν στο απόθεμα 2.500.000 αμόνωτων κτιρίων της χώρας μας εφαρμοζόταν εντός 10ετίας ολοκληρωμένη θερμομόνωση του κελύφους τους, τα οφέλη για την εθνική οικονομία θα ήταν μεγάλα:

• Ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας: 10.200 GWh / έτος ή αλλιώς σε 0,7 δις € /έτος δαπάνη τελικού καταναλωτή.
• Μείωση της ανεργίας και τόνωση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας σε ευαίσθητες κοινωνικές τάξεις που ασχολούνται με την οικοδομή και πλήττονται από το 2008.
• Μείωση των ρύπων του CO2 τουλάχιστον κατά 750.000 tn  / έτος.
• Υπερκάλυψη του στόχου της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/91 για εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα κατά 20% έως το 2020.
• Δυνητική αύξηση κρατικών εσόδων από το ΦΠΑ κατά 0,5 δις € /έτος και των εσόδων του ΙΚΑ κατά 1,8 δις €/έτος, από τα έργα που θα εκτελεστούν.
• Μείωση των εισαγωγών πετρελαίου κατά 600.000 τόνους / έτος και βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Το προϊόν KELYFOS
Η POLYKEM σε συνεργασία με κορυφαίους οίκους της δόμησης (DOW, ISOMAT, ALUMIL, AGC) δημιούργησε το KELYFOS, το σύστημα θερμομόνωσης που περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω οφέλη κάτω από ένα όνομα. Όλα τα προϊόντα που απαρτίζουν το σύστημα είναι πιστοποιημένα, συμπεριλαμβανομένων και των απαραίτητων πιστοποιήσεων CE.

Τα KELYFOS προσφέρει επίσης και πολλά άλλα πλεονεκτήματα, μεταξύ των οποίων καλαίσθητη όψη, υψηλότερη αντοχή στο χρόνο από τα συμβατικά προϊόντα, υδατοστεγανότητα, αεροστεγανότητα, εξάλειψη προβλημάτων μούχλας και μεγαλύτερη γενικά προστασία του κτιρίου από τις καιρικές καταπονήσεις.

Τα προϊόντα που συνθέτουν το KELYFOS και τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν μεμονωμένα, ανάλογα με τις ανάγκες, είναι:

• Για την πυλωτή και τους τοίχους χρησιμοποιείται το KELYFOS WALL (άριστο σύστημα  εξωτερικής θερμομόνωσης με θερμομονωτικά υλικά της DOW, κόλλες και  έγχρωμους σοβάδες της ISOMAT και ειδικά υλικά της POLYKEM).
• Για την ταράτσα χρησιμοποιείται το KELYFOS ROOF (αποτελεσματική & εύκολα  εφαρμόσιμη λύση για την ταράτσα, με πλακάκι από λευκό τσιμέντο και  θερμομονωτικό υλικό της DOW).
• Για τις μπαλκονόπορτες και τα παράθυρα χρησιμοποείται το KELYFOS OPENINGS με  ειδικά ανοιγόμενα / συρόμενα  κουφώματα αλουμινίου με θερμοδιακοπή της  ALUMIL.
• Για τα τζάμια χρησιμοποιείται το KELYFOS ENERGY με θερμομονωτικούς  υαλοπίνακες υψηλής απόδοσης της AGC.

Η POLYKEM παρέχει γραπτή κατασκευαστική εγγύηση υλικών και εργασίας για το σύστημα KELYFOS, με την προϋπόθεση της εφαρμογής του από εγκεκριμένο συνεργείο από αυτήν. Το KELYFOS είναι ίσως το μοναδικό προϊόν στην οικοδομή για το οποίο παρέχεται τέτοιου είδους εγγύηση.

econ3.gr

-

-

Εξοικονόμηση Ενέργειας- Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης - Ενεργιακή Επιθεώρηση

Καθυστερήσεις πληρωμής από τον ΛΑΓΗΕ: Η νομική διάσταση

1. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο, διαρκούσης της ευρύτερης οικονομικής κρίσης,, τείνει να αποκτήσει δραματικές διαστάσεις για τη βιωσιμότητά τους, είναι αυτό της καθυστέρησης εκ μέρους του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (εφεξής: ΛΑΓΗΕ) να εξοφλήσει την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία πωλείται διά της Αγοράς Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως αυτή διαμορφώθηκε με τις διατάξεις του νόμου 4001/2011. Πέραν της κρίσιμης οικονομικής διάστασης του θέματος, από την επίλυση του οποίου εξαρτάται η επιβίωση πολλών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, σημαντικές είναι και οι νομικές προεκτάσεις του, κάποιες από τις οποίες θα εκτεθούν πολύ συνοπτικά στη συνέχεια.

2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4001/2011, ο ΛΑΓΗΕ εφαρμόζει τους κανόνες για τη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως αυτοί προβλέπονται στον ανωτέρω νόμο και στις κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδιδόμενες πράξεις και, ιδίως, τον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό. Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 118 του ίδιου νόμου, στο πλαίσιο του σκοπού του ο ΛΑΓΗΕ, μεταξύ άλλων, αφενός αποφεύγει κάθε διάκριση μεταξύ των συμμετεχόντων στην Αγορά Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και εφαρμόζει κατά την παροχή των υπηρεσιών του διαφανή, αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια, αφετέρου συνάπτει συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 12 του ν. 3468/2006, που παράγεται από εγκαταστάσεις ΑΠΕ ή ΣΗ-ΘΥΑ, εφόσον οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνδέονται στο Σύστημα είτε απευθείας είτε μέσω του Δικτύου, και καταβάλει τις πληρωμές που προβλέπονται στις συμβάσεις αυτές.

3. Όπως προκύπτει από τις ανωτέρω διατάξεις, η υποχρέωση του ΛΑΓΗΕ να καταβάλει τις πληρωμές προς τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, εφόσον οι σχετικές εγκαταστάσεις παραγωγής συνδέονται στο Σύστημα, αποτελεί, εκτός από συμβατική, νομική υποχρέωση άμεσα προβλεπόμενη στο νόμο 4001/2011. Μάλιστα, στο πλαίσιο της εφαρμογής των κανόνων λειτουργίας της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, άρα και ως προς την ως άνω υποχρέωση καταβολής των πληρωμών που προβλέπουν οι εκάστοτε συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να αποφεύγει κάθε διάκριση μεταξύ των Συμμετεχόντων στην Αγορά Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και εφαρμόζει κατά την παροχή των υπηρεσιών του διαφανή, αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια.

4. Επομένως, η μη καταβολή εκ μέρους του ΛΑΓΗΕ των ληξιπρόθεσμων οφειλών του στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αυτές προβλέπονται στις αντίστοιχες συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που συνάπτονται, συνιστά, πέραν της παραβίασης των όρων των αντίστοιχων συμβάσεων, επιπλέον και παραβίαση των ανωτέρω διατάξεων του νόμου 4001/2011, οι οποίες αποτελούν μέρος του ευρύτερου κανονιστικού πλαισίου, δια του οποίου ρυθμίζεται, ως προελέχθη, η λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

5. Συνεπώς, εφόσον, όπως έχει προαναφερθεί, η μη καταβολή εκ μέρους του ΛΑΓΗΕ των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας ενδέχεται να συνιστά και  απευθείας παράβαση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και, μάλιστα, επιμέρους διατάξεων του νόμου 4001/2011, δύναται να συγκροτηθεί ένα πλαίσιο δυνατοτήτων εννόμου προστασίας του παραγωγού που να λαμβάνει υπόψη τη διττή αυτή (από νομική άποψη) διάσταση της παράβασης..
Είναι αυτονόητο ότι οι πραγματολογικές και νομικές συντεταγμένες της κάθε επιμέρους περίπτωσης θα προκαθορίσουν με ακρίβεια το εύρος και είδος της ενδεδειγμένης νομικής αντιμετώπισης και προστασίας.

Επιμέλεια στήλης: 

«Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)

 ENERGYPRESS

Εξοικονόμηση Ενέργειας- Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης - Ενεργιακή Επιθεώρηση

Ο κτιριακός τομέας είναι υπεύθυνος για το 40% περίπου της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η κατανάλωση αυτή, προκαλεί σημαντική οικονομική επιβάρυνση τόσο σε επίπεδο νοικοκυριού όσο και σε εθνικό επίπεδο αλλά και σημαντική επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με ρύπους, κυρίως διοξείδιο του άνθρακα (CO2), που ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στην Ελλάδα οι ανάγκες για θέρμανση των κατοικιών ανέρχονται περίπου στο 70% της συνολικής ενεργειακής τους κατανάλωσης. Η κατανάλωση ενέργειας για τις οικιακές συσκευές, το φωτισμό και τον κλιματισμό ανέρχεται στο 18% του συνολικού ενεργειακού ισοζυγίου.

Οι κατοικίες με κεντρικό σύστημα θέρμανσης, το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμο αποκλειστικά το πετρέλαιο αντιστοιχούν στο 35,5% του συνόλου. Το υπόλοιπο 64% είναι αυτόνομα θερμαινόμενες κατοικίες που χρησιμοποιούν σε ποσοστό 25% πετρέλαιο, 12% ηλεκτρισμό και 18% καυσόξυλα.

H κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητική τάση, λόγω της αύξησης της χρήσης κλιματιστικών και μικροσυσκευών. Η χρήση των κλιματιστικών αποτελεί σημαντικό παράγοντα αύξησης του ηλεκτρικού φορτίου αιχμής στη χώρα, με τεράστιες οικονομικές συνέπειες και σημαντική επιβάρυνση του καταναλωτή.

Επί πλέον τα κλιματιστικά επιδεινώνουν το φαινόμενο της υπερθέρμανσης των αστικών κέντρων και τις συνεπαγόμενες δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν το καλοκαίρι.

Έτσι λοιπόν αποτελεί αναμφίβολα σημαντική προτεραιότητα η Εξοικονόμηση Ενέργειας στον κτιριακό τομέα.

Στις Νέες Οικοδομές  η εξοικονόμηση Ενέργειας εξασφαλίζεται από τον κατάλληλο Ενεργειακό Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό αλλά και τη Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης .

Ο Ενεργειακός Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός στοχεύει στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της ενέργειας για την εξασφάλιση των βέλτιστων συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης στο εσωτερικό των κτιρίων με πολύ μικρή όμως κατανάλωση ενέργειας.
Βασίζεται στο σχεδιασμό των κτιρίων αλλά και του περιβάλλοντος χώρου έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι ενεργειακές απαιτήσεις (κατάλληλος προσανατολισμός, σκίαση, κτλ), στη χρήση όσο περισσότερο είναι αυτό δυνατό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. ήλιος) για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του κτιρίου,  στη χρήση νέων συστημάτων χαμηλής κατανάλωσης για τη θέρμανση, την ψύξη, την παραγωγή ζεστού νερού αλλά και το φωτισμό, αλλά και στη χρήση προηγμένων συστημάτων ελέγχου και αυτοματισμών για την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης.

Στα υπάρχοντα κτίρια όμως προκειμένου να ελαττωθεί η κατανάλωση ενέργειας μπορούν να γίνουν επεμβάσεις.

Επεμβάσεις σε υπάρχοντα κτίρια προκειμένου να ελαττωθεί η κατανάλωση ενέργειας σε αυτά

Επεμβάσεις στο Κέλυφος

• Θερμομόνωση του κελύφους και των θερμογεφυρών
• Αντικατάσταση υαλοστασίων με σύγχρονα, βελτιωμένων οπτικών και θερμικών ιδιοτήτων
• Έλεγχος και επισκευή των ρωγμών στην τοιχοποιία και τα πλαίσια
• Χρήση διατάξεων σκίασης
• Επιλογή απαλών χρωμάτων για τις επιφάνειες του κελύφους, εξωτερικές και
• εσωτερικές
• Εγκατάσταση κινητής  οροφής ή φυτεμένου δώματος

Επεμβάσεις στο Σύστημα ΖΝΧ

• Χρήση ηλιακών συλλεκτών

Επεμβάσεις στον Τεχνητό Φωτισμό

• Αντικατάσταση λαμπτήρων πυράκτωσης με φθορισμού
• Αντικατάσταση παλαιών στραγγαλιστικών διατάξεων με σύγχρονες ηλεκτρονικές
• Μείωση υπερβολικής στάθμης φωτισμού σε χώρους γενικής χρήσης
• Χρήση συστημάτων ελέγχου τεχνητού φωτισμού
• Αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού
• Χρήση φωτιστικών σωμάτων με παραβολοειδείς ανακλαστήρες

Επεμβάσεις στο Σύστημα Θέρμανσης

• Τακτική επιθεώρηση ή / και συντήρηση της εγκατάστασης
• Τοποθέτηση ελατηρίων στους αεριαυλωτούς λέβητες
• Τοποθέτηση μόνιμου μετρητικού συστήματος
• Επισκευή ή / και αναβάθμιση θερμομόνωσης του δικτύου διανομής.
• Αντικατάσταση παλαιού καυστήρα με σύγχρονο και αποδοτικότερο
• Αντικατάσταση συμβατικού λέβητα με υψηλής απόδοσης
• Εγκατάσταση εναλλάκτη θερμότητας
• Χρήση ηλιακών συλλεκτών

Επεμβάσεις στο Σύστημα Ψύξης

• Πρόψυξη κτιρίου
• Χρήση εξοικονομητή
• Θερμομόνωση του δικτύου κυκλοφορίας αέρα
• Ορθή επιλογή φίλτρων αέρα και τακτικός καθαρισμός τους
• Χρήση ανεμιστήρων υψηλής απόδοσης με κινητήρες πολλαπλών ταχυτήτων
• Χρήση ψύκτη απορρόφησης 

Επεμβάσεις στα Συστήματα Ελέγχου

• Χρήση χρονοδιακοπτών
• Χρήση αντισταθμιστών
• Χρήση θερμοστατικών διακοπτών
• Εγκατάσταση συστήματος Ενεργειακής Διαχείρισης Κτιρίου (BEMS)

Επεμβάσεις στα Ηλεκτρικά Συστήματα

• Βελτίωση του συντελεστή ισχύος
• Αντικατάσταση υπερδιαστασιολογημένων κινητήρων
• Χρήση κινητήρων βελτιωμένου βαθμού απόδοσης
• Χρήση κινητήρων μεταβλητής ταχύτητας
• Βελτίωση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας
• Εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης και αυτόματης επέμβασης στην

κατανομή φορτίων

Επεμβάσεις στους Εξωτερικούς Χώρους

• Κάλυψη τοιχοποιίας με αναρριχώμενα φυτά
• Φύτευση δένδρων – φυλλοβόλων ή /και αειθαλών

Ενδεικτικές τιμές της μείωσης κατανάλωσης ενέργειας μετά από την πραγματοποίηση επεμβάσεων

Επέμβαση	Εξοικονόμηση Ενέργειας
Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων και οροφής	40%
Αντικατάσταση απλού τζαμιού με πλαίσιο αλουμινίου από: Διπλό τζάμι με πλαίσιο αλουμινίου Τζάμι Low-e με πλαίσιο αλουμινίου Διπλό τζάμι με ξύλινο πλαίσιο   Τζάμι Low-e με ξύλινο πλαίσιο Για πλαίσιο αλουμινίου με θερμοδιακοπή, η εξοικονόμηση ενέργειας αυξάνεται κατά 3%	12% 17% 21% 25%
Μείωση θερμοκρασίας χώρου κατά 1°C	6%
Αντικατάσταση απλών διακοπτών στα θερμαντικά σώματα του δισωλήνιου συστήματος από θερμοστατικούς διακόπτες	10%
Αντικατάσταση κυκλοφορητή σταθερής ταχύτητας από κυκλοφορητή μεταβλητής ταχύτητας Ηλ. Ρεύματος	έως 60%
Αντικατάσταση υφιστάμενου λέβητα από λέβητα συμπύκνωσης	15-20%
Δεκάωρη λειτουργία μεγάλου ανεμιστήρα αντί μικρού κλιματιστικού	9 kWh
Αντικατάσταση κλιματιστικού κατηγορίας G με Α	150 kWh
Σωστή χρήση τεντών και κουρτινών	5-10%
Κατασκευή φυτεμένου δώματος	Μείωση φορτίου ψύξης 30% στον τελευταίο όροφο και θέρμανσης 10%
Αντικατάσταση λαμπτήρα πυράκτωσης 100 W από λαμπτήρα φθορισμού 20 W	80 kWh /1000 h
Χρήση ηλεκτρονικών ballasts αντί των συμβατικών	20-25%
Εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα με 3 m2 συλλέκτες	1400 kWh/έτος
Εγκατάσταση ΦΒ συστήματος ισχύος 1kWp	1300 kWh/έτος
Κλείσιμο ηλεκτρικών συσκευών από διακόπτη on-off	300 kWh/έτος
Αντικατάσταση ψυγείου κατηγορίας G με κατηγορίας Α	300 kWh/έτος
Ρύθμιση θερμοκρασίας ψυγείου	10-15%
Χρήση χύτρας ταχύτητας	50%
Αντικατάσταση πλυντηρίου ρούχων κατηγορίας G με Α	250 kWh/έτος
Πρόγραμμα πλύσης στους 40°C αντί των 60°C	35%
Εγκατάσταση συστήματος BEMS σε μεγάλο κτίριο	Τουλάχιστον 20%

http://www.vsofrona.gr/saving_energy

«Eξυπνοι» μετρητές ενέργειας σε σχολεία για οικονομία, ευαισθητοποίηση

Από δέκα σχολεία της Αττικής θα ξεκινήσει με το τέλος της σχολικής χρονιάς, το δεύτερο σκέλος της εγκατάστασης «έξυπνων» ενεργειακών μετρητών με στόχο την κατά 10% εξοικονόμηση ενέργειας και συνεπακόλουθη μείωση των πάγιων λειτουργικών εξόδων τους, κυρίως σε ό,τι αφορά ρεύμα και θέρμανση.

Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για το «σχολικό πορτοφόλι», εν μέσω κρίσης, αύξησης των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος και της τιμής του πετρελαίου.

Το πρόγραμμα στα 10 σχολεία, έξι δημοτικά -88ο Αθηνών (Ριζούπολη), 152ο Αθηνών (Τρεις Γέφυρες), 14ο Αχαρνών, 10ο Χαϊδαρίου, 8ο Βύρωνα, 8ο Δάφνης- και τέσσερα Γυμνάσια -16ο Αθηνών (Αμπελόκηποι), 24ο Αθηνών (Πολύγωνο), 7ο Χαϊδαρίου και 7ο Περιστερίου-, που υλοποιείται από το υπουργείο Παιδείας, το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Πατρών και την εταιρεία Intelen, σχεδιάζεται να επεκταθεί από το φθινόπωρο σε άλλα 40 σχολεία σε Αττική και Πάτρα.

Η δραστηριότητα αποτελεί συνέχεια αντίστοιχης περσινής κίνησης σε δέκα σχολεία της Αττικής. «Οι εν λόγω μετρητές καταγράφουν την κατανάλωση ενέργειας σε πραγματικό χρόνο και βοηθούν τα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν και να αναπτύξουν περιβαλλοντική συνείδηση» εξηγεί ο κ. Βασίλης Νικολόπουλος από την Intelen.

Η ελληνική start up εταιρεία, που έχει αποσπάσει διακρίσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ στον τομέα της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, ασχολείται με την έρευνα και τις επιχειρηματικές εφαρμογές της Πληροφορικής, του Διαδικτύου και της Αλγοριθμικής στην ενέργεια και τις υπηρεσίες Τεχνολογίας της Πληροφορικής και Επικοινωνίας.

Παράμετροι, όπως ο αριθμός των μαθητών, οι σχολικές δραστηριότητες, η μόνωση και η κτιριακή παλαιότητα των σχολικών συγκροτημάτων, η γεωγραφική θέση, το μικροκλίμα της περιοχής και οι καιρικές συνθήκες θα προσμετρηθούν στην τελική αποτύπωση των αποτελεσμάτων.

Τα σχολεία που πέρυσι έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα, μείωσαν την κατανάλωση ενέργειας κατά τις πρώτες ώρες των μαθημάτων, όταν οι αίθουσες είναι πιο σκοτεινές και κρύες από ό,τι το μεσημέρι και κατά 30%, το αποτύπωμα άνθρακα. Τέσσερα από τα περσινά σχολεία συμμετέχουν και φέτος (152ο Δημοτικό Αθηνών, 10ο Δημοτικό Χαϊδαρίου, 7ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου και 7ο Περιστερίου). «Είναι ήδη εξοικειωμένα με τη διαδικασία και θα χρησιμεύσουν ώστε να γίνουν συγκρίσεις με τα καινούργια. Επιπλέον, επειδή φέτος αναβαθμίζουμε τεχνικά τον εξοπλισμό μας, θέλουμε να κάνουμε σύγκριση με τους ήδη εγκατεστημένους», συμπληρώνει ο κ. Νικολόπουλος.

Ουσιαστική χρησιμότητα
Το πρόγραμμα «παντρεύει» τα social media με τη μαθησιακή διαδικασία μέσω applications στο Facebook και στο Twitter. «Οι μαθητές αξιοποιούν δημιουργικά τον χρόνο που περνούν στα social media και αντιλαμβάνονται την ουσιαστική χρησιμότητα των μέσων αυτών», συνεχίζει.

Νέο στοιχείο που εισάγεται στο δεύτερο αυτό σκέλος της εγκατάστασης ενεργειακών μετρητών είναι η πιλοτική χρήση IPv6 τεχνολογίας για πρώτη φορά. Τι σημαίνει αυτό; Ο ΙΡ (Internet Protocol, Πρωτόκολλο Διαδικτύου), είναι ένας αριθμός που χρησιμοποιείται από συσκευές για τη μεταξύ τους αναγνώριση και συνεννόηση σε ένα δίκτυο υπολογιστών (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, routers, εκτυπωτές, φαξ μέσω Ιντερνετ, ορισμένα κινητά τηλέφωνα). Μέχρι τώρα, χρησιμοποιείτο το πρωτόκολλο IPv4.

«Επειδή, όμως, έχει αρχίσει να “στερεύει” η δεξαμενή των 4.294.967.296 διευθύνσεων στο Ιντερνετ, προχωράμε παγκοσμίως ένα “κλικ” πιο πάνω». Το IPv6 υπερπολλαπλασιάζει τον συνολικό αριθμό των διευθύνσεων. «Σε ό,τι αφορά εμάς, κάθε Intelen Meter θα διαθέτει πλέον ένα δικό του IP, κάτι που μας προσφέρει τη δυνατότητα να συνδεόμαστε απευθείας μαζί του και να παρέχουμε πολλές αμφίδρομες υπηρεσίες. Κάπως σαν να μιλάμε σε κινητό».

Το έργο εντάσσεται στην εθνική πιλοτική δράση «Υπηρεσίες παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας σε δημόσια σχολεία» του ευρωπαϊκού προγράμματος GEN6 (Governments ENabled with IPv6). Το GEN6 έχει άλλες τρεις επιπλέον εφαρμογές, σε δημόσιες υπηρεσίες (Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία, Τσεχία, Τουρκία), στις υπηρεσίες ασφαλείας υπολογιστικού νέφους (Λουξεμβούργο), για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών (Σλοβενία).

 kathimerini.gr

 

greenspot

«Ταβάνι» αγγίζει η ενεργειακή παραγωγή του Αζερμπαϊτζάν

EurActiv.gr

Το Αζερμπαϊτζάν εξαρτάται από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, και η Ευρώπη αποτελεί το σημαντικότερο εμπορικό συνεργάτη της χώρας αυτής. Την Πέμπτη 24/5 η χώρα βρέθηκε στο επίκεντρο του φόρουμ της ΒΡ στο Βερολίνο, όπου έγινε λόγος για τις ποσότητες αερίου που θα φτάνουν μέσω του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου στο ευρωπαϊκό δίκτυο τροφοδοσίας. 

Η εθνική οικονομία του Αζερμπαϊτζάν εξαρτάται από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η εξόρυξη σε μεγάλο βαθμό πλούσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, που ξεκίνησε το 2005 στην περιοχή της Κασπίας Θάλασσας, εκφράστηκε σε μια εντυπωσιακή ανάπτυξη της οικονομίας και σε θετικά στοιχεία για την εξωτερική οικονομία.

Το 2011 το αργό πετρέλαιο συνέβαλε σε ποσοστό σχεδόν 87% επί των συνολικών εξαγωγών και σχεδόν 52% επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), κάτι που μεταφράζεται σε 63,8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Το ΑΕΠ που σχετίζεται με το  πετρέλαιο σημείωσε το 2011 πτώση κατά 9,3%, ενώ εκείνο του πετρελαϊκού τομέα σημείωσε άνοδο κατά 9,4%. Η παραγωγή ωστόσο μη-πετρελαϊκών βιομηχανιών είναι περιορισμένη.

Τα κοιτάσματα πετρελαίου που έχει εξασφαλίσει το Αζερμπαϊτζάν φτάνουν τα 14 δισεκατομμύρια βαρέλια (περίπου 2 δισεκατομμύρια τόνοι), ενώ τα κοιτάσματα φυσικού αερίου τα 2.550 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Το 2011 εξορύχτηκαν στο Αζερμπαϊτζάν σχεδόν 46 εκατομμύρια τόνοι πετρελαίου, αρκετά λιγότεροι από τους προγραμματισμένους 50. Για το 2012 αναμένεται μόνο μια μικρή άνοδος. Κάτι τέτοιο εξηγείται με την ανανέωση των εγκαταστάσεων.

Νέα ευρήματα φυσικού αερίου

Σύμφωνα επίσης με κυβερνητικές προγνώσεις αναμένεται μέχρι το αργότερο το τέλος της δεκαετίας να ξεπεραστεί το αποκορύφωμα των εξορύξεων. Η παραγωγή φυσικού αερίου έχει φτάσει τα 25,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Εξαιτίας της ανεύρεσης νέων πηγών φυσικού αερίου, η χώρα θα έχει παραγωγή φυσικού αερίου 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο, από τα οποία τα μισά θα χρησιμοποιούνται σε εξαγωγές.

Η εξόρυξη φυσικού αερίου από το Shah Deniz ξεκίνησε στο τέλος του 2006. Το 2011 παράχθηκαν 6,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ενώ μέχρι το 2017 αναμένεται ο όγκος των εξορύξεων να ξεπεράσει τα 20 δισεκατομμύρια το χρόνο.

Το φυσικό αέριο από το Shah Deniz θα μεταφέρεται σταδιακά από τον «Αγωγό νοτίου Καυκάσου» στην Τουρκία και από εκεί στη μετέπειτα κατεύθυνσή του στην Ευρώπη. Το Αζερμπαϊτζάν χρειάζεται κατά μόνας μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου, μεταξύ άλλων, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία δεν εξαρτάται πλέον από εισαγωγές.

Το Αζερμπαϊτζάν θέλει να συμμετάσχει σ’ ένα «Νότιο Διάδρομο» για μεταφορές φυσικού αερίου από την περιοχή Κασπίας και της γειτονικής Ανατολής (Transanatolische Pipeline TANAP μέσω Τουρκίας, από το τουρκικό δυτικό σύνορο Nabucco δηλαδή το γνωστό South East Europe Pipeline SEEP της BP ή τον Trans Adriatic Pipeline TAP) προς την Ευρώπη με την ιδιότητα του προμηθευτή και διαμετακομιστή. Μετά από απόφαση το Φεβρουάριο του 2012 σχετικά με τον αγωγό Interconnector Italy-Greece (ITGI) και υπέρ του TAP, θα αποφασίσει η κοινοπραξία Shah-Deniz-II το καλοκαίρι ανάμεσα στα δύο βορειότερα πρότζεκτ των αγωγών.

Εξασφαλίζεται ο μισός κρατικός προϋπολογισμός

Ένα μέρος των εσόδων του Αζερμπαϊτζάν από τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις θα διαχειρίζεται το Κρατικό Πετρελαϊκό Ίδρυμα (SOFAZ), του οποίου η περιουσία (Καταστατικό Ιανουαρίου 2012) ανέρχεται σε 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας αυξήθηκαν την 1^η Φεβρουαρίου 2012 στα 10,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Το SOFAZ υποστηρίζει τον κρατικό προϋπολογισμό σε παραπάνω από το 50 τοις εκατό, ενώ παράλληλα χρηματοδοτεί και επενδύσεις σε έργα υποδομής και σε κοινωνικά προγράμματα.

Η πιο σημαντική, με εθνική σημασία, έκθεση στο Αζερμπαϊτζάν είναι η «Διεθνής Έκθεση πετρελαίου και φυσικού αερίου της Κασπίας», η οποία λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις αρχές Ιουνίου στο Baku. Φέτος θα πραγματοποιηθεί από τις 5-8 Ιουνίου. (www.caspianoil-gas.com/2012).

Η ΕΕ ο σημαντικότερος εμπορικός συνέταιρος

Η οικονομική ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν πραγματοποιήθηκε μέσω επενδύσεων πετρελαϊκών εταιρειών του εξωτερικού, με κυριότερη επενδύτρια τηv British Petroleum (BP).

Ο σημαντικότερος εμπορικός συνέταιρος του Αζερμπαϊτζάν είναι η ΕΕ. Το συνολικό πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου του Αζερμπαϊτζάν αυξήθηκε το 2010/11 από 14,7 σε 26,6 δισεκατομμύρια δολλάρια. Για τη Γερμανία το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί το σημαντικότερο οικονομικό συνέταιρο στην περιοχή του Καυκάσου.

 EurActiv.gr |

Βιοκλιματικός Σχεδιασμός

Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική αφορά στο σχεδιασμό κτιρίων και χώρων (εσωτερικών και εξωτερικών-υπαίθριων) με βάση το τοπικό κλίμα, με σκοπό την εξασφάλιση συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης, αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και άλλες περιβαλλοντικές πηγές αλλά και τα φυσικά φαινόμενα του κλίματος. Βασικά στοιχεία του βιοκλιματικού σχεδιασμού αποτελούν τα παθητικά συστήματα που ενσωματώνονται στα κτίρια με στόχο την αξιοποίηση των περιβαλλοντικών πηγών για θέρμανση, ψύξη και φωτισμό των κτιρίων.

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός – αν και είναι ενσωματωμένος στην αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει κάθε τόπο σε ολόκληρη τη γη – θεωρείται από πολλούς ως μία νέα «θεώρηση» στην αρχιτεκτονική και σχετίζεται με την οικολογία περισσότερο, παρά με την ενέργεια και την εξοικονόμηση που δύναται να επιφέρει. Παρά ταύτα, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική έχει αποτελέσει τις τελευταίες δεκαετίες βασική προσέγγιση στην κατασκευή κτιρίων παγκοσμίως, ενώ στα περισσότερα κράτη πλέον αποτελεί βασικό κριτήριο σχεδιασμού μικρών και μεγάλων κτιρίων το οποίο λαμβάνεται υπόψη από όλους τους μελετητές αρχιτέκτονες και μηχανικούς. Κι αυτό, λόγω των χαμηλότερων απαιτήσεων ενέργειας για την θέρμανση, τον δροσισμό και τον φωτισμό των κτιρίων που προκύπτουν από την πρακτική της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και πολλαπλά οφέλη που την συνεπάγουν: ενεργειακά (εξοικονόμηση και θερμική/οπτική άνεση), οικονομικά (μείωση κόστους ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων), περιβαλλοντικά (μείωση ρύπων) και κοινωνικά.

Ειδικότερα, το ενεργειακό όφελος που προκύπτει από την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού αποδίδεται με τους παρακάτω τρόπους:

• εξοικονόμηση ενέργειας από την σημαντική μείωση απωλειών λόγω της βελτιωμένης προστασίας του κελύφους και συμπεριφοράς των δομικών στοιχείων,

• παραγωγή θερμικής ενέργειας (θερμότητας) μέσω των ηλιακών συστημάτων άμεσου η έμμεσου κέρδους με συμβολή στις θερμικές ανάγκες των χώρων προσάρτησης και μερική κάλυψη των απαιτήσεων θέρμανσης του κτιρίου,

• δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης και μείωση των απαιτήσεων όσον αφορά στη ρύθμιση θερμοστάτη (σε χαμηλότερες θερμοκρασίες τον χειμώνα και υψηλότερες το καλοκαίρι),

• διατήρηση της θερμοκρασίας εσωτερικού αέρα σε επίπεδα υψηλά τον χειμώνα (και αντίστοιχα χαμηλά το καλοκαίρι), με αποτέλεσμα την μείωση του φορτίου για την κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων από τα επικουρικά συστήματα κατά την χρήση του κτιρίου.

Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και των περιβαλλοντικών πηγών, γενικότερα, όπως προκύπτει από το βιοκλιματικό σχεδιασμό, επιτυγχάνεται στα πλαίσια της συνολικής θερμικής λειτουργίας του κτιρίου και της σχέσης κτιρίου - περιβάλλοντος. Η δε θερμική λειτουργία ενός κτιρίου αποτελεί μία δυναμική κατάσταση, η οποία:

• εξαρτάται από τις τοπικές κλιματικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους (την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία εξωτερικού αέρα, τη σχετική υγρασία, τον άνεμο, τη βλάστηση, το σκιασμό από άλλα κτίρια), αλλά και τις συνθήκες χρήσης του κτιρίου (κατοικία, γραφεία, νοσοκομεία κλπ.) και

• βασίζεται στην αντίστοιχη ενεργειακή συμπεριφορά των δομικών του στοιχείων και (κατ’ επέκταση) των ενσωματωμένων παθητικών ηλιακών συστημάτων, αλλά και το ενεργειακό προφίλ που προκύπτει από την λειτουργία του κτιρίου.

Η απόδοση του βιοκλιματικού σχεδιασμού εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, γεγονός που τον καθιστά "ευαίσθητο" σε εξωγενείς και μη-τεχνικούς παράγοντες. 

Για τον λόγο αυτό, βασικά κριτήρια για την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού πρέπει να είναι:

• η απλότητα χρήσης των εφαρμογών και η αποφυγή πολύπλοκων παθητικών συστημάτων και τεχνικών,

• η μικρή συμβολή του χρήστη του κτιρίου στη λειτουργία των συστημάτων,

• η χρήση ευρέως εφαρμοσμένων συστημάτων,

• η χρήση τεχνικο-οικονομικά αποδοτικών ενεργειακών τεχνολογιών.

Ο βαθμός στον οποίον ο βιοκλιματικός σχεδιασμός σήμερα αξιοποιεί το τοπικό κλίμα ποικίλει, γεγονός που παρέχει μία ευελιξία ως προς τους τρόπους αρχιτεκτονικής έκφρασης και δυνατοτήτων εφαρμογής μέσα από πολύ απλές τεχνικές και επεμβάσεις έως και πολύπλοκα παθητικά ηλιακά συστήματα. Είναι δε ενσωματωμένος στην αρχιτεκτονική των περισσότερων διακεκριμένων αρχιτεκτόνων και μελετητών διεθνώς – με έργα παραδείγματα (ή και πειραματισμούς) που αποτελούν πρότυπες εφαρμογές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής από τις οποίες όχι μόνον μαθαίνουμε σήμερα, αλλά και αποδεικνύουν τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από την συμβίωση με το περιβάλλον και το κλίμα.

cres.gr

Βιοκλιματικά σχολεία

Ένα αειφόρο σχολείο, εκτός από μηδενική ενέργεια, η οποία έχει να κάνει με καθαρά τεχνικά χαρακτηριστικά ( δεν περιλαμβάνονται φυσικά τα πολλά ψεύτικα αλλά δημοφιλή «πράσινα» τεχνάσματα ) έχει και άλλες προυποθέσεις, όπως το να μην αναλώνουμε χώρο για πράγματα τα οποία μπορούν να καλυφθούν με άλλους τρόπους.

Herman HERTZBERGER

Αρχιτέκτονας

• Από το 2007 όλα τα νέα σχολεία της ΟΣΚ ΑΕ είναι «βιοκλιματικά» εξασφαλίζοντας βέλτιστες συνθήκες εσωτερικής θερμικής άνεσης με τη μικρότερη κατανάλωση ενέργειας.

• Σκοπός του ενεργειακού σχεδιασμού των διδακτηρίων είναι η υλοποίηση ενός σύγχρονου μη ενεργοβόρου, φιλικού προς το περιβάλλον κτιρίου, το οποίο θα καλύπτει όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφάλειας και θα εξασφαλίζει τελικά καλύτερες συνθήκες λειτουργίας των χώρων ενώ παράλληλα θα λειτουργεί ως ζωντανό «εργαστήρι» περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
• Για κάθε σχολείο συντάσσεται τεχνοοικονομική μελέτης ενεργειακών κερδών και απόσβεσης των δαπανών
• Υπάρχει δε δυνατότητα χρήσης των προτεινόμενων λογισμικών από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών για ενεργειακές μελέτες κτιρίων τριτογενή τομέα.
• Χρήση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) σε όλες τις νέες μελέτες

1/ Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Στην πράξη, μέρος του βιοκλιματικού σχεδιασμού των σχολείων είναι τα ακόλουθα στοιχεία:

Προστασία κελύφους

• Θερμομόνωση (αποφυγή θερμογεφυρών, διπλοί υαλοπίνακες, κουφώματα κτλ)
• Χωροθέτηση κτιρίου – ηλιασμός
• Μείωση των βόρειων και δυτικών ανοιγμάτων (ζώνες φύτευσης στον βορρά)
• Ηλιοπροστασία – σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά συστήματα-οριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για τους ανατολικό και δυτικό, κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη φύτευση)
• Φυτεμένα δώματα (όπου οι περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες επιτρέπουν την συντήρησή τους)

Παθητικά ηλιακά συστήματα

• Νότια ανοίγματα
• Ηλιακοί τοίχοι (τοίχοι trombe)
• Ηλιακοί χώροι (θερμοκήπια, αίθρια)

Παθητικός δροσισμός

• Σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά σκίαστρα – οριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για ανατολικό και δυτικό- κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη βλάστηση)
• Φυσικός διαμπερής αερισμός
• Φυσικός κατακόρυφος αερισμός (ηλιακή καμινάδα)
• Υβριδικός αερισμός (ανεμιστήρες οροφής)
• Εξάτμιση νερού (εξατμιστικός δροσισμός)
• Χρήση βλάστησης με κατάλληλα δένδρα

Φυσικός φωτισμός

• Γεωμετρία ανοιγμάτων του χώρου
• Φωτομετρικά χαρακτηριστικά επιφανειών (χρώμα)
• Χαρακτηριστικά υαλοπινάκων (ανακλαστικότητα, φωτεινή διαπερατότητα).

Όσο για τις αυλές και τους υπαίθριους χώρους, λαμβάνονται υπόψη όλες οι παράμετροι άνεσης αλλά και τα ειδικά μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά περίπτωση:

• κατακόρυφα ή κεκλιμένα στοιχεία σκίασης (πετάσματα, θάμνοι, δένδρα κτλ), στη δυτική πλευρά του χώρου και οριζόντια σκίαστρα, όπως οι πέργκολες με ιδιαίτερη προσοχή για να μην εγκλωβίζεται και εμποδίζεται η ροή του αέρα
• επιφάνειες τρεχούμενου νερού (π.χ. μικροί καταρράκτες, ρυάκια, λίμνες ή σιντριβάνια)
• ανοιχτά χρώματα που αποτρέπουν την υπερθέρμανση των επιφανειών και επικάλυψη με βλάστηση που εμποδίζει τις ανακλάσεις και συνεισφέρει στον δροσισμό
• φυλλοβόλα δέντρα όταν επιθυμούμε σκίαση και το δροσισμό το καλοκαίρι αλλά και την έκθεση στον ήλιο το χειμώνα
• αειθαλή δέντρα, όταν επιθυμούμε τη δημιουργία φράγματος ήχου.

2/ Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις

Εκτός από τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που σχετίζονται με το σχεδιασμό του κτιρίου, για να είναι ένα σχολείο απολύτως βιοκλιματικό τοποθετούνται και συγκεκριμένα συστήματα ηλεκτρομηναχολογικού εξοπλισμού όπως:

• Βαλβίδες «Dall» (για τον έλεγχο της κατανάλωσης ύδατος)
• Δεξαμενές για συλλογή και διαχείριση ομβρίων υδάτων για άρδευση
• Bulding Management System (BMS) για κεντρική διαχείριση των Η/Μ εγκαταστάσεων (φώτα, πυρανίχνευση κ.λπ.)
• Συστήματα αντιστάθμισης θέρμανσης
• Φωτοβολταϊκά συστήματα.

Φωτοβολταϊκά συστήματα

Έχουν ήδη τοποθετηθεί φωτοβολταϊκά συστήματα σε 20 σχολεία ενώ υπό κατασκευή βρίσκεται η τοποθέτηση σε άλλα 74.Εκτός από τα ενεργειακά οφέλη, τα φωτοβολταϊκά συστήματα θα προσφέρουν έσοδα στα σχολεία, αφού το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα θα το πωλούν στη ΔΕΗ.

Περιγραφή	Περαιωμένα (20)	Υπό κατασκευή (74)
Σύνολο Εγκατεστημένης Ισχύος	945 KW	8.000 KW
Παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια	1.335.000 KWh	12.000.000 KWl
Αποφυγή εκπομπών CO2	1.068 τόνοι CO2	9.600 τόνοι CO2
Αντιστοιχία φύτευση δέντρων	3.150 δέντρα	27.200 δέντρα
Οικονομική απόδοση	550.000 €	4.900.000 €

Τα κέρδη από την πώληση του ρεύματος θα επιστρέψουν στα σχολεία μέσω πράσινων επενδύσεων:

• βελτίωση θερμομόνωσης
• αλλαγή κουφωμάτων με διπλούς υαλοπίνακες low-e και κενό αλουμινίου με αδρανές αέριο
• αντικατάσταση λεβήτων
• αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων
• εγκατάσταση αισθητήρων φωτισμού και κίνησης
• διαχείριση ομβρίων.

Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων - 9 χρήσιμες απαντήσεις

( άρθρο  του buildnet.gr .)

Ακούω καθημερινά συμπολίτες μου να με ρωτούν: τι είναι Ενεργειακή Επιθεώρηση, με ποιο τρόπο γίνεται, γιατί να μπει αυτό το «χαράτσι», είμαι υποχρεωμένος να την κάνω, τι είναι ο Ενεργειακός Επιθεωρητής...

Θα επιχειρήσω σήμερα να απαντήσω σε ορισμένα βασικά ερωτήματα περί της Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων (τα περισσότερα από τα οποία τα απαντώ και την Τρίτη 3/4 στις 18:30, ως καλεσμένος της εκπομπής «Το Α και το Ω των Ακινήτων» στο τηλεοπτικό Κανάλι 9).


1.  Πώς και γιατί μπήκε στη ζωή μας η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων;

Η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων δεν αποτελεί κάποιο νέο «τέχνασμα» του κράτους για είσπραξη εσόδων ή για την τόνωση της αγοράς του τεχνικού κλάδου, που έχει υποστεί μεγάλες συνέπειες, λόγω της κρίσης.

Πρόκειται για μια διαδικασία, που καθυστέρησε αρκετά έτη μέχρι να αποτελεί σήμερα αναπόσπαστο μέρος των μεταβιβάσεων και των ενοικιάσεων ακινήτων. Συμπτωματικά καθιερώθηκε σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για τα οικονομικά των ελληνικών νοικοκυριών περίοδο, με αποτέλεσμα – και δικαίως – οι πολίτες να την αντιμετωπίσουν με έντονη δυσαρέσκεια, ως άλλη μια οικονομική επιβάρυνση στον προϋπολογισμό τους («χαράτσι»).

Τα πράγματα έχουν όμως ως εξής:

Τα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με μελέτη του 2002, ευθύνονταν για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε., με την τάση να είναι αυξητική, λόγω της οικοδομικής ανάπτυξης. Η Ε.Ε. προκειμένου να τηρήσει τις υποχρεώσεις της προς το Πρωτόκολλο του Κυότο, της σύμβασης δηλαδή του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή και τη μείωση των παγκόσμιων ρύπων διοξειδίου του άνθρακα (CO2), προχώρησε στη σύνταξη Οδηγίας, που υποχρέωσε τα κράτη-μέλη να καθορίσουν διαδικασίες με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στον κτιριακό τομέα και την αύξηση του ποσοστού της προερχόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας στην Ελλάδα έγινε με τον Ν. 3661/2008 «Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις», που επέβαλε τη σύνταξη «Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης (ΚΕΝΑΚ)», ο οποίος και εφαρμόζεται επίσημα από τον Οκτώβριο του 2010.

Με τον ΚΕΝΑΚ:

    ορίστηκε η μεθοδολογία υπολογισμού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και οι κατηγορίες της ενεργειακής τους κατάταξης
    καθορίστηκαν οι ελάχιστες «ενεργειακές» προδιαγραφές για τα νέα ή τα ριζικώς ανακαινισμένα κτίρια
    ορίστηκε το περιεχόμενο της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου, η οποία έχει αντικαταστήσει την παλαιά «Μελέτη Θερμομόνωσης» και έχει ενσωματωθεί υποχρεωτικά στις απαιτούμενες μελέτες για την έκδοση αδείας για τα νέα ή τα ριζικώς ανακαινισμένα κτίρια
    καθορίστηκε η διαδικασία της Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων
    καθορίστηκαν οι διαδικασίες Επιθεωρήσεων Λεβήτων και Εγκαταστάσεων Θέρμανσης και Επιθεωρήσεων Εγκαταστάσεων Κλιματισμού (οι οποίες δεν πρέπει να συγχέονται με τις Ενεργειακές Επιθεωρήσεις Κτιρίων, καθώς είναι ξεχωριστές διαδικασίες και δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος άρθρου)


2.  Τι είναι η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίου;

Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίου είναι η διαδικασία που αποσκοπεί:

    στην εκτίμηση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου συνολικά και αναλυτικά για θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό χρήσης, αερισμό, φωτισμό
    στην ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου σε μια από τις 9 κατηγορίες (από τη λιγότερο ενεργοβόρα Α+ στην περισσότερο ενεργοβόρα Η)
    στην έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) του κτιρίου
    στη σύνταξη συστάσεων προς τον ιδιοκτήτη/χρήστη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου του


3.  Τι είναι το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κτιρίου;


Το ΠΕΑ είναι ένα πιστοποιητικό που αφορά στο ακίνητο και όχι στον ιδιοκτήτη/χρήστη και που αναφέρει:

    τα γενικά στοιχεία του ακινήτου (χρήση, διεύθυνση, μ2, στοιχεία ιδιοκτήτη, φωτογραφία)
    την ενεργειακή του κατάταξη, ως αποτέλεσμα της Ενεργειακής Επιθεώρησης
    την ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (συνολικά και για θέρμανση, ψύξη, ζνχ, αερισμό, φωτισμό) και τις ετήσιες εκπομπές ρύπων διοξειδίου του άνθρακα (CO2)
    συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του ακινήτου
    τα στοιχεία του Ενεργειακού Επιθεωρητή (σφραγίδα & υπογραφή)
    και τον μοναδικό αριθμό πρωτοκόλλου, ο οποίος μπορεί ανά πάσα στιγμή να ελεγχθεί σε ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), εξασφαλίζοντας την εγκυρότητα του πιστοποιητικού

Το ΠΕΑ ισχύει για 10 χρόνια από την ημερομηνία έκδοσής του, εκτός αν το ακίνητο ριζικώς ανακαινιστεί, οπότε απαιτείται νέα έκδοση ΠΕΑ για  να ενσωματωθούν οι αλλαγές της ανακαίνισης σε αυτό.

4.  Σε ποια ακίνητα αφορά η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων;

Καταρχάς δεν αφορά σε οικόπεδα ή αγροτεμάχια.

Η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων διενεργείται σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων, που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες.

Εξαιρούνται από τον ΚΕΝΑΚ και κατά συνέπεια από την υποχρέωση Ενεργειακής Επιθεώρησης:

    μνημεία και κτίρια που προστατεύονται από νόμο (τα διατηρητέα δεν εξαιρούνται, αλλά επιθεωρούνται)
    χώροι λατρείας, εκκλησίες
    προσωρινά κτίρια με διάρκεια χρήσης έως 2 έτη (τα εξοχικά δεν εξαιρούνται, αλλά επιθεωρούνται)
    βιομηχανικές-βιοτεχνικές εγκαταστάσεις
    αποθήκες
    εργαστήρια
    κτίρια αγροτικών χρήσεων
    πάρκινγκ αυτοκινήτων
    βενζινάδικα
    αυτοτελείς ιδιοκτησίες επιφάνειας μικρότερης ή ίσης των 50 μ2

5.  Πότε είναι υποχρεωτική η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίου και η έκδοση ΠΕΑ;

Η Ενεργειακή Επιθεώρηση και η έκδοση ΠΕΑ είναι υποχρεωτική:

    μετά την επαρκή αποπεράτωση ενός νέου ή της ριζικής ανακαίνισης ενός υφιστάμενου κτιρίου (κατασκευασμένου κελύφους, τοποθετημένων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και ολοκληρωμένης ρευματοδότησης)
    στις νέες μισθώσεις υφισταμένων κτιρίων (ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ!). Σε αυτή την περίπτωση το ΠΕΑ ζητείται από τη Δ.Ο.Υ. και ο αρ. πρωτοκόλλου του καταγράφεται στο μισθωτήριο συμβόλαιο.
    στις αγοραπωλησίες υφισταμένων κτιρίων. Σε αυτή την περίπτωση το ΠΕΑ ζητείται από τον συμβολαιογράφο και ο αρ. πρωτοκόλλου του καταγράφεται στο συμβόλαιο αγοραπωλησίας. Όταν μεταβιβάζεται ημιτελές ή μελλοντικό κτίριο, η υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ δηλώνεται απ΄ τον αγοραστή ενώπιον του συμβολαιογράφου και το ΠΕΑ εκδίδεται μετά την επαρκή αποπεράτωσή του.
    σε όσα υφιστάμενα κτίρια εντάσσονται στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον» (οπότε απαιτείται η έκδοση δύο ΠΕΑ, ενός πριν και ενός μετά την ενεργειακή αναβάθμιση)


6.  Από ποιους γίνεται η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων;

Η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων γίνεται από ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι σε μητρώο του ΥΠΕΚΑ ως:

    Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτιρίων Β΄ Τάξης, με δικαίωμα επιθεώρησης ακινήτων ανεξαρτήτως επιφάνειας και χρήσης.
    Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτιρίων Α΄ τάξης, με δικαίωμα επιθεώρησης κτιρίων κατοικιών, συνολικού εμβαδού έως 1.000 μ2,

Όλοι οι πιστοποιημένοι Ενεργειακοί Επιθεωρητές κατέχουν ειδικό Αριθμό Μητρώου και έχουν ατομικό λογαριασμό στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΥΠΕΚΑ. Με τον τρόπο αυτό ένας μη πιστοποιημένος επιθεωρητής δεν έχει τη δυνατότητα έκδοσης γνήσιου ΠΕΑ.

7.  Πώς γίνεται η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίου;

α. Καταρχάς γίνεται η συλλογή από τον ιδιοκτήτη των απαραίτητων κατά περίπτωση στοιχείων που του ζητούνται από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή (συμβόλαιο, κτηματολόγιο, φύλλο ελέγχου καυστήρα, στέλεχος αδείας, σχέδια, πιστοποιητικά κλπ). Αυτή είναι συνήθως και η πιο χρονοβόρα φάση της διαδικασίας.

β. Ακολουθεί η Ενεργειακή Επιθεώρηση του ακινήτου από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή. Η αυτοψία είναι υποχρεωτική και δεν πρέπει να αποφεύγεται. Ο Επιθεωρητής καταγράφει την πραγματική γεωμετρία των χώρων του ακινήτου (που μπορεί να διαφέρει από αυτή των σχεδίων), την ποιότητα και τις διαστάσεις των δομικών υλικών, τα εμπόδια του περιβάλλοντος χώρου, την ηλιοπροστασία, τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα (θέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού χρήσης κλπ). Σε περίπτωση έλλειψης σχεδίου κάτοψης, η εκπόνηση νέου (αποτύπωση) αποτελεί διαδικασία που δεν υπάγεται στην Ενεργειακή Επιθεώρηση.

γ. Κατόπιν στο γραφείο του ο Ενεργειακός Επιθεωρητής έχοντας τα στοιχεία που συνέλεξε κατά τη φάση της αυτοψίας και με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού υπολογίζει την ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου και εκδίδει το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

δ. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την παράδοση του ΠΕΑ στον ιδιοκτήτη, σφραγισμένου και υπογεγραμμένου από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή.

8.  Πόσο κοστίζει η Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίου;

Με το ΠΔ 100/2010 καθορίζονταν οι ελάχιστες νόμιμες αμοιβές της Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων.

Μετά την απελευθέρωση του επαγγέλματος του μηχανικού, η τιμή καθορίζεται πλέον με ελεύθερη διαπραγμάτευση μεταξύ του ιδιοκτήτη και του Ενεργειακού Επιθεωρητή.

9.  Είναι υποχρεωτική η ενεργειακή αναβάθμιση ενός ακινήτου, μετά την έκδοση του ΠΕΑ;

Όχι, δεν είναι υποχρεωτική η εκτέλεση παρεμβάσεων στο ακίνητο μετά την Ενεργειακή Επιθεώρηση, παρά μόνο όταν το ακίνητο εντάσσεται στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον». (Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός του προγράμματος).

Πρόγραμμα Μαζικής Ενεργειακής Αναβάθμισης των Κτιρίων του Δημοσίου Τομέα μέσω ΧΑΤ

A. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Κανονιστικό πλαίσιο

Στο πλαίσιο της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής «Ευρώπη 2020», η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θέσει στα κράτη-μέλη ως ενδεικτικό εθνικό ενδεικτικό στόχο εξοικονόμησης ενέργειας 20% μέχρι το 2020 , το οποίο αναμένεται να επιτευχθεί με δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση. Οι δράσεις αυτές αναφέρονται σε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας και επενδύσεις ενεργειακής αποδοτικότητας στον κτιριακό τομέα, τη βιομηχανία και τις μεταφορές.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης συμπεράνει μέσω της οδηγίας 2002/91/ΕΚ, ότι ο τριτογενής τομέας, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι ο κτιριακός, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στα κράτη-μέλη. Για το λόγο αυτό, ο κτιριακός τομέας έχει το μεγαλύτερο δυναμικό για εξοικονόμηση ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό και έχοντας ως βάση την οδηγία της ΕΕ 2006/32/ΕΚ (επίκειται έκδοση νέας) και παραδείγματα από χώρες του εξωτερικού, ψηφίστηκε στην Ελλάδα ο N. 3661/2008 (ΦΕΚ Α΄8 9) για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ο οποίος τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Ν.3855/2010 και την Υ.Α. Δ6/13280/14.06.2011. Βάσει επίσης απόφασης της Ελληνικής Κυβέρνησης, το Δημόσιο και οι φορείς του πρόκειται να πρωταγωνιστήσουν στη λήψη μέτρων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης.

Στο πλαίσιο των αναγκαίων σχετικών κανονιστικών ρυθμίσεων, εγκρίθηκε ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), όπου ενσωματώνεται πλέον η έννοια του ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού στη μελέτη των κτιρίων με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής τους, την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Στην προσπάθεια εφαρμογής του ΚΕΝΑΚ, το ΥΠΕΚΑ σχεδίασε το πρόγραμμα «Χτίζοντας το μέλλον» που προβλέπει επιδεικτικές δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε όλη τη χώρα ως το 2020.

Το πρόβλημα στο κτιριακό περιβάλλον της Ελλάδας

Ο κτιριακός τομέας, εκτός από ένα σημαντικό τμήμα της οικονομίας, ευθύνεται, σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, για πάνω από το 30% περίπου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στη χώρα λόγω κυρίως της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων για τη θέρμανση στις μεγάλες αστικές περιοχές. Επίσης, σύμφωνα πάντα με στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, τα κτίρια οφείλονται για το 35-40% περίπου της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης. Ταυτόχρονα, ο ρυθμός αύξησης της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων στην χώρα μας είναι εξαιρετικά μεγάλος. Σύμφωνα με στοιχεία του ΚΑΠΕ , πριν την περίοδο της κρίσης, διογκωνόταν συνεχώς σε απόλυτη τιμή. Για παράδειγμα, είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την περίοδο 2000–2005, αυξήθηκε η ενεργειακή τους κατανάλωση κατά 24%, μια από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη.

Το θέμα της ενεργειακής σπατάλης είναι επίσης σημαντικό, καθώς σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, οι χρήστες κτιρίων στην ελληνική επικράτεια έχουν την μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, συμφώνα με την Εurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά παρουσιάζουν, με κλιματική ανάγωγη, την μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση στην Ευρώπη, περίπου 30% μεγαλύτερη από αυτή της Ισπανίας και περίπου διπλάσια από την κατανάλωση της Πορτογαλίας, ενώ είναι σημαντικά μεγαλύτερη από χώρες με ψυχρότερο κλίμα όπως το Βέλγιο και οι Σκανδιναβικές χώρες.

Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν αφενός την εξαιρετική σημασία του κτιριακού τομέα στο όλο ενεργειακό ισοζύγιο, ενώ παράλληλα αναδεικνύουν το γιγαντιαίο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας. Καθώς οι επενδύσεις στην κατασκευή νέων κτιρίων θα είναι περιορισμένες σε σχέση με το παρελθόν (λόγω και της οικονομικής κατάστασης), ο στόχος είναι να αναβαθμιστεί η υπάρχουσα υποδομή. Και κατά συνέπεια, για τον περιορισμό των εκπομπών αεριών του θερμοκηπίου, θα πρέπει να στοχεύσουμε στην εξοικονόμηση ενέργειας (ηλεκτρικής και θερμικής) στα κτίρια και την παραγωγή καθαρής ενέργειας μέσω δράσεων όπως η τοποθέτηση φωτοβoλταϊκών συστημάτων στις ταράτσες.

Για παράδειγμα, με βάση σχετικές στατιστικές η ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων γραφείων στην χώρα μας έχει διαπιστωθεί συγκριτικά η μεγαλύτερη ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές χώρες. Κατά συνέπεια, έργα ενεργειακής αναβάθμισης σε γραφεία θα είχαν σημαντικά οικονομικά οφέλη για τους χρήστες των κτιρίων γιατί θα περιόριζαν τα λειτουργικά ενεργειακά τους κόστη και τα έξοδα συντήρησής τους.

Β. ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η πρόταση
Το παρόν κείμενο έχει σαν στόχο να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη πρόταση για την προώθηση μιας βιώσιμης αναπτυξιακής πολιτικής πράσινης (ενεργειακής) αναβάθμισης μη οικιστικών κτιρίων, και κατά συνέπεια του δομημένου περιβάλλοντος της χώρας μας. Η πρόταση αυτή αναφέρεται σε ένα πρόγραμμα που θα επιδιώκει την μαζική ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα από εξειδικευμένες εταιρείες, τις Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) με Χρηματοδότηση Από Τρίτους (ΧΑΤ). Το πρόγραμμα αυτό θα λειτουργήσει ως βασικός μηχανισμός εκκίνησης και επιτάχυνσης των έργων ενεργειακής εξοικονόμησης στον υπάρχοντα εμπορικό και τριτογενή κτιριακό τομέα της Ελλάδας.
Πρόκειται για μία πρόταση μηδενικού κόστους για το Ελληνικό Δημόσιο, χωρίς επιδοτήσεις, για να αναβαθμιστούν ενεργειακά μαζικά δημόσια κτίρια κύριας και συνεχούς χρήσης. Και αναφερόμαστε σε λύσεις μηδενικού κόστους για το Ελληνικό Δημόσιο, γιατί τα κρατικά κονδύλια δεν χρησιμοποιούνται πάντα με το βέλτιστο δυνατό τρόπο και φυσικά γιατί η χώρα βρίσκεται τώρα σε δεινή οικονομική κατάσταση και πολύ απλά έχουν μειωθεί τα διαθέσιμα χρήματα για κρατικές επενδύσεις.
Η στρατηγική διάσταση της πρότασης
Το όφελος από ένα τέτοιο μαζικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων κύριας και συνεχούς χρήσης του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μηδενικού κόστους για το Ελληνικό Δημόσιο, δεν είναι μόνο πρακτικό. Η κατάρτιση συμβάσεων ΧΑΤ για τα έργα αυτά από τις ΕΕΥ θα αναπτύξει και θα ωριμάσει ένα εξαιρετικά ελκυστικό χρηματοδοτικό εργαλείο προώθησης των επενδύσεων αυτών και στον ιδιωτικό κτιριακό τομέα της Ελλάδας. Θα δοθεί κατά αυτό τον τρόπο κίνητρο στους ιδιοκτήτες (επενδυτές ή χρήστες) μη οικιστικών κτιρίων να προχωρήσουν κι αυτοί σε πράσινη αναβάθμιση τους. Παράλληλα, λόγω της ταυτόχρονης μαζικής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, που κατά κανόνα είναι μεγάλης κλίμακας, θα επιτραπεί ευκολότερα η διείσδυση νέων ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών στην αγορά. Ακόμα, ένα τέτοιο μαζικό πρόγραμμα, θα αποτελέσει πεδίο ελέγχου, ανάλυσης και προσδιορισμού της αποδοτικότητας των πολιτικών ρύθμισης των ενεργειακών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στον κτιριακό τομέα.
H επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στο δομημένο περιβάλλον προϋποθέτει εντοπισμένες δράσεις στην πράσινη ανάπλαση του κτιριακού αποθέματος. Πρέπει όμως από κάπου να ξεκινήσουμε. Γι αυτό και μια μαζική ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μηδενικού κόστους για το Ελληνικό Δημόσιο, θα αποτελέσει μια αξιόπιστη και αποτελεσματική εκκίνηση για το βασικό ζητούμενο. Εκτός από την αυτονόητη ανάγκη για κατασκευή νέων βιώσιμων κτιρίων, είναι η μαζική μετατροπή υπαρχόντων κτιρίων, ιδιωτικών και δημόσιων, σε περισσότερο ενεργειακά αποδοτικά.
Η αναπτυξιακή διάσταση της πρότασης
Μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα του προτεινόμενου προγράμματος θα ήταν:
1) H μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των δημόσιων κτιρίων
2) Η ανάπτυξη ελληνικής τεχνογνωσίας σε συστήματα ενεργειακού σχεδιασμού και διαχείρισης
3) Η τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας και η βελτίωση των σχετικών επενδύσεων στην χώρα
4) Η ενδυνάμωση της εγχώριας βιομηχανίας δομικών υλικών φιλικών προς το περιβάλλον και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της
5) Η αύξηση της προσφοράς εργασίας στον τεχνικό κόσμο και κυρίως στους νέους επιστήμονες
6) Η ανάπτυξη από τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα νέων διεθνώς ανταγωνιστικών επενδυτικών δανειοδοτικών προϊόντων χρηματοδότησης έργων ενεργειακής εξοικονόμησης
7) Η αύξηση χρήσης ανανεώσιμων και ήπιων μορφών ενέργειας στον κτιριακό ενεργειακό ισοζύγιο
8) Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τον δημόσιο κτιριακό τομέα
9) H βελτίωση της ποιότητας εργασίας και της παραγωγικότητας των δημόσιων υπαλλήλων που θα παραμείνουν να εργάζονται στα αναβαθμισμένα κτίρια.

Γ. ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ
Το στρατηγικό πρόγραμμα
Ο ευρύτερος Δημόσιος Τομέας είναι ιδιοκτήτης και χρήστης ενός μεγάλου χαρτοφυλακίου ακίνητης περιουσίας. Γι’ αυτό χρειάζεται να αποκτήσει όραμα για τη χρήση των κτιριακών εγκαταστάσεών του και να διαμορφώσει τη στρατηγική διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας του. Ένα προτεινόμενο όραμα θα ήταν:
«Το Δημόσιο θα χρησιμοποιεί ένα χαρτοφυλάκιο ακίνητης περιουσίας για τις κύριες ανάγκες του σε κατάλληλη γεωγραφία που θα καλύπτει στρατηγικά το επιχειρησιακό του έργο με το βέλτιστο δυνατό λειτουργικό κόστος μέσα από την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και πράσινων δράσεων»
Παρατίθεται σχηματικά παρακάτω στο σχήμα 1 μια περιληπτική κατηγοριοποίηση ενός μεγάλου μη επενδυτικού χαρτοφυλακίου ακίνητης περιουσίας που χρησιμοποιείται από ένα οργανισμό για την κάλυψη των επιχειρησιακών και λειτουργικών αναγκών του.

Σχήμα 1: Κατηγοριοποίηση ενός μη επενδυτικού χαρτοφυλακίου ακίνητης περιουσίας

Είναι προφανές ότι για να γίνει μια σωστή κατηγοριοποίηση των κτιρίων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, χρειάζεται πρωτίστως αξιολόγηση της ακίνητης περιουσίας του. Αυτή θα γίνει με βάση της επιχειρησιακές και λειτουργικές ανάγκες του. Με τον τρόπο αυτό, θα προκύψει η σημαντικότητα των επιμέρους ακινήτων ιδιόχρησης, η στοχοποίηση των πιθανών δράσεων και λειτουργικών παρεμβάσεων αλλά και οι όποιες δυνατότητες εμπορικής εκμετάλλευσης των πλεονασματικών ακίνητων περιουσιακών στοιχείων.
Στην ακίνητη περιουσία κύριας και συνεχούς χρήσης συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, κτίρια διοίκησης Υπουργείων, Δημόσιων Οργανισμών, Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Ενόπλων Δυνάμεων, Νοσοκομεία, Σχολεία και Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Ερευνητικά Κέντρα και Αθλητικές Εγκαταστάσεις. Τα δημόσιας ιδιοκτησίας κτίρια που είναι νοικιασμένα σε ιδιώτες δεν ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία και πρέπει να δοθούν άμεσα στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα εμπορικά εκμεταλλεύσιμα ακίνητα που δεν ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο αναφοράς, όπως δομήσιμες εκτάσεις γης ή τουριστικές εγκαταστάσεις.
Από τα δημόσια κτίρια που θα αξιολογηθούν, θα προτιμηθούν για τις πρώτες πιλοτικές δράσεις εκείνα όπου οι ενεργειακές παρεμβάσεις θα έχουν το μέγιστο δυνατό όφελος με το μικρότερο δυνατό κόστος. Για παράδειγμα, τα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί πριν από την εφαρμογή του κανονισμού θερμομόνωσης του 1979 είναι υποβαθμισμένα ποιοτικά και παρουσιάζουν μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση, οποτέ το όφελος από τα έργα αναβάθμισης θα είναι μεγαλύτερο.
Γενικότερα, τα δημόσια κτίρια που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης θα πρέπει μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης να καλύπτουν τις ανάγκες και τις συνθήκες άνεσης των χρηστών και να συνεχίσουν να ενθαρρύνουν την εφαρμογή τεχνολογιών που συμβάλλουν στην αειφορία. Θα πρέπει τέλος να αποφευχθούν έργα ενεργειακής αναβάθμισης βραχυπρόθεσμης λογικής, γιατί κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο οποιαδήποτε προσπάθεια μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και αποδοτικότητας του προτεινόμενου προγράμματος.
Χρηματοδότηση του Προγράμματος
Η σταθερότητα χρηματοδότησης είναι σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία υλοποίησης του συγκεκριμένου προγράμματος μαζικής ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μηδενικού κόστους για το Ελληνικό Δημόσιο. Η σταθερότητα χρηματοδότησης θα διατηρήσει την απαραίτητη εμπιστοσύνη όλων των εμπλεκόμενων (επιχειρησιακοί σύμβουλοι, μελετητές, επιβλέποντες, εργολάβοι, τεχνικοί, προμηθευτές, προσωπικό, χρήστες) και θα αποτελέσει έμπρακτη απόδειξη δέσμευσης για τη σημασία και την αναγκαιότητα απρόσκοπτης συνέχισης της υλοποίησης του προγράμματος.
ΧΑΤ από τις ΕΕΥ
Στην ενεργειακή αναβάθμιση των δημοσίων κτιρίων συμβάλει το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ που προβλέπει τη δυνατότητα παροχής προς τους ενεργειακούς καταναλωτές (ιδιοκτήτες και/ή χρήστες κτιρίων) υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης από εξειδικευμένες εταιρείες, τις Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ), και της κατάρτισης συμβάσεων Χρηματοδότησης Από Τρίτους (ΧΑΤ) για τα έργα αυτα. Το μοντέλο εφαρμόζεται χρόνια στο εξωτερικό και έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα σε κτίρια του δημόσιου τομέα άλλων χωρών (π.χ. Αυστραλία, Η.Π.Α, Γερμανία κτλ).
Οι ΕΕΥ, γνωστές και ως ESCοs, θα διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό, στην αξιολόγηση, στο σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στη διαχείριση των έργων ενεργειακής αναβάθμισης του. Ένα συμβόλαιο θα υπογράφεται μεταξύ του ενεργειακού καταναλωτή (Δημόσιο) και της ΕΕΥ που θα προβλέπει τις διαδικασίες και τη χρονική διάρκεια αποπληρωμής των έργων. Το αποτέλεσμα είναι οι ΕΕΥ, σε συνεργασία με τραπεζικούς οργανισμούς και επενδυτές που στηρίζουν τη χρηματοδότηση ανάλογων έργων, να αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου το κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης αναλαμβάνοντας τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο. Οι ΕΕΥ θα αποπληρώνονται σταδιακά από το οικονομικό όφελος που προκύπτει για το Δημόσιο από τη μείωση του κόστους ενεργειακής κατανάλωσης μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων που προτείνουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το Δημόσιο να μην χρειάζεται να χρηματοδοτήσει το κόστος των έργων.
Για να είναι οι ΕΕΥ πιο αποτελεσματικές στις προσφερόμενες υπηρεσίες τους θα χρειαστεί να τους δοθούν κίνητρα μηδενικού κόστος από το κράτος. Μερικά εργαλεία που θα μπορούσαν να διευκολύνουν θα ήταν η θέσπιση φοροαπαλλαγών κατά τη διάρκεια απόσβεσης των έργων, χαμηλότοκα σχετικά δανειοδοτικά προγράμματα από αναπτυξιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή δυνατότητα πώλησης δικαιωμάτων ρύπων.
Άλλες χρηματοδοτικές στρατηγικές ενεργειακής εξοικoνόμησης
Οι στρατηγικές που παρατίθενται παρακάτω δεν εγγυούνται εύκολη χρηματοδότηση για έργα ενεργειακής εξοικονόμησης, αλλά αποτελούν ένα συνδυασμό που έχει αποδειχθεί στο παρελθόν ότι λειτουργεί.
• Συγκέντρωση δημοσίων κτιρίων με βάση τους χρήστες, το είδος και τη γεωγραφία: Παρόμοιου τυπου κτίρια (π.χ. Διοίκησης) που δεν απέχουν γεωγραφικά σημαντικά μπορούν να συγκεντρωθούν ως ένα μεγαλύτερο έργου, το κόστος του έργου μπορεί να φτάσει σε επίπεδο που να θεωρείται ελκυστικό για χρηματοδότηση από της ΕΕΥ και εξειδικευμένα επενδυτικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
• Συμμετοχή των Εταιρειών Κοινής Ωφέλειας στις χρηματοδοτήσεις: Οι εταιρείες παροχής ηλεκτρικού θα μπορούσαν να προσφέρουν πιστώσεις και να χρηματοδοτήσουν μέρος των έργων ενεργειακής αναβάθμισης. Η αποπληρωμή των πιστώσεων τους θα γινόταν μέσω της διαχείρισης των λογαριασμών ηλεκτρικού μετά την ολοκλήρωση των έργων. Οι εταιρείες αυτές θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και ως συνεργάτες κατά τη διάρκεια σχεδιασμού του προγράμματος χρηματοδοτήσεων.
• Διεθνείς και εγχώριες αναπτυξιακές τράπεζες και ταμεία: Τα ιδρύματα αυτά έχουν τα περισσότερα διαχρονικές σχέσεις με τις εταιρείες παροχής ηλεκτρισμού και μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση και τις ιδιαιτερότητες των έργων ενεργειακής αναβάθμισης. Για το λόγο αυτό έχουν ήδη εξελίξει σχετικά χρηματοδοτικά προιόντα και μοχλεύσει κατάλληλα ιδιωτικά και δημόσια κεφάλαια.
• Χρήση των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζα (ΕΤΕπ): Χρηματοδοτικά προϊόντα της ΕΤΕπ για επενδύσεις σε έργα ενεργειακής εξοικονόμησης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων ιδία επενδυτικά κεφάλαια και δομημένα δανειοδοτικά προγράμματα. Τα πιο γνωστά προγράμματα είναι:
 Το JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) που προσφέρει στα Κράτη Μέλη (ΚΜ) και τις Διαχειριστικές Αρχές (ΔΑ) τη δυνατότητα ανακυκλούμενης μόχλευσης σε επιχορηγήσεις από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) που στοχεύουν σε βιώσιμες οικονομικά επενδύσεις αστικής ανάπλασης και ανάπτυξης. Μέσω του JESSICA δεν επιδεινώνονται τα δημόσια οικονομικά. Επίσης, παρέχεται τεχνική, οικονομική και διαχειριστική υποστήριξη.
 Το ΕLΕΝΑ (European Local Energy Assistance) προκύπτει από τη συνεργασία της Ευρωπαίκης Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) για την υποστήριξη τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο της επίτευξης των στόχων της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής «Ευρώπη 2020». Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την ΕΕ και πρόκειται για επιχορήγηση που διαχειρίζεται η ΕΤΕπ. Προβλέπεται τραπεζική μόχλευση στο 20%. Ο στόχος του προγράμματος είναι η βοήθεια μικρού και μεσαίου μεγέθους δήμων για την εκτέλεση έργων ενεργειακής αποδοτικότητας. Η βοήθεια αυτή περιλαμβάνει τις προπαρασκευαστικές δραστηριότητες.
Διαχείριση του σχετικού προγράμματος έργων
Για μια βέλτιστη διαχείριση του σχετικού προγράμματος έργων, θα χρειαστεί στρατηγικός σχεδιασμός, ώστε ο στόχος της αναβάθμισης των δημόσιων κτιρίων, εκτός από την εξοικονόμηση λειτουργικού και ενεργειακού κόστους, να συνδυάζεται και με τη βελτίωση των υπηρεσιών στέγασης του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα.
Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ένα διαχειριστικό και επιτελικό τμήμα διαχείρισης του προγράμματος (Programme Management Office – PMO) στο οποίο θα συμμετέχουν διεθνείς και εγχώριες εξειδικευμενες συμβουλευτικές εταιρείες στη χρηματοδότηση και διαχείριση έργων. Το τμήμα αυτό θα αναφέρεται στο Υπουργείο Οικονομικών και θα θέτει μετρήσιμους στόχους σε θέματα εξοικονόμησης λειτουργικού κόστους και βέλτιστης λειτουργίας του υπό αναβάθμιση χαρτοφυλακίου δημόσιων κτιρίων. Το προτεινόμενο τμήμα οφείλει ακόμη να διαχειριστεί ένα σύγχρονο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης δεδομένων σχετικού με τη λειτουργία των δημόσιων κτιριακών υποδομών. Με τον τρόπο αυτό θα γίνει ευκολότερη και η παρακολούθηση του προγράμματος των έργων.
Το πρόγραμμα μιας μαζικής ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος κύριας και συνεχούς χρήσης του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μηδενικού κόστους για το Δημόσιο, απαιτεί πρωτοβουλίες τόσο στο νομοθετικό όσο και στο τεχνικό πεδίο. Απαιτεί επίσης να συνοδεύεται από στοχευμένες δράσεις στον τομέα της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης, με σκοπό την αφύπνιση της κοινωνίας και τη δημιουργία ενεργειακής συνείδησης στους πολίτες
Μερικά συμπεράσματα
Η χώρα ήταν για περίπου 30 χρόνια εγκλωβισμένη σε μια πραγματικότητα που χαρακτηρίζεται, εκτός όλων των άλλων, από εξωφρενικά υψηλή κατανάλωση ενέργειας στον κτιριακό τομέα. Το γεγονός αυτό έχει αυξήσει δραματικά την ανάγκη να χρηματοδοτήσει δράσεις βελτίωσης της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντός της.
Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητες προσπάθειες και οι πρωτοβουλίες ευρύτερης αποδοχής το μήνυμα των οποίων είναι θετικό και το αποτέλεσμα μετρήσιμο και κατανοητό με απλούς όρους και μεγέθη (π.χ. σε πόσους τόνους πετρελαίου αντιστοιχεί η εξοικονόμηση ενέργειας που πετυχαίνεται με μια συγκεκριμένη δράση κλπ). Το προτεινόμενο πρόγραμμα μαζικής ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων, κύριας και συνεχούς χρήσης, του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μηδενικού κόστους για το ελληνικό Δημόσιο, αποτελεί ίσως ένα από τα καλύτερα θετικά παραδείγματα δράσεων που μπορεί να τύχουν της αποδοχής των πολιτών και της επιχειρηματικής κοινότητας αν προετοιμαστεί συντονισμένα και στρατηγικά.
Το προτεινόμενο πρόγραμμα, εκτός από τη στρατηγική και αναπτυξιακή διάσταση του που αναφέρθηκε παραπάνω, θα πρέπει να συνδυάζει ως στόχο και τη βελτίωση των υπηρεσιών, επιχειρησιακών και λειτουργικών, στέγασης του Δημοσίου. Το Δημόσιο που διατηρεί στη σημερινή εποχή ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακίνητης περιουσίας, οφείλει εν τέλει να το διαχειριστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να βρίσκεται στην κατάλληλη γεωγραφία και να καλύπτει στρατηγικά το επιχειρησιακό του έργο με το βέλτιστο δυνατό λειτουργικό κόστος μέσα από την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και πράσινων δράσεων.
diavouleusi.eliamep.gr