Πίσω από το σταχτί νέφος της αιθαλομίχλης που επέστρεψε ύστερα από δεκαετίες, τροφοδοτημένο από καυσόξυλα, βιομάζα, αδικοχαμένα δέντρα και κάθε λογής ακατάλληλο υλικό, δεν βρίσκεται μόνο η αναζήτηση για το κατάλληλο καύσιμο, αλλά κάτι πιο βασικό: τα ελληνικά κτίρια «ενεργειακά σουρωτήρια», με τεράστιες απώλειες θερμότητας κι ενέργειας, που απαιτούν πολύ περισσότερη ενέργεια για να ζεσταθούν απ’ ό,τι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Και βεβαίως κάτι κοινωνικά θεμελιώδες: οι επιστημονικές έρευνες μιλούν πια για την «ενεργειακή φτώχεια», που βάζει στην κατάψυξη τους οικονομικά φτωχούς. Κι αυτό γιατί οι φτωχότερες οικογένειες, που δεν έχουν χρήματα για θέρμανση, κατοικούν σε παλιά, κακοσυντηρημένα σπίτια, που απαιτούν υψηλότερες δαπάνες για ζέστη!
Μια εικόνα αυτής της πολύ άσχημης ενεργειακής κατάστασης των κτιρίων στην Ελλάδα δίνουν τα στοιχεία από τα εκδοθέντα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης. Τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) αποτυπώνουν την ενεργειακή κατάσταση των κτιρίων, δηλαδή το πόσο ενεργοβόρα είναι, κυρίως όσον αφορά τη θερμομόνωσή τους και το πόσο κρατούν ζέστη τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι. Η έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών έγινε υποχρεωτική για ακίνητα που νοικιάζονται ή πωλούνται και παρά την αμφισβητούμενη ποιότητά τους (πολλά εκδίδονται κυριολεκτικά στο πόδι) δίνουν μια εικόνα της πραγματικότητας. Σε αυτό συμβάλλει και η μεγάλη τους ποσότητα, καθώς από την 9η Ιανουαρίου 2011 έως τη 19η Σεπτεμβρίου 2012 εκδόθηκαν 203.000 ΠΕΑ για διαμερίσματα, μονοκατοικίες και λιγότερα καταστήματα (13.629). Τα κτίρια κατατάσσονται σε εφτά κατηγορίες, ανάλογα με την ενεργειακή τους κατάσταση. Η κατάταξη, από τα πιο στεγανά, δηλαδή καλύτερα, ενεργειακά προς τα πιο ενεργοβόρα είναι: Α+, Α, Β+, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η.
Η εικόνα που αποτυπώνεται στα πιστοποιητικά είναι ιδιαίτερα προβληματική. Συγκεκριμένα 51.641 κτίρια, περίπου ένα στα τέσσερα, βρίσκονται στη χειρότερη κατηγορία Η, που περιγράφει σπίτια σχεδόν... διαμπερή. Στην κατηγορία Ζ ανήκουν 27.985 ακίνητα, στην Ε 31.133 και στη Δ 39.357. Δηλαδή συνολικά στις τέσσερις κατηγορίες που περιγράφουν σπίτια με μεγάλες έως σημαντικές απώλειες καταγράφονται πάνω από 150.000 πιστοποιητικά, δηλαδή σχεδόν τρία στα τέσσερα όσων έχουν εκδοθεί. Πώς να ζεσταθούν αυτά τα κτίρια; Από κει και πέρα, στην κατηγορία Γ βρέθηκαν 34.273 σπίτια, στη Β 6.822, στη Β+ 908, στην Α 162 και στην Α+ 164.
Εντυπωσιακή είναι η αντιστοίχιση της ενεργειακής κατάστασης με το έτος κατασκευής του κτιρίου. Οσα κατασκευάστηκαν στο διάστημα 1956 - 1980 κατακλύζουν την κατηγορία Η (44,4%), το 23,1% την Ζ, ενώ μόλις το 4,88% ήταν στις πιο θωρακισμένες κατηγορίες (Α, Α+, Β, Β+ και Γ). Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τα υπέργηρα κτίρια που κατασκευάστηκαν την περίοδο 1900 - 1955, όπου το 54,8% ανήκει στην κατηγορία Η και το 15,9% στη Ζ.
Από το 1981, μετά την έναρξη ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης Κτιρίων, η κατάσταση κάπως βελτιώθηκε, αλλά και πάλι η ενεργειακή ασπίδα είναι μέτριας ποιότητας: το 62,5% των κτιρίων ανήκει στις μεσαίες κατηγορίες Γ και Δ, ενώ το 14,1% στις ενεργοβόρες Ζ και Η. Πάλι όμως λιγότερο από το 5% των ελεγχθέντων κτιρίων βρέθηκαν σε πολύ καλή κατάσταση (Α, Α+, Β, Β+). Αρκετά βελτιωμένη είναι η κατάσταση στα λίγα κτίρια που κατασκευάστηκαν πρόσφατα, το 2011 - 2012, όπου το 78,9% λαμβάνει Α, Α+, Β, Β+ και Γ.
Το κτιριακό πρόβλημα γίνεται ευθέως κοινωνικό, καθώς οι πιο φτωχοί κατοικούν στα ακατάλληλα κτίρια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, καταγράφηκε ότι το αναγκαίο κόστος θέρμανσης ανά άτομο και επιφάνεια είναι 127% μεγαλύτερο στα χαμηλότερα εισοδήματα σε σχέση με τα υψηλότερα. Δεν είναι παράξενο, εάν σκεφτούμε ότι μόνο το 8% των πολιτών χαμηλού εισοδήματος κατοικεί σε σπίτια με διπλούς υαλοπίνακες, έναντι 64% στα υψηλότερα εισοδήματα. Τον περσινό χειμώνα, η μείωση στις δαπάνες για θέρμανση έφτασε το 40% κατά μέσο όρο, με τους φτωχότερους να κόβουν το 70%! Τι θα γίνει φέτος;
Tου Γιαννη Ελαφρου
&
7/1/12
--
-
ΣΧΕΤΙΚΑ1:
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU