Στο χείλος της καταστροφής ο φυσικός κόσμος της Ευρώπης

Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάνουν ό,τι μπορούν για την καταστροφή της βιοποικιλότητας. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από τη συνολική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού παραρτήματος της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης BirdLife.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση αν δεν μειωθούν άμεσα οι περιβαλλοντικά επιζήμιες επιδοτήσεις στη γεωργία, την αλιεία, τις μεταφορές και τον τομέα της παραγωγής ενέργειας και αν παράλληλα δεν αυξηθεί η χρηματοδότηση για τη διατήρηση της φύσης,  η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα θα εκτροχιαστεί.

«Τα κράτη της ΕΕ πρέπει να ξεκινήσουν να επενδύουν στο περιβάλλον άμεσα, και να σταματήσουν να δίνουν σημασία στους παρεμβατικούς λομπίστες ορισμένων συμφερόντων. Ειδάλλως η ΕΕ θα αποτύχει στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα μόλις δύο χρόνια μετά την υιοθέτηση των στόχων για το 2020», αναφέρει ο συντονιστής του Τομέα Πολιτικής Περιβάλλοντος της BirdLife Europe κ. Άριελ Βρούνερ.

Η οργάνωση προτείνει τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και πιέζει ώστε ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το διάστημα 2014-2020 να περιλαμβάνει κονδύλια για τα οικοσυστήματα. «Παρόλο που η στρατηγική της ΕΕ έχει σωστά προσδιορίσει τις δράσεις που πρέπει να γίνουν για να επανέλθει η βιοποικιλότητα, ελάχιστες από αυτές έχουν γίνει πράξη», σημειώνεται στην αναφορά της BirdLife.

Το 2010, η Ελλάδα _ όπως δείχνουν τα στοιχεία από την ένταξη της χώρας στην ΕΕ έως σήμερα _ κατείχε τη δεύτερη θέση στο ποσό των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων καθώς είχε λάβει συνολικά 3,4 δις ευρώ.

«Η χρήση των κονδυλίων δεν έχει φέρει σημαντικά μακροχρόνια αποτελέσματα για το φυσικό πλούτο της Ελλάδας, παρότι η χώρα είναι από τις πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα στην ΕΕ», επισημαίνει η έκθεση και αποδίδει την αποτυχία αυτή στο γεγονός ότι οι χρηματοδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν για πανάκριβα έργα υποδομών, καταστροφικών για το φυσικό περιβάλλον, όπως η Εγνατία Οδός και η σχεδιαζόμενη εκτροπή του Αχελώου. 

Τράτσα Μάχη

tovima gr

24/10/12 

Κωνσταντινούπολη: καθαρίζοντας τον μολυσμένο Βόσπορο

 Η Κωνσταντινούπολη έχει εξελιχθεί σε μια τεράστια πόλη με πληθυσμό της τάξης των 15 εκατομμυρίων κατοίκων και πρόσβαση στη θάλασσα.
Η μαζική αύξηση του πληθυσμού παράλληλα με την ταχεία εκβιομηχάνιση της Τουρκίας συντέλεσαν στην υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στο Βόσπορο.
Τώρα, οι Αρχές της πόλης προειδοποιούν ότι οι υπάρχουσες μονάδες επεξεργασίας λυμάτων δεν επαρκούν για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών.

Τα τελευταία 70 χρόνια ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολη έχει δεκαπενταπλασιαστεί αλλά με υψηλό αντίτιμο: ο Βόσπορος έχει μετατραπεί σε θαλάσσια χωματερή και τα επιπλέοντα σκουπίδια αποτελούν κοινό θέαμα σε πολλές παραθαλάσσιες περιοχές της Πόλης.
Όπως λέει η υπεύθυνη επικοινωνίας της Ένωσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος της Τουρκίας (TURMEPA) Τάνλα Σιλάι “η θάλασσα μαζεύει ολοένα και περισσότερα σκουπίδια και ο πληθυσμός αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς”.
Η TURMEPA ιδρύθηκε το 1994 και είναι μια από τις πρώτες περιβαλλοντικές οργανώσεις προστασίας των υδάτων στη γειτονική χώρα. Μια από τις πρώτες της δράσεις ήταν ο καθαρισμός του Βοσπόρου. Μόνο φέτος έχουν συλλεχθεί 70 κιλά απορριμμάτων, το 80% των οποίων είναι πλαστικά.
Ωστόσο, το κύριο πρόβλημα δεν είναι τα σκουπίδια που απορρίπτονται στο Βόσπορο, αλλά τα αποχετευτικά λύματα, καθώς το 80% δεν τυγχάνει ορθής επεξεργασία.
Το βάθος στα νερά του Βοσπόρου κυμαίνεται από 36 έως 124 μέτρα. Το κανάλι έχει μήκος 30 χιλιομέτρων και μέγιστο πλάτος 3.700 μέτρα. Ήδη παρατηρείται μεγάλη αύξηση στις συγκεντρώσεις αζώτου και φωσφόρου, ουσίες που προκαλούν ευτροφισμό, δηλαδή αύξηση του φυτοπλαγκτόν και εξάντληση του οξυγόνου με σοβαρές συνέπειες για τη θαλάσσια ζωή.
Αυτή τη στιγμή τα λύματα της Κωνσταντινούπολης απορρίπτονται με τη μέθοδο της απόρριψης σε μεγάλα βάθη. “Το νερό στο Βόσπορο χωρίζεται σε τρία επίπεδα” εξηγεί ο Δρ Χουρέμ Μπαϊχάν του Yildiz Technical University. “Το πρώτο επίπεδο αποτελείται από νερό που εισέρχεται από τον Εύξεινο Πόντο, το δεύτερο είναι νερό από τη Θάλασσα του Μαρμαρά που ανεβαίνει προς τον Εύξεινο Πόντο και το τρίτο είναι το νερό από τα συστήματα επεξεργασίας λυμάτων που απορρίπτεται σε μεγάλα βάθη”.
Η TURMEPA  θα αντλήσει καθαρό νερό από το προάστειο Istinye του Βοσπόρου και θα το διοχετεύσει στο ποτάμι Kagathane που εκβάλλει στο  Κεράτιο Κόλπο, με στόχο να καθαρίσει αυτή η τουριστική περιοχή.
Κάθε χρόνο, η TURMEPA συλλέγει 18 χιλιάδες τόνους λυμάτων και 1000 τόνους στερεών αποβλήτων από πλοία στη θαλάσσια περιοχή της Κωνσταντινούπολης.
Τα τελευταία 50 χρόνια παρατηρείται σημαντική συρρίκνωση της βιοποικιλότητας με απώλεια 120 ειδών ψαριών.
econews
23/10/12
---

• [1] Cleaning up the Bosphorus

 

The Bosphorus - which divides Constantinople (Greek: Κωνσταντινούπολις) into the European and Asian side - is one of the most active and most polluted sea-straits in the world. Resident Alina Lehtinen discovers it's not the garbage but sewerage that is the key pollutant in the city's ailing waterways.

Istanbul, a massive city of around 15 million people, is surrounded by water. Massive population growth - together with rapid industrialism - has put increasing pressure on the Bosphorus, with the city's leaders warning that the current water treatment facilities are not sufficient enough for the future......... http://www.theecologist.org/News/news_analysis/1644701/cleaning_up_the_bosphorus.html

----

 

• Cleaning up the Bosphorus (video BBC)

Τα 25 πιο απειλούμενα είδη πρωτευόντων θηλαστικών

Πίθηκοι στο κόκκινο .... Τα 25 πρωτεύοντα που βρίσκονται στο «κόκκινο» αποκάλυψαν οι επιστήμονες στο πλαίσιο του 11ου συνεδρίου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα COP11 , που πραγματοποιείται στην πόλη Χαϊντεραμπάντ, στην Ινδία (8-19 Οκτωβρίου).

Σύμφωνα με την έκθεση των ειδικών της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN), με τίτλο «Πρωτεύοντα σε Κίνδυνο», εννέα από τα απειλούμενα είδη ζουν στην Ασία, έξι στη Μαδαγασκάρη, πέντε στην ηπειρωτική Αφρική και άλλα πέντε σε χώρες της Ν. Αμερικής.

Αιτία οι ανθρώπινες δραστηριότητες


Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πίσω από την απειλή του αφανισμού κρύβονται ανθρώπινες δραστηριότητες όπως π.χ. η αποψίλωση τροπικών δασών, το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων και το κυνήγι κρέατος άγριων ζώων με σκοπό την εμπορία.

Με την έκθεσή τους οι περιβαλλοντολόγοι θέλουν να υπογραμμίσουν τον μεγάλο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν είδη όπως ο πυγμαίος τάρσιος (Tarsius pumilus) που ζει στην Ινδονησία. Το μικροσκοπικό πρωτεύον είχε ανακαλυφθεί το 1920, όμως εντοπίστηκε πάλι από ερευνητές τον Αύγουστο του 2008. Ο λεμούριος της Μαδαγασκάρης αποτελεί άλλο ένα είδος που από το 2009 οδεύει προς την εξαφάνιση, λόγω της καταστροφής του φυσικού του περιβάλλοντος και της λαθροθηρίας.

«Για άλλη μια φορά, η έκθεση δείχνει ότι τα πρωτεύοντα του πλανήτη αντιμετωπίζουν ολοένα και μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης χρόνο με το χρόνο, εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων», δηλώνει ο επικεφαλής ερευνών στο Ίδρυμα Διατήρησης και Επιστήμης του Μπριστόλ (BCSF) δρ Κρίστοφ Σβίτσερ.

«Συγκεκριμένα οι λεμούριοι βρίσκονται στη χειρότερη θέση, λόγω ελλιπούς αντιμετώπισης του προβλήματος στην “πατρίδα” τους Μαδαγασκάρη. Κάτι παρόμοιο, συμβαίνει τώρα και στην Νοτιοανατολική Ασία, όπου το παρεμπόριο πρωτευόντων οδηγεί τα ζώα αυτά στον αφανισμό» εξηγεί χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Κόκκινη λίστα

Σύμφωνα με τη λίστα των 25 (την οποία μπορείτε να δείτε εδώ) σχεδόν το 54% των συνολικά 633 πρωτευόντων του πλανήτη έχει καταταχθεί στην κατηγορία των απειλούμενων ειδών.

«Τα πρωτεύοντα αποτελούν τους στενότερους “συγγενείς” μας και ''σήμα κατατεθέν'' των τροπικών δασών. Σχεδόν το 90% των πρωτευόντων εντοπίζεται στις εν λόγω απειλούμενες περιοχές» αναφέρει ο δρ Ράσελ Μιτερμάιερ, επικεφαλής του IUCN.

«Όλως παραδόξως όμως, από το 2000 συνεχίζουμε να ανακαλύπτουμε νέα είδη κάθε χρόνο. Τα συγκεκριμένα είδη μάλιστα αποτελούν πλέον ατραξιόν οικοτουρισμού, γεγονός που έχει αυξήσει την πιθανότητα να ζουν σε προστατευόμενες περιοχές, σε κάποιες χώρες. Η ύπαρξή τους στα τροπικά δάση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς παίζουν τον ρόλο “διανομέων” σπόρων διαφόρων φυτών, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρησης της ποικιλομορφίας των δασών» καταλήγει ο δρ Μιτερμάιερ.

Βήμα Science
16/10/12

Περιοχές χωρίς δρόμους: το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την προστασία της βιοποικιλότητας

Διεθνής ημερίδα διοργανώνεται από τον ευρωβουλευτή Κρίτωνα Αρσένη στα πλαίσια της 11ης Διάσκεψης των Μερών (COP 11) για τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα (CBD) που διεξάγεται στο Χαϊντεραμπάντ της Ινδίας.
Η εκδήλωση με τίτλο “Περιοχές χωρίς δρόμους: το πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό μέτρο για την προστασία της βιοποικιλότητας” θα λάβει χώρα την Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2012 και αποτελεί συνέχεια της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο κατά τη διάρκεια του Rio+20.

Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν οι νέοι χάρτες της Google και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA) όπου θα παρουσιάσουν τις εναπομείνασες περιοχές χωρίς δρόμους. Οι χάρτες απεικονίζουν τα πιο απομονωμένα σημεία του πλανήτη όπου η βιοποικιλότητα έχει την προοπτική να διατηρηθεί. Περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστήμονες θα παρουσιάσουν τη γνώμη τους πάνω στις περιοχές χωρίς δρόμους και θα συζητηθούν τρόποι για να διασφαλισθεί η προστασία τους.
Η εκδήλωση στο CBD COP 11 οργανώνεται από τον ευρωβουλευτή Κρίτωνα Αρσένη σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), την οργάνωση Διεθνής Διατήρηση (Conservation International), το Διεθνές Κέντρο Πολιτικών Ερευνών και Εκπαίδευσης των Αυτοχθόνων Πληθυσμών (Tebtebba) και την Εταιρεία Βιολογίας Διατήρησης (Society for Conservation Biology).
Οι χάρτες της Google Earth των περιοχών χωρίς δρόμους είναι διαθέσιμοι εδώ.
Οι χάρτες του Eye on Earth (Ματιά στη Γη) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) είναι διαθέσιμοι εδώ.
---
econews.gr
15/10/12

Η υπονόμευση της βιοποικιλότητας είναι υπονόμευση του μέλλοντος της χώρας

Φαστ τρακ = Περιβαλλοντικό κραχ 

Του Δημήτρη Μπούσμπουρα, βιολόγου από τη Ρήξη φ. 88 που κυκλοφορεί

Μια πολύ ενδιαφέρουσα απάντηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο WWF αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την κατάσταση στην Ελλάδα. Το WWF, με επιστολή του γενικού διευθυντή του, που έστειλε τον Ιανουάριο στον Μπαρόζο και παρόμοιες στην Λαγκάρντ και σε άλλους διεθνείς παράγοντες, εξέφραζε τις ενστάσεις για το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής που εποπτεύεται από την τρόικα.

Η επιστολή, αφού εκθειάζει της προσπάθειες που έγιναν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, επισημαίνει τους κινδύνους λόγω του μνημονίου. Σε μια ασυνήθιστη γι’ αυτή την οργάνωση κίνηση, διατυπώνεται ευθέως η άποψη ότι το πρόγραμμα είναι υπεύθυνο για την επέκταση της περιβαλλοντικής κρίσης: «… Καθώς οι σχετικές με το πρόγραμμα προσαρμογής πιέσεις στο περιβάλλον συσσωρεύονται, εξελίσσεται στην Ελλάδα μια αδήλωτη, αλλά απολύτως πραγματική περιβαλλοντική κρίση. Δυστυχώς, αυτή η περιβαλλοντική κρίση επιτείνεται σοβαρά από τις πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.»
Ως βασικότερα ζητήματα, το WWF έθεσε αναλυτικά τα όσα που έχουν θέσει οι ελληνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις:
• Εξαφάνιση του Πράσινου Ταμείου και απορρόφησή του από τον κεντρικό προϋπολογισμό
• Κούρεμα των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης
• Έμφαση σε περιβαλλοντικά αμφίβολες μεγάλες επενδύσεις
• Εκ των υστέρων νομιμοποίηση αυθαιρέτων σε προστατευόμενες περιοχές
• Βεβιασμένη και ανεξέλεγκτη πώληση δημόσιας γης
• Μείωση της περιβαλλοντικής στελέχωσης των δημόσιων υπηρεσιών
• Αποδόμηση των θεσμών περιβαλλοντικής διακυβέρνησης
Η επιστολή ζητάει τον σεβασμό στους περιβαλλοντικούς κανόνες της Ε.Ε., καθώς οι αγορές και τα ντόπια λαμόγια ζητούν την κατάργηση όλων των περιβαλλοντικών κανόνων. Με πρόσχημα την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και το χρονοβόρο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ζητούν πλήρη κατάργηση της διαδικασίας. Πίσω από το πραγματικό ζήτημα της γραφειοκρατίας κρύβεται η προσπάθεια ξεπουλήματος γης και επιχειρήσεων και η ανάπτυξη έργων και δραστηριοτήτων χωρίς κανόνες χωροθέτησης σε προστατευόμενες περιοχές, NATURA κ.λπ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. είναι μακράν η θετικότερη παγκοσμίως για το φυσικό περιβάλλον. Τι γίνεται όμως όταν έρχεται η ώρα του ΔΝΤ; Τι θα κάνει η «πράσινη» Γερμανία και η Ε.Ε.;
Η απάντηση είναι σαφής: Η πρωτοκαθεδρία της σταθερότητας του ευρώ και της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων, όπως διατυπώνεται στη συνθήκη του Μάαστριχτ και σε άλλα βασικά κείμενα της Ε.Ε., επιβεβαιώνονται ως κυρίαρχες αρχές έναντι των πολιτικών για το περιβάλλον και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Και αυτό έρχεται από την απάντηση του Σλοβένου Επίτροπου Περιβάλλοντος Γιάνεζ Ποτότσνικ και του επίτροπου για τα Οικονομικά Όλι Ρεν. Στην απάντηση, που το WWF δεν δημοσιοποίησε στην Ελλάδα, ουσιαστικά νίπτουν τας χείρας τους. Για τη διαδικασία ταχείας αδειοδότησης (φαστ τρακ) οι επίτροποι αναφέρουν ότι «εμπειρία από την διαδικασία της απλοποίησης και επιτάχυνσης της αδειοδότησης σε άλλα κράτη μέλη δείχνει ότι αυτή δεν είναι ασύμβατη με τον περιβαλλοντικό έλεγχο».

Ποια είναι η πραγματική κατάσταση;
Σύμφωνα με το μνημόνιο: «Υιοθετείται νομοθεσία για την απλοποίηση και τη σύντμηση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων με στόχο τον περιορισμό του αριθμού των έργων που υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, αλλά και του χρόνου για τις διαδικασίες έγκρισης στα επίπεδα του μέσου όρου της Ε.Ε. Η επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης διασφαλίζεται από την υποχρέωση της εκδίδουσας αρχής να προχωρήσει στη διαδικασία έγκρισης μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.»
Όντως, στην Ελλάδα υπήρχε μια κατάσταση όπου διυλίζαμε τον κώνωπα και καταπίναμε την κάμηλο. Πολλές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) δεν πρόσθεταν καμία πληροφορία και δεν εισηγούταν ουδεμία τροποποίηση για το έργο που εξέταζαν. Η διαδικασία έως την έκδοση Περιβαλλοντικών Όρων διαρκούσε έναν τουλάχιστον χρόνο και το σύστημα ήταν ανοικτό σε εκβιασμούς και μίζες. Για τον λόγο αυτό θεωρούμε θετική την αντικατάσταση των ΜΠΕ με τις Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) ανά τύπο έργου, για μικρής εμβέλειας παρεμβάσεις. Οι ΠΠΔ προσδιορίζουν τους κανόνες για την ανάπτυξη μιας δραστηριότητας χωρίς να χρειάζεται ειδική μελέτη, αφού αρκεί να εφαρμοστούν μερικές βασικές αρχές. Ενώ όμως το φαστ τρακ προχωράει για τα μεγάλα έργα, οι ΠΠΔ για τα μικρά δεν έχουν ακόμη συνταχθεί.
Μέσα στο κλίμα της οικονομικής κρίσης, αυτό που επιχειρείται είναι κυρίως η επιτάχυνση των διαδικασιών για τη διευκόλυνση μεγάλων έργων με πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Η αρχή της προληπτικής αποφυγής αίρεται και στην πράξη επιχειρείται μια συνοπτική αξιολόγηση των επιπτώσεων για τους τύπους. Η ΜΠΕ πραγματεύεται περισσότερο το νομικό πλαίσιο και λιγότερο τα ζητήματα ουσίας. Οι υπηρεσίες οι αρμόδιες για την εξέταση των ΜΠΕ και την έκδοση των Περιβαλλοντικών Όρων είναι υποστελεχομένες ή χαμηλού επιπέδου και δεν μπορούν ή δεν προλαβαίνουν να κρίνουν ουσιαστικά. Έτσι οι πολιτικοί προϊστάμενοι δίνουν τον τόνο.
Αυτά που αποτελούν την ιδιαιτερότητα και τη βάση για μια βιώσιμη οικονομία στην Ελλάδα, η μεγάλη βιοποικιλότητα, η φυσικότητα και η ποικιλία του τοπίου, θεωρούνται σήμερα μόνο ως υπόβαθρο για τη χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη επενδύσεων. Οι περιοχές NATURA, κατά μεγάλο ποσοστό δημόσιες εκτάσεις, είναι πιο εύκολα διαθέσιμες για επενδύσεις. Αν και οι επενδύσεις μπορούν να χωροθετηθούν σε άλλους χώρους, οι ζώνες αυτές είναι προτιμότερες καθώς είναι παρθένες, η τιμή της γης πολύ μικρή ή δωρεάν και επιπλέον δεν υπάρχουν αντιθέσεις και συγκρούσεις συμφερόντων. Το πρόγραμμα Ήλιος, που προβλέπει εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών σε εκτάσεις ακόμη και 5 τετρ. χλμ., οι Αιολικοί Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας σε κάθε απρόσιτη κορυφή, η ανάπτυξη δόμησης και μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων σε προστατευόμενες περιοχές κ.λπ. μπορούν να πάρουν άδεια πολύ πιο εύκολα, στο όνομα της καταπολέμησης της γραφειοκρατίας. Την ίδια στιγμή, στις ίδιες περιοχές, η άδεια για έναν στάβλο απαιτεί πολύ χρόνο και χρήμα και δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός διευκόλυνσης της επένδυσής του. Όσο για τις διαδικασίες θεσμοθέτησης των προστατευόμενων περιοχών, παραμένουν βαλτωμένες εδώ και 25 χρόνια.

Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε τελικά;
[…] Οι πολίτες έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα να παρέμβουν στη διαδικασία δημοσιοποίησης των ΜΠΕ. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο και γνώσεις. Στην περίπτωση του φαστ τρακ χρόνος δεν υπάρχει. Η δημοσιοποίηση και η έκφραση γνώμης σε κείμενα εκατοντάδων σελίδων και δεκάδων χαρτών ολοκληρώνεται σε μια, δύο εβδομάδες. Η συμβολή των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι καθοριστική, καθώς έχουν το ενδιαφέρον, την ευαισθησία και συχνά τη γνώση και μπορούν να κρίνουν και να παρέμβουν τεκμηριωμένα. Όπου συναντήθηκαν με τον κόσμο και βρήκαν κοινό λόγο, δημιουργήθηκαν σοβαρές πρωτοβουλίες. Καθώς σήμερα οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη μειωμένη συμμετοχή των πολιτών και τα περιορισμένα οικονομικά, δεν μπορούν να αντιταχθούν στην επέλαση των μεγάλων έργων. Οι προσφυγές στο ΣτΕ κοστίζουν τουλάχιστον 2.500€ και η λύση της καταγγελίας στην Ε.Ε. φαίνεται να είναι πλέον ατελέσφορη. Όπου όμως υπάρχει μαζική αντίδραση, τα καταστροφικά σχέδια μπορούν να ανατραπούν στην πράξη. Αυτό δεν είναι εύκολο στην περιφέρεια, όπου οι διαθέσιμοι να αγωνιστούν πολίτες είναι μετρημένοι. Η λύση είναι να υπάρχει συντονισμός και ο καθένας να κοιτάζει και πέρα από το χωριό του.
Επιβάλλεται σήμερα η συνάντηση όλων των ευαισθησιών και η συνεργασία. Μπορεί να είναι δύσκολο μέσα στην κρίση και στη λογική του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Ο αγώνας όμως για τη διατήρηση της φύσης και του τοπίου, όπως και η διατήρηση και καλλιέργεια του πολιτισμού μας και η παραγωγική ανασυγκρότηση σε λογική βιώσιμης ανάπτυξης είναι σήμερα απαραίτητα για την διατήρηση της ταυτότητας και ιδιαιτερότητάς μας. Ο άλλος δρόμος είναι η αποδοχή των λογικών του φαστ τρακ και η μετανάστευση σε άλλους τόπους …

http://ardin-rixi.gr/archives/8615

Ο «μυστικός» θησαυρός των τροπικών δασών

Τον πιο... αλλόκοτο θησαυρό της φύσης κρύβουν οι πυκνές ζούγκλες των τροπικών δασών, τα οποία είναι γνωστά ως οι «πνεύμονες της Γης», εξαιτίας της δυνατότητάς τους να απορροφούν μεγάλες ποσότητες ρυπογόνων αερίων. Για χιλιάδες χρόνια, η πυκνότητά τους αλλά και η τεράστια έκταση που καταλαμβάνουν τα προστάτευσαν από την επέλαση του ανθρώπου αλλά και από οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση που θα μπορούσε να αλλοιώσει το φυσικό τους περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο, οι τροπικές δασικές εκτάσεις κατάφεραν να μετατραπούν σε βιοτόπους για τα πιο μοναδικά και αξιοπερίεργα είδη ζωής του πλανήτη.


Οι έρευνες των επιστημόνων έχουν δείξει ότι ο μισός πληθυσμός των ζώων της Γης κατοικεί στα τροπικά δάση. Την ίδια στιγμή, ο φυσικός τους πλούτος είναι τέτοιος που σε μόλις 10 στρέμματα τροπικής έκτασης, εντοπίζονται 42.000 διαφορετικά είδη εντόμων, 807 δένδρα που ανήκουν σε 317 διαφορετικά είδη, καθώς και 1.500 διαφορετικά είδη βλάστησης! Πρόκειται για τις πλέον κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης της πιο ποικιλόμορφης πανίδας του κόσμου. Δυστυχώς, η αποψίλωση των τροπικών δασών που αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς τις τελευταίες δύο δεκαετίες απειλεί τα περισσότερα από αυτά τα σπάνια είδη με εξαφάνιση.

Αμαζόνιος

Ο νανοπίθηκος και ο χοίρος της ζούγκλας
Στην περιοχή του Αμαζονίου βρίσκεται το 55% των τροπικών δασών της Γης - και συνεπώς η πλουσιότερη πανίδα του κόσμου. Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι εξερευνητές ανακάλυψαν το πιο αξιοπερίεργο είδος πρωτεύοντος θηλαστικού στον κόσμο. Ο πυγμαίος σκιουροπίθηκος έχει μήκος 15 εκατοστά και βάρος 120 γραμμάρια. Οι νάνοι του Αμαζονίου συνδυάζουν μερικά από τα πιο εκπληκτικά χαρακτηριστικά ορισμένων από τα πιο ετερόκλητα είδη ζωής του πλανήτη. Για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους εκκρίνουν χημικές ουσίες -όπως τα έντομα- και εκπέμπουν υπέρηχους - όπως τα δελφίνια! Ασύγκριτα μεγαλύτερο είναι το βάρους 250 κιλών ταπίρ.

Ο γιγαντιαίος χοίρος είναι εξαιρετικός κολυμβητής, ενώ θεωρείται ο καθαριστής της ζούγκλας, καθώς τρέφεται με τους μύκητες και τη νεκρή φυτική ύλη. Διαθέτει μία μικρή προβοσκίδα, ενώ οι βιολόγοι θεωρούν ότι μπορεί κυριολεκτικά να τρώει όλη μέρα. Δυστυχώς, και τα δύο μοναδικά ζώα κινδυνεύουν να αφανιστούν πλήρως έως το 2050, για δύο εντελώς διαφορετικούς λόγους.

Το ογκώδες ταπίρ κυνηγιέται αγρίως από τους παράνομους κυνηγούς, καθώς το κρέας του θεωρείται εκλεκτό έδεσμα σε αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η απαγόρευση της διακίνησης του κρέατος του ταπίρ τέθηκε σε εφαρμογή μόλις το 2005, δίχως ωστόσο να ανακόψει αποτελεσματικά τη μείωση του πληθυσμού του. Ο πυγμαίος σκιουροπίθηκος από την άλλη, μοιάζει να χάνεται μαζί με τα δάση του Αμαζονίου. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η αποψίλωση μεγάλων εκτάσεων τροπικών δασών έχει προκαλέσει ένα είδος στρες στο μικροσκοπικό ζώο, περιορίζοντας σημαντικά τις ικανότητες αναπαραγωγής του.

Κονγκό

Το πιο αρχαίο ζώο του κόσμου!

Οι αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις που διεξάγονται στην καρδιά της Αφρικής εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα έχουν κρατήσει τους ερευνητές βιολόγους μακριά από τις περισσότερες περιοχές του δεύτερου μεγαλύτερου τροπικού δάσους του κόσμου.  

Η χλωρίδα και η πανίδα στο τροπικό δάσος του Κονγκό είναι τόσο ανεξερεύνητη που, σε μια δόση υπερβολής, οι επιστήμονες αρέσκονται να λένε ότι η ανθρωπότητα γνωρίζει περισσότερα για την επιφάνεια της Σελήνης! 

Οποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν, οι διεθνείς ερευνητικές αποστολές εντοπίζουν συνεχώς νέα είδη ζώων, όπως η εντυπωσιακή χρυσή αγριόγατα και η συγγενική της λεπτεπίλεπτη μαύρη αγριόγατα, που ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1990. Το πιο εκπληκτικό ζώο του αφρικανικού τροπικού δάσους είναι με διαφορά το οκάπι, το οποίο θεωρείται απομεινάρι της προϊστορικής περιόδου. Αν και θυμίζει κάτι μεταξύ ζέβρας και... καμήλας, το ύψους 2 μέτρων οκάπι είναι στην πραγματικότητα συγγενής της καμηλοπάρδαλης. Η γλώσσα του είναι γαλάζια και έχει μήκος κοντά στο μισό μέτρο!

Το Οκάπι απειλείται με εξαφάνιση εξαιτίας της λαθροθηρίας , όπως άλλωστε και ο γορίλας των ορέων. Πρόκειται για το πιο μεγαλόσωμο είδος γορίλα, καθώς όταν στέκεται εντελώς όρθιος μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 2,30 μέτρα σε ύψος, ενώ έχει τη δύναμη 20 ανδρών. Περιέργως, το γιγαντιαίο ζώο είναι και το λιγότερο επιθετικό είδος γορίλα. Κινείται εναντίον των ανθρώπων από σπάνια έως ποτέ, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός του να περιορίζεται σήμερα στα 700 άτομα.

Νοτιοανατολική Ασία

Δάσος απειλούμενων ειδών

Απλωμένο από τη χερσόνησο της Ινδοκίνας μέχρι τα αρχιπελάγη της Ινδονησίας και των Φιλιππινών, το ασιατικό τροπικό δάσος καταλαμβάνει το 15% των παγκόσμιων τροπικών εκτάσεων. Ειδικά στην Ινδονησία, οι δασικές εκτάσεις μειώνονται δραματικά εξαιτίας της επέκτασης των καλλιεργειών και δεκάδες είδη ζώων απειλούνται με εξαφάνιση.

Σε αυτά ανήκει ο λεμούριος των Φιλιππινών, το μοναδικό θηλαστικό με όραση 360 μοιρών. Τα μάτια του είναι εξαιρετικά μεγαλύτερα του υπολοίπου σώματός του, το οποίο φθάνει μόλις τα 25 εκατοστά, ενώ το κεφάλι του μπορεί να κάνει περιστροφή 220 μοιρών! Η περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας, βέβαια, είναι περισσότερο γνωστή για τα εντυπωσιακά είδη πιθήκων που κατακλύζουν τις ζούγκλες της.

Ο πιο... αστείος από αυτούς είναι ο μακρομύτης πίθηκος της νήσου Βόρνεο, και ο πιο εντυπωσιακός ο λευκότριχος γίββωνας. Και τα δύο είδη κυνηγιούνται αγρίως από τους ντόπιους και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν οριστικά από τη Γη μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.

http://felids.wordpress.com/2011/11/14/member-photos-asiatic-wildcat/

   Με αφανισμό επίσης απειλείται η σπανιότατη ασιατική αγριόγατα. Το αιλουροειδές με την πυκνή γούνα είναι ελάχιστα μεγαλύτερο από τις κοινές γάτες, γεγονός που το καθιστά εξαιρετικά ευάλωτο στις επιθέσεις των ανθρώπων, αλλά και των υπόλοιπων θηρευτών της ζούγκλας. Η πληθυσμός της ασιατικής αγριόγατας είναι τόσο μικρός που οι επιστήμονες αδυνατούν να προχωρήσουν σε ακριβή καταμέτρηση.

Του Αλέξανδρου Κόντη
http://skullberries.deviantart.com/art/Okapi-126945897


http://www.real.gr/DefaultArthro.aspx?page=arthro&id=130990&catID=5

Αιγιαλός

3/10/12 

Καστοριά: Αντίδραση για το ενδεχόμενο κατάργησης του φορέα διαχείρισης της λίμνης

Επιστολή στον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Ευάγγελο Λιβιεράτο απέστειλε ο Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Δημήτρης Σαββόπουλος σχετικά με τα δημοσιεύματα εφημερίδων που φέρουν μεταξύ των υπό κατάργηση φορέων διαχείρισης λίμνης και τον νεοσύστατο Φορέα Διαχείρισης της Καστοριάς.

"Δεδομένων των πληροφοριών ότι η διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής της λίμνης μας θα ανατεθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας που έχει έδρα τα Ιωάννινα,αισθανόμαστε ότι μας αφαιρείται ένα συγκριτικό πλεονέκτημαπου θα μας έδινε αναπτυξιακό προβάδισμακαι αυτό δεν ήταν άλλο από τη συμμετοχή μας στο διαχειριστικό εργαλείο" επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ Σαββόπουλος.

ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ: Σύνταξη Θεοδότα Τσιόπρα
ert gr
22/9/12
-

• Υπό προστασία η λίμνη Καστοριάς. Δεκαεφτά χρόνια μετά τις πρώτες προσπάθειες του δήμου, δημιουργείται ειδικός φορέας

• Υπογράφηκαν τα Προεδρικά Διατάγματα για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπων και την ανακήρυξη της Λίμνης Καστοριάς σε Περιοχή Προστασίας της Φύσης

• Όλος ο πλούτος των λιμνών σε ένα μουσείο

Αυξάνεται η βιοποικιλότητα λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη;

Η βιολογική ποικιλότητα αυξάνεται, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, αλλά μόνο μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα νέας μελέτης ερευνητών από τρία βρετανικά πανεπιστήμια. Όπως, προειδοποιούν στην έκθεσή τους, ιστορικά οι περίοδοι υπερθέρμανσης χαρακτηρίζονταν από ενισχυμένη βιοποικιλότητα, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι μαζικοί αφανισμοί που λαμβάνουν χώρα σήμερα, με την άνοδο της θερμοκρασίας, θα αντιστραφούν στο άμεσο μέλλον.

Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Γιορκ, της Γλασκώβης και του Λιντς ανέλυσαν γεωλογικά δεδομένα και απολιθώματα ηλικίας έως και 540 εκατομμυρίων ετών. Η έκθεσή τους, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», αποτελεί συνέχεια μιας παλαιότερης μελέτης γύρω από τη βιοποικιλότητα της ίδιας περιόδου, η οποία ωστόσο κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι θερμές φάσεις στο γεωλογικό παρελθόν είχαν οδηγήσει σε περιορισμό της βιοποικιλότητας. Η νέα μελέτη βασίζεται σε νέα δεδομένα και δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε θαλάσσια ασπόνδυλα είδη.

Επιπλέον, οι ερευνητές τονίζουν ότι οι ενδείξεις για ενισχυμένη βιοποικιλότητα σε θερμές περιόδους εντάσσονται σε ένα πολύ μακροπρόθεσμο πλαίσιο και δεν αποκλείουν την εξαφάνιση ειδών, ενώ επισημαίνουν ότι η τρέχουσα άνοδος της θερμοκρασίας δεν θα έχει ανάλογες ευνοϊκές συνέπειες για τη βιολογική ποικιλότητα του πλανήτη, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.

Τα αποτελέσματα «δεν δείχνουν ότι η σημερινή υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί θετική εξέλιξη για τα υπάρχοντα είδη», ξεκαθαρίζει ο καθηγητής Τιμ Μπέντον από τη Σχολή Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Λιντς. «Οι αυξήσεις στην παγκόσμια ποικιλότητα χρειάζονται εκατομμύρια χρόνια και, στο μεσοδιάστημα, περιμένουμε αφανισμούς. Οι ρυθμοί της αλλαγής είναι πολύ σημαντικοί» συμπληρώνει ο Μέιχιου. Όπως εξηγεί, για να ενισχυθεί η βιολογική ποικιλότητα, θα πρέπει να εξελιχθούν νέα είδη, μια διαδικασία που είναι πολύ πιο χρονοβόρα από αυτήν των αφανισμών που αναμένουμε με τα σημερινά δεδομένα.

Επιμέλεια: Στέφανος Καλλέργης

zougla gr: Τρίτη, 4 Σεπτεμβρίου 2012

Οι 5 οικολογικές πληγές που άφησαν πίσω τους οι πυρκαγιές

ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΑΪΝΗ
Ανυπολόγιστες ζημιές υπέστη η βιοποικιλότητα της χώρας από τις μεγάλες πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού. Προστατευόμενες εκτάσεις που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura -όπως στο Αγιον Ορος και στη Λαυρεωτική Αττικής- έγιναν στάχτη, ενώ στη Χίο τα μοναδικά Μαστιχοχώρια, πηγή εσόδων για τους κατοίκους του νησιού αλλά και περιοχή παραγωγής ενός από τα λίγα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, υπέστησαν ανυπολόγιστες ζημιές.

Σχεδόν τρεις χιλιάδες δασικές πυρκαγιές ξέσπασαν από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου σε ολόκληρη την επικράτεια, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Πυροσβεστικού Σώματος, και, παρότι μέχρι στιγμής, όπως τουλάχιστον αναφέρει στη Real planet ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Νικόλαος Τσόγκας, «δεν είναι δυνατόν να βγουν ασφαλή στοιχεία για τις εκτάσεις που έχουν καεί συνολικά», οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν για τουλάχιστον 350.000 στρέμματα, ενώ την αντίστοιχη περίοδο πέρσι είχαν καεί 250.000 στρέμματα. «Τα περιστατικά ήταν λιγότερα φέτος, αλλά κάηκαν μεγαλύτερες εκτάσεις», επιβεβαιώνει ο Ν. Τσόγκας.

«Η φετινή αντιπυρική περίοδος είναι πολύ δύσκολη, όχι μόνο λόγω των καιρικών συνθηκών αλλά κυρίως επειδή υπάρχει έντονη ξηρασία στη βλάστηση, ίσως και σε χειρότερο ποσοστό απ’ ό,τι το 2007», εξηγεί ο δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, δασολόγος, ειδικός στις δασικές πυρκαγιές.

Το μεγάλο πρόβλημα

Υπό κανονικές συνθήκες, τονίζει ο ίδιος, τα ζώα και τα φυτά είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές -καθότι αποτελούν μέρος του μεσογειακού οικοσυστήματος- και δεν κινδυνεύουν. «Πρόβλημα προκύπτει όταν οι πυρκαγιές είναι επαναλαμβανόμενες, όπως στη Ζάκυνθο και στην Αρκαδία, όπου η φύση δεν προλαβαίνει να ανακάμψει από την απώλεια των εδαφών».

Για τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, Νίκο Μπόκαρη, οι διαδοχικές πυρκαγιές σε συνδυασμό με τις κλιματικές αλλαγές έχουν οδηγήσει στη σταδιακή απερήμωση των δασών, με αποτέλεσμα να χάνεται σιγά σιγά ένα μεγάλο μέρος της βιοποικιλότητας της χώρας. «Περιοχές που έχουν καεί επανειλημμένα αποκτούν σταδιακά βλάστηση χαμηλότερης βιολογικής αξίας. Εκεί που παλαιότερα υπήρχε δάσος πλατύφυλλων ή κωνοφόρων, έγινε θαμνότοπος και στη συνέχεια φρυγανότοπος».

Φρακτός

Κινδύνεψε ένα «μνημείο» της φύσης

Το μεγάλο υψόμετρο και η δύσκολη πρόσβαση δεν εμπόδισαν την φωτιά από το να φτάσει φέτος -για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια- και στο παρθένο δάσος του Φρακτού στη Δράμα. Το δάσος, που τελεί υπό ειδικό καθεστώς προστασίας και αποτελεί από το 1980 «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης», χάρη στην ετοιμότητα των πυροσβεστών έχασε, ευτυχώς, μόνο 100 στρέμματα: «Πρόκειται για διάσπαρτα δέντρα ερυθρελάτης και χορτολιβαδικές εκτάσεις που βρίσκονται στη ζώνη ειδικής προστασίας, ανάμεσα στις κηλίδες του παρθένου δάσους», εξηγεί η δασάρχης Δράμας Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, προβλέποντας ότι το δάσος θα μπορέσει να αναγεννηθεί γρήγορα χωρίς να χρειαστεί κάποια επέμβαση.

«Οι υψηλές θερμοκρασίες όλο και συχνότερα και σε όλο και μεγαλύτερα υψόμετρα σε βόρειες περιοχές της χώρας απειλούν πλέον με πυρκαγιά και προστατευόμενες δασικές περιοχές που μέχρι σήμερα δεν αντιμετώπιζαν τέτοιο κίνδυνο, καθότι είναι πιο απομακρυσμένες», συμπληρώνει ο Ν. Μπόκαρης. «Εξ ου και φέτος κινδύνεψε για πρώτη φορά το προστατευόμενο δάσος του Φρακτού, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.500-1.950 μέτρων».

Το παρθένο δάσος του Φρακτού φημίζεται ως το μεγαλύτερο αδιατάρακτο δασικό οικοσύστημα της Ευρώπης. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά του νομού Δράμας, σε απόσταση 92 χλμ. από την πόλη της Δράμας. Εχει έκταση 120.000 στρέμματα και αποτελείται από δάση ελάτης, ερυθρελάτης, πεύκης, οξιάς και δρυός. Κάθε χρόνο παράγει 20.000 κ.μ. χρήσιμης ξυλείας.

Αγιον Ορος

Απαιτούνται αντιπλημμυρικά έργα

Στη Χαλκιδική, στη χερσόνησο του Αγίου Ορους, κάηκαν από τις 8 έως τις 16 Αυγούστου 48.300 στρέμματα, όλα φυσικές εκτάσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων είναι ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000. «Παρόλο που η περιοχή που κάηκε δεν είναι η πιο πολύτιμη από πλευράς βιοποικιλότητας, είναι σημαντική, καθότι αποτελεί μια από τις ελάχιστες περιοχές, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, στην οποία υπάρχει τόσο μικρός βαθμός όχλησης», επισημαίνει ο δασολόγος του Εθνικού Κέντρου Βιοτόπων και Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Πέτρος Κακούρος, ο οποίος γνωρίζει καλά τη Χαλκιδική. Επομένως, εκτιμάται ότι η βλάστηση θα έχει τη δυνατότητα να αποκατασταθεί από μόνη της χωρίς επεμβάσεις, εκτός αν μετά από μελέτη διαπιστωθεί ότι χρειάζονται. «Το μόνο που θα πρέπει να γίνει είναι η προστασία του εδάφους με κορμοδέματα και ταυτόχρονα κάποια αντιπλημμυρικά έργα», επισημαίνει.

Συνολικά, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΒΥ, η πληγείσα περιοχή φιλοξενούσε χαλέπιο πεύκη, δάφνες, ελιές, αριές, μυρτιές, κουμαριές, γλιστροκουμαριές, κουτσουπιές, σχίνα, φρύγανα και ποώδη βλάστηση, αλλά και αμπέλια με τοπικές ποικιλίες σταφυλιών που ενδεχομένως να χάθηκαν για πάντα.

Λαυρεωτική

Από τους τελευταίους πνεύμονες στη ΝΑ Αττική

Η αντιπυρική περίοδος του 2012 άνοιξε «δυναμικά» τον Ιούνιο με τη μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή της Λαυρεωτικής. Οι καιρικές συνθήκες (άνεμοι 9 μποφόρ) συνέβαλαν στην επέκτασή της σε προστατευόμενη δασική περιοχή. Κάηκαν συνολικά 34.996 στρέμματα, 20.201 από τα οποία βρίσκονται εντός των ορίων προστασίας. Το 58% των εκτάσεων που κάηκαν είχαν φυσική βλάστηση και το 37,4% γεωργική. Στις πρώτες περιλαμβάνεται και ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου καθώς και 2 περιοχές Natura: Λεγρενά - Νησίδα Πατρόκλου και Σούνιο - Νησίδα Πατρόκλου και Θαλάσσια Ζώνη. Η τελευταία, η οποία υπέστη και τις μεγαλύτερες καταστροφές, αποτελούσε ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο με φρύγανα, θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων και θαμνότοπους, ενώ ήταν πολύ σημαντική για τα πουλιά -μεταξύ των οποίων και για το κινδυνεύον είδος Σκουρόβλαχο- τα οποία έβρισκαν στην περιοχή την τροφή τους. «Η πυρκαγιά στη Χερσόνησο της Λαυρεωτικής έκαψε ορισμένες από τις τελευταίες δασικές εκτάσεις της νοτιανατολικής Αττικής και επέδρασε σε περιοχές που βρίσκονται υπό ισχυρή οικιστική πίεση», εξηγεί η δρ Εύη Κορακάκη, δασολόγος, υπεύθυνη δασικών προγραμμάτων στο WWF Ελλάς. «Προκειμένου να ανακάμψουν οι καμένες φυσικές περιοχές πρέπει κατ’ αρχάς να προστατευθούν από οικολογικά ασύμβατες αλλαγές χρήσεων γης και να περιορισθούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτές. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι η προστασία και διαχείριση των εναπομεινασών άκαυτων νησίδων δάσους, αλλά και των περιοχών με φυσική βλάστηση περιμετρικά των καμένων εκτάσεων, καθώς πρόκειται να αποτελέσουν την πηγή για τον επανεποικισμό των πυρόπληκτων περιοχών με είδη πανίδας και χλωρίδας».

Χίος

Πλήγμα για μαστιχοπαραγωγούς και αποδημητικά

Η μεγαλύτερη καταστροφή συντελέστηκε στη Χίο, όπου παραδόθηκαν στις φλόγες 153.880 στρέμματα. Το 24,54% ήταν αγροτικές εκτάσεις (μεταξύ των οποίων 250.000 μαστιχόδεντρα, από 1.100.000 που υπάρχουν συνολικά στο νησί) και το υπόλοιπο ποσοστό φυσικές περιοχές, δάση, φρύγανα και θαμνώδεις εκτάσεις. Το συγκεκριμένο κομμάτι του νησιού δεν τελεί υπό κάποιο καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας, ωστόσο επιβάλλεται να ληφθούν άμεσα μέτρα, όπως η απαγόρευση της βόσκησης και του κυνηγιού, ώστε να αποκατασταθεί σταδιακά η ισορροπία του οικοσυστήματος.

Ειδικά για τα πουλιά, η Χίος είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς αποτελεί πέρασμα κατά τη φθινοπωρινή μετανάστευσή τους. «Βρίσκεται στον ανατολικό μεταναστευτικό άξονα. Κάθε φθινόπωρο περνούν μικρόπουλα και στρουθιόμορφα», εξηγεί η Μ. Κορμπέτη. «Κάηκαν εκτάσεις με υψηλή βλάστηση και φρύγανα, οικοσυστήματα δηλαδή που αποτελούν τόπο ξεκούρασης για τα μικρόπουλα κατά το ταξίδι τους προς τον Νότο.

Στη διάρκεια της πυρκαγιάς, τα είδη που δεν είναι κινητικά, όπως οι χελώνες και οι λαγοί, αποτεφρώνονται, ενώ τα μεταναστευτικά πουλιά χάνουν τα ενδιαιτήματα τροφοληψίας και τα μόνιμα είδη της περιοχής τους τόπους αναπαραγωγής τους. Τα μικρόπουλα θα σταθμεύσουν σε καμένες περιοχές και θα είναι πολύ ευάλωτα κατά τη μετανάστευση, στη διάρκεια της οποίας ούτως ή άλλως γίνεται παράνομη χρήση της ξόβεργας για εμπορία», καταλήγει η Μ. Κορμπέτη, συνοψίζοντας τον λόγο που οι οργανώσεις ζητούν να απαγορευτεί το κυνήγι σε ολόκληρο το νησί της Χίου και όχι μόνο στις καμένες εκτάσεις: «Επιμένουμε στο θέμα του κυνηγιού συνολικά στο νησί και όχι μόνο στις καμένες εκτάσεις, καθώς τα πουλιά αναζητούν τροφή στις άκαυτες», καταλήγει. 

real gr

3/9/12
--

• Χίος: Στάχτη το 40% των μαστιχοκαλλιεργειών

• Σωτήρια η βραδινή βροχή για την πυρκαγιά στο Άγιον Όρος

• Συνεχίζει το καταστροφικό της έργο η πυρκαγιά στο Άγιο Όρος

• Βιβλική καταστροφή στο 'Αγιο Όρος

• Πόσες εκτάσεις κάηκαν στις πυρκαγιές του Ιουλίου

• Πιο «εύφλεκτα» τα μεσογειακά οικοσυστήματα από το 2020

 

 

 

 

 

Στις Νήσους Κουκ το μεγαλύτερο θαλάσσιο καταφύγιο στον κόσμο

Οι Νήσοι Κουκ ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν το μεγαλύτερο θαλάσσιο καταφύγιο στον κόσμο, σε μια μεγάλη έκταση του ωκεανού.

Ο πρωθυπουργός Χένρι Πούνα υπογράμμισε με την ευκαιρία της έναρξης του Φόρουμ του Ειρηνικού πως το καταφύγιο των 1,065 εκατομμυρίου τετραγωνικών μέτρων «είναι η μεγαλύτερη ζώνη στην ιστορία που δημιουργήθηκε από μία μόνο χώρα για την προστασία και τη διαχείριση του ωκεανού».

Η προστασία του Ειρηνικού, της πανίδας και της χλωρίδας του είναι η συμβολή των Νήσων Κουκ «στην ευημερία όχι μόνο των πληθυσμών μας, αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητας», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

"Το θαλάσσιο καταφύγιο θα προσφέρει το απαραίτητο πλαίσιο για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης συνδυάζοντας τα διακυβεύματα της οικονομικής ανάπτυξης, όπως ο τουρισμός, η αλιεία και η γεώτρηση σε μεγάλα βάθη, από τη μια πλευρά, και από την άλλη την προστασία της βιοποικιλότητας των ωκεανών», τόνισε ο Χένρι Πούνα.

kathimerini.gr

29/8/12

Αμφιλεγόμενη δικαστική απόφαση υπέρ των πετρελαϊκών εταιρειών στην Αλάσκα

Η δραστηριότητα των πετρελαϊκών εταιρειών στην Αλάσκα έχει αμελητέα επίδραση στις πολικές αρκούδες και τους πληθυσμούς θαλάσσιων ίππων της περιοχής, αποφάνθηκε σχετικά δικαστήριο της περιοχής.

Η απόφαση του δικαστηρίου ουσιαστικά στηρίζει νομικά και προστατεύει τους πετρελαϊκούς κολοσσούς, σε περίπτωση που προσβληθεί το οικοσύστημα της Αλάσκας.

Το αποτέλεσμα, όπως ήταν φυσικό, δεν άρεσε καθόλου στους ανθρώπους του Κέντρου Βιοποικιλότητας που, μέσω της δικηγόρου τους, Ρεμπέκα Νόμπλιν, εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά και απογοήτευσή τους.

Σύμφωνα με την Πράξη για την Προστασία Θαλάσσιων Θηλαστικών, απαγορεύεται η κακοποίηση ή ενόχληση που μπορεί να βλάψει καθ' οιονδήποτε τρόπο τη συμπεριφορά, τη μετανάστευση, τη γέννηση και το μεγάλωμα του είδους.

Το σημαντικότερο πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι βιολόγοι είναι ο θόρυβος των μηχανημάτων στις εξέδρες πετρελαίου, αλλά και εντός της θάλασσας, που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο των ζώων της Αλάσκας.

Τέλος, από την πλευρά των εταιρειών πετρελαίου συμφωνήθηκε ότι η δραστηριότητά τους θα περιορίζεται μακριά από τις ακτές για να μειωθεί ο κίνδυνος βιολογικής καταστροφής.

protothema gr

22/8/12

-

• Γεωτρήσεις βόρεια της Αλάσκα. Η Shell ανεβάζει τον πυρετό του μαύρου χρυσού στην Αρκτική

• AΡΚΤΙΚΗ: ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΟΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

ΗΠΑ: Ζοφερό το μέλλον για τα ψάρια του γλυκού νερού

«Καμπανάκι» για τα ψάρια του γλυκού νερού στη Βόρειο Αμερική κρούει το Ινστιτούτο Γεωλογικής Επισκόπησης των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS). Σε νέα έκθεσή του, που θα δημοσιευτεί το Σεπτέμβριο στην επιθεώρηση BioScience, προειδοποιεί ότι αφανίζονται με ραγδαίους ρυθμούς, πολύ ταχύτερους σε σχέση με άλλα είδη ψαριών και ζώων.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι από τις αρχές του 20ού αιώνα έως το 2010, τα βορειοαμερικανικά ψάρια του γλυκού νερού αφανίζονταν 877 ταχύτερα σε σχέση με τους ρυθμούς που προκύπτουν από τα δεδομένα απολιθωμάτων. Εκτιμούν ότι έως τα μέσα του αιώνα, οι ήδη ταχείς ρυθμοί ενδέχεται να διπλασιαστούν.

Συγκεκριμένα, τα δεδομένα από απολιθώματα καταδεικνύουν ότι ένα είδος ψαριού του γλυκού νερού αφανίζεται κάθε 3 εκατομμύρια χρόνια. Την περίοδο 1898-2006, στη Βόρειο Αμερική αφανίστηκαν 39 είδη και 18 υπο-είδη. Με βάση τα σημερινά στοιχεία για τα απειλούμενα είδη, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι άλλα 53 έως 86 είδη θα έχουν αφανιστεί έως το 2050.

Ο συντάκτης της έκθεσης Νόελ Μπέρκχεντ γράφει ότι μετά από το 1950, οι ρυθμοί των αφανισμών αυξήθηκαν αισθητά. Την περασμένη δεκαετία σταθεροποιήθηκαν, όμως ο αριθμός των ειδών ψαριού που αφανίστηκαν είναι αυξημένος κατά 25% σε σχέση με το 1989. Ο Μπέρκχεντ εξηγεί ότι χρησιμοποίησε μια γνωστή και δοκιμασμένη μέθοδο για να συγκρίνει το ρυθμό αφανισμών στα απολιθώματα με αυτόν των τελευταίων δεκαετιών.

«Η έκθεση δείχνει ότι είναι σημαντικό τα τρέχοντα γεγονότα να μελετώνται στην κλίμακα του γεωλογικού χρόνου, καθώς τα πετρώματα διατηρούν ένα αντικειμενικό αρχείο για το φυσικό χρόνο των διεργασιών, πριν οι ανθρώπινες δραστηριότητες αρχίσουν να μεταβάλλουν το τοπίο, την ατμόσφαιρα, τα ποτάμια και τους ωκεανούς», λέει η διευθύντρια του USGS Μάρσα Μακνάτ.

«Τα ψάρια του γλυκού νερού προσφέρονται για ανάλυση γιατί τα οστά τους εντυπώνονται καλά στα απολιθώματα, ενώ τα περιβάλλοντά τους στις λίμνες και στα ποτάμια παράγουν εξαιρετικές στρωματογραφικές ακολουθίες.»

Σύμφωνα με τον Μπέρκχεντ, από το 1898 έχει αφανιστεί περίπου το 3,2% των ψαριών του γλυκού νερού στη Βόρειο Αμερική. Ο ίδιος αποδίδει το φαινόμενο στην απώλεια των οικοτόπων τους και στην εισαγωγή αλλοχθόνων ειδών, των γνωστών «εισβολέων». Όπως επισημαίνει, η ανακάλυψη άγνωστων έως σήμερα ειδών ή η επανεμφάνιση ειδών που θεωρούνταν αφανισμένα, δεν αρκεί για να αλλάξει το πεπρωμένο των ψαριών του γλυκού νερού.

naftemporiki gr 

12/8/12

-------

• ΠΙΡΑΝΧΑΣ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ ΜΕ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ... ΑΜΑΖΟΝΙΟ (του Β. Ιγνατιάδη)

• «Μην απελευθερώνετε ψάρια από ενυδρεία στη θάλασσα, καθώς αποτελούν ξενικά είδη και διαταράσσουν την ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος», συμβουλεύουν οι ειδικοί.

  • [1] ΗΠΑ: Καθηγητές είναι οι... καλύτεροι «φίλοι» ειδών-εισβολέων

    
    [2] Εξωτικοί εισβολείς απειλούν τις ελληνικές θάλασσες Την οικολογική ισορροπία στο Αιγαίο και το Ιόνιο διαταράσσουν πάνω από 120 είδη θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας από τον Ατλαντικό και τον Ινδο-Ειρηνικό ωκεανό

ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ GOETHE: Δάσος μέχρι το 2100 οι σαβάνες της Αφρικής

Σε δασώδεις εκτάσεις θα μετατραπούν έως το 2100 οι σαβάνες της Αφρικής, σύμφωνα με νέα μελέτη που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Goethe στη Φραγκφούρτη, σε συνεργασία με το Κέντρο Βιοποικιλότητας και Κλιματικής Έρευνας.

Σύμφωνα με στοιχεία του econews, δεδομένου ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις co2 στο έδαφος και τον αέρα ενισχύουν το μέγεθος και το φύλλωμα των δέντρων, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η «γονιμοποίηση» από το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τη βλάστηση στην Αφρική. Βέβαια, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, για να μετατραπούν οι σαβάνες σε δάση πρέπει να ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι η αύξηση της «γονιμοποίησης» από διοξείδιο του άνθρακα δεν θα επέφερε αλλαγές στη βλάστηση, ωστόσο, οι συγκεκριμένες μελέτες βασίζονταν κατά κύριο λόγο σε οικοσυστήματα του βορείου ημισφαιρίου ή σε εμπορικά σημαντικά είδη. Στην πραγματικότητα μόνο η νέα έρευνα μελέτησε πώς τα φυτά της σαβάνας θα ανταποκριθούν στις υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα.

Όπως έδειξε η έρευνα, τα δέντρα στη σαβάνα ήταν ουσιαστικά στερημένα από διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τις προβιομηχανικές συγκεντρώσεις CO2 και η ανάπτυξή τους «απογειώνεται» σήμερα, στις συγκεντρώσεις CO2 που βιώνουμε αυτή τη στιγμή. Μεταξύ άλλων, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αφού η μετατροπή της σαβάνας σε δάσος θα γίνει όταν ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σαβάνα θα μετατραπεί σε δάσος διαφορετική χρονική περίοδο, μειώνοντας τις πιθανότητες πρόκλησης σοκ στο οικοσύστημα εξαιτίας ταυτόχρονης αλλαγής.

Σαβάνα
Ενδιάμεση μορφή μεταξύ δάσους και ποολίβαδου

Η Σαβάνα είναι τύπος χερσαίου οικοσυστήματος των υποτροπικών και τροπικών περιοχών, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ποώδη βλάστηση με λίγα διάσπαρτα δένδρα ή θάμνους· θεωρείται ενδιάμεση μορφή μεταξύ δάσους και ποολίβαδου. Εκτός από τους κλιματολογικούς παράγοντες, σε ορισμένες περιπτώσεις η δημιουργία της σαβάνας οφείλεται στα χαρακτηριστικά του εδάφους (μορφολογία, σύσταση) τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη ποώδους βλάστησης σε βάρος των δένδρων.

Οι σαβάνες διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την αναλογία ποώδους και ξυλώδους βλάστησης· υπάρχουν σαβάνες τελείως γυμνές από δένδρα, όπως ο κάμπος λίμπος της Βραζιλίας, καθώς και σαβάνες με αρκετά πυκνή δενδρώδη κάλυψη, όπως η σαβάνα της βόρειας Αυστραλίας. Ενδιάμεση περίπτωση αποτελεί η τροπική σαβάνα της ανατολικής Αφρικής. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο τυπική μορφή σαβάνας η οποία χαρακτηρίζεται και ως υγρή σαβάνα με μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων 1.000-1500 χιλιοστά. Διαφορετικοί τύποι σαβανών αναπτύσσονται στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου, όπου το κλίμα χαρακτηρίζεται γενικά από μικρότερο μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων.

Στη Νότια Αμερική χαρακτηριστικοί τύποι σαβανών είναι οι κάμπος της Βραζιλίας (κάμπος σεράδος και κάμπος λίμπος), οι λιάνος της Βενεζουέλας και της Κολομβίας, που πλημμυρίζουν με νερό την υγρή περίοδο, οι ορεινές σαβάνες των Άνδεων κ.ά. Οι ακανθωτές σαβάνες εμφανίζονται σε ακόμα ξηρότερες περιοχές (μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων έως 700 χιλιοστά) και αναπτύσσονται σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Χαρακτηρίζονται από χαμηλή βλάστηση και ελάχιστα χαμηλά δένδρα ή θάμνους, ορισμένα από τα οποία είναι αγκαθωτά. Σημαντικό ρόλο στην οικολογία των σαβάνων παίζουν οι τερμίτες, οι φωλιές των οποίων διαμορφώνουν σε ορισμένες περιοχές το τοπίο.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ
"Η" 4/8

Ποταμός της καθαρής ενέργειας

Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΣΙΓΓΑΝΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Στα σχολικά βιβλία ο ποταμός Αλιάκμονας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Εχει τις πηγές του στον Γράμμο και τις εκβολές του στον Θερμαϊκό Κόλπο, διασχίζοντας πέντε νομούς. Στην αναθεώρησή τους τα σχολικά εγχειρίδια θα πρέπει τώρα να τον αναφέρουν ως τον ποταμό της καθαρής ενέργειας.

Στις 13 Ιουλίου, η ΔΕΗ προχώρησε στην έμφραξη της σήραγγας εκτροπής του φράγματος του υδροηλεκτρικού Εργου Ιλαρίωνα και ξεκίνησε έτσι η δημιουργία ενός νέου υδροταμιευτήρα που θα προσφέρει ύδρευση, άρδευση, τουριστική ανάπτυξη, αντιπλημμυρική ανάσχεση στους νομούς Κοζάνης και Γρεβενών και φυσικά καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, αυξάνοντας κι άλλο το ποσοστό των πολύτιμων καθαρών πηγών ενέργειας στο εθνικό ενεργειακό χαρτοφυλάκιο. Ο Αλιάκμονας καλύπτει πλέον το 2%-2,5% στο συνολικό 8-10% της καθαρής ενέργειας που παράγει η χώρα κυρίως από τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς του μεγαλύτερου σε μήκος ελληνικού ποταμού, του Αχελώου κι άλλων μικρότερων ποταμών της ηπειρωτικής Ελλάδας. Τα φράγματά του που έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία 35 χρόνια δημιουργούν μια μοναδική συστοιχία λιμνών που ξεκινά από τις λίμνες του Μακροχωρίου και της Αγίας Βαρβάρας Ημαθίας και συνεχίζεται στις λίμνες των Ασωμάτων, της Σφηκιάς, του Πολυφύτου και τώρα αυτής του Ιλαρίωνα. Ισως στο μέλλον κι αν η οικονομική κατάσταση της χώρας το επιτρέψει και η ΔΕΗ το κατορθώσει, να προστεθεί και η τεχνητή λίμνη Ελαφιού...

Λόγω του γεωανάγλυφου της περιοχής ή λόγω κάποιας μορφολογικής συγκυρίας και του σχεδιασμού της ΔΕΗ, η κάθε μια από αυτές τις τεχνητές λίμνες «βλέπει» την άλλη, με κυρίαρχη τη λίμνη του Πολυφύτου, έκτασης 74 τ. χλμ. τη μεγαλύτερη και μητρική λόγω κατασκευής του φράγματός της τη δεκαετία του '70. Αλλωστε, το νέο λιθόρριπτο φράγμα ύψους 130 μέτρων του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Ιλαρίωνα συνολικού όγκου 9 εκατ. κ.μ. που θα δημιουργήσει τον ταμιευτήρα χωρητικότητας 520 εκατ. τ. χλμ. δεν απέχει παρά 2-3 χλμ. από τη ΝΔ όχθη της λίμνης Πολυφύτου, στη γέφυρα του Ρυμνίου Κοζάνης. Ο εξοπλισμός του ΥΗΣ Ιλαρίωνα περιλαμβάνει τον κύριο σταθμό που αποτελείται από δύο υδροστροβίλους συνολικής ισχύος 155,2 MW κι ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο για την εξασφάλιση της οικολογικής παροχής ισχύος 4,2 MW.

Η ισχύς του νέου ΥΗΣ Ιλαρίωνα Κοζάνης, σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε στην «Κ» ο τομεάρχης Λειτουργίας και Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων της ΔΕΗ κ. Παναγιώτης Πεσεξίδης, θα προστεθεί σε αυτήν που παρέχουν στο ενεργειακό σύστημα της χώρας οι ΥΗΣ Πολυφύτου Κοζάνης με 420 GWH τον χρόνο (3 μονάδες των 125 MW), της Σφηκιάς Ημαθίας (3 μονάδες των 105 MW), των Ασωμάτων Ημαθίας (2 μονάδες των 55 MW), της Αγίας Βαρβάρας 940 ΚW και του Μακρυχωρίου Ημαθίας (3 μονάδες των 3,5 MW). Ο σταθμός Ιλαρίωνα προβλέπεται ότι θα παράγει ετησίως 330 GWH καθαρής ενέργειας συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της ΔΕΗ και της εθνικής οικονομίας, στη διατήρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος και της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού. Πάντως, η λειτουργία των ΥΗΣ του Αλιάκμονα δεν καθορίζεται από τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά από τις ανάγκες ύδρευσης, άρδευσης - αντιπλημμυρικής ανάσχεσης. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι τρίτη κατά σειρά στις παροχές των φραγμάτων, αλλά είναι αναμφίβολα πολύτιμος κρίκος στην ηλεκτροδότηση, λόγω της ταχύτατης ενσωμάτωσής τους στο ενεργειακό σύστημα της χώρας.

Τουριστικοί προορισμοί

Η Θεσσαλονίκη χρησιμοποιεί το 70% των αναγκών ύδρευσής της από τον Αλιάκμονα. Τα περισσότερα φράγματά του λειτούργησαν ευεργετικά στο περιβάλλον των νομών Ημαθίας και Κοζάνης. Ορισμένα από αυτά θεωρούνται «έργα ανθρώπων που συμπληρώνουν το έργο της φύσης». Η Αγία Βαρβάρα έξω από τη Βέροια καθίσταται τουριστικός προορισμός, ενώ η λίμνη Πολυφύτου Κοζάνης αναδεικνύεται σε οικολογικό παράδεισο-καταφύγιο πουλιών που προσφέρεται για τουρισμό.

Μια νέα λίμνη γεννιέται στο φράγμα Ιλαρίωνα

Η λίμνη Ιλαρίωνα (παίρνει το όνομά της από το μοναστήρι του Ιλαρίωνος της Αιανής Κοζάνης, δίπλα στο οποίο κατασκευάστηκε το φράγμα) είναι η νεώτερη λίμνη της χώρας. Μέχρι τα τέλη του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί ο σχηματισμός της.

Η περίοδος αυτή, όπως ανέφεραν οι υδρογεωλόγοι της ΔΕΗ, είναι και η πιο κρίσιμη για τον σχηματισμό μιας λίμνης και γι' αυτόν τον λόγο προηγούνται εκτεταμένες γεωλογικές και υδρογεωλογικές μελέτες στο έδαφος που θα καλύψει.

Κομβικό σημείο είναι ο ρυθμός που γεμίζει και σύμφωνα με τη ΔΕΗ η έμφραξη του φράγματος, ενώ η ανάπτυξή της εξελίσσεται σύμφωνα με τον σχεδιασμό.

Συνολικά η επιφάνεια των νερών της θα καλύπτει έκταση 21 τετραγωνικών χιλιομέτρων στα όρια των νομών Κοζάνης και Γρεβενών, αλλά είναι η τεχνητή λίμνη για την οποία έγιναν οι λιγότερες απαλλοτριώσεις, καθώς ο Αλιάκμονας σ' αυτήν την περιοχή, δηλαδή από τη Μονή Ιλαρίωνος μέχρι τη Μονή του Οσίου Νικάνορος Γρεβενών (Ζάβορδα), στο διάβα των αιώνων, έχει σχηματίσει βαθιές και απόκρημνες χαράδρες που τώρα θα προσφέρουν μεγάλο βάθος νερών.

Είναι η έκτη λίμνη που δημιουργείται κατά μήκος του ποταμού.

Μεταφορά εκκλησίας

Οι παραποτάμιες σωστικές ανασκαφές που έγιναν τα τελευταία χρόνια έφεραν στο φως σημαντικά στοιχεία για την προϊστορία της Μακεδονίας και τον μακεδονικό ελληνισμό, ενώ η ΔΕΗ διέθεσε κονδύλι 800.000 ευρώ για να μεταφέρει σε ράγες και σε νέα υψηλότερη θέση το παλιό μοναστήρι της Παναγίας Τουρνικίου Γρεβενών, προκειμένου να μην κατακλυστεί από τα νερά της.

Η υπέροχη διαδρομή που ενώνει τις αρχαιότητες της Βεργίνας με την Αιανή δημιουργεί τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης μοναδικού τουριστικού προϊόντος με πολυποίκιλο ενδιαφέρον, αναφέρει ο Δήμος Κοζάνης.

Τα νερά του νέου ταμιευτήρα σε μια εποχή που οι κλιματικές αλλαγές συνδέονται με προβλήματα λειψυδρίας θα συνιστούν πλεονέκτημα, αναφέρει ο δήμαρχος κ. Λάζαρος Μαλούτας και προσθέτει πως «ο Δήμος Κοζάνης θα παρακολουθεί την τήρηση των δεσμεύσεων της ΔΕΗ για την προστασία των μνημείων, αλλά και την εξέλιξη των εργασιών αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή της Μονής Ιλαρίωνος ώστε να ξαναγίνει πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών».

.kathimerini.gr

-----------

ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Μια νέα λίμνη γεννιέται: Ο Δήμος Κοζάνης χαιρετίζει τις εξελίξεις στη λίμνη του Ιλαρίωνα

• Μικρότερα φράγματα, με καλύτερο σχεδιασμό

• Το WWF κατά της κατασκευής υδροηλεκτρικών εργοστασίων στη Βοσνία και στην Κροατία

• ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ: Μόνο η ΔΕΗ μπορεί να αναλάβει μεγάλα αναπτυξιακά έργα

• Μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα απειλούν τα ποτάμια των Βαλκανίων 

Τα τροπικά δάση προστατεύονται αλλά τα είδη τους χάνονται

Τα τροπικά δάση, οικοσυστήματα με τεράστια ποικιλία οργανισμών, μπορεί να προστατεύονται, όμως τα είδη που φιλοξενούν παραμένουν ευάλωτα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους, αποκαλύπτει νέα μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Nature. Οι συντάκτες της έκθεσης απευθύνουν έκκληση οι περιοχές αυτές να μετατραπούν σε πραγματικά καταφύγια άγριας ζωής, διαφορετικά όλο και περισσότερα είδη θα περνούν στην ιστορία.

Ο Ουίλιαμ Λόρανς από το Πανεπιστήμιο Τζέιμς Κουκ και το Ινστιτούτο Τροπικών Ερευνών Σμιθσόνιαν και εκατοντάδες συνάδελφοί του εστίασαν σε 60 προστατευόμενες περιοχές, σε 36 χώρες των τροπικών. Είδαν ότι εδώ και 20-30 χρόνια, περίπου στα μισά από αυτά τα δάση παρατηρείται «διάβρωση της βιοποικιλότητας».

«Τα καταφύγια αυτά λειτουργούν ως κιβωτοί για τη βιολογική ποικιλότητα, όμως κάποιες κιβωτοί κινδυνεύουν να βυθιστούν», γράφει ο Λόρανς. «Και αυτό παρά το γεγονός ότι μας προσφέρουν ελπίδες για τη διατήρηση των τροπικών δασών και της εκπληκτικής βιοποικιλότητάς τους στο διηνεκές.» Όπως εξηγεί, με την υποβάθμιση των τροπικών, οι προστατευόμενες περιοχές τους μετατρέπονται σε πυλώνα για κάθε πρωτοβουλία με στόχο την προστασία της Φύσης.

Ακόμη και αυτές οι περιοχές όμως απειλούνται από παράγοντες όπως η παράνομη υλοτομία, οι πυρκαγιές, η λαθροθηρία. Ενδεικτικό είναι το εύρημα των επιστημόνων ότι, ενώ τα μισά καταφύγια «τα καταφέρνουν σχετικά καλά», τα υπόλοιπα μισά «υποφέρουν» λόγω της συρρίκνωσης πληθυσμών από 31 ομάδες βιοποικιλότητας την τελευταία τριακονταετία. Μεταξύ αυτών είναι τα πρωτεύοντα θηλαστικά, οι κορυφαίοι θηρευτές, τα αιωνόβια δέντρα και ομάδες ψαριών και αμφιβίων. Την τάση αυτή δεν απέτρεψε ούτε η ενίσχυση των μέτρων προστασίας στα καταφύγια την ίδια περίοδο.

Οι ερευνητές παρατήρησαν παράλληλα αύξηση στα ζιζάνια, αλλά και στη συχνότητα των ασθενειών που εκδηλώνονται στους ανθρώπινους πληθυσμούς των καταφυγίων. Η εξήγηση γι’ αυτό ωστόσο είναι πιο απλή: σύμφωνα με το Λόρανς, οφείλεται στην αύξηση των ίδιων των πληθυσμών, η οποία τους καθιστά «δεξαμενή» ασθενειών και στην επέκταση των οδικών δικτύων, τα οποία διευκολύνουν την εξάπλωση ιών.

 

Περισσότερα μέτρα, καλύτερη εφαρμογή

Τι προτείνουν οι επιστήμονες; Καταρχάς τονίζουν ότι η λήψη μέτρων μέσα στις προστατευόμενες περιοχές δεν επαρκεί αφού, όπως έχει αποδειχθεί, η αποψίλωση, η λαθροθηρία ή οι φωτιές που εκδηλώνονται στις παρυφές τους έχουν επιπτώσεις και για τη δική τους βιολογική ποικιλότητα. Είδαν πάντως ότι, στις περιπτώσεις που τα μέτρα εφαρμόζονται σωστά, φέρνουν αποτέλεσμα.

«Καταφύγια, όπου τα τελευταία 20-30 χρόνια αυξήθηκαν οι πραγματικές, επιτόπιες προσπάθειες προστασίας, είχαν σε γενικές γραμμές καλύτερη τύχη, από περιοχές, στις οποίες τα μέτρα προστασίας ατόνισαν», γράφουν οι ερευνητές. Προσθέτουν ότι η σχέση αυτή διαπιστώθηκε και στις τρεις μεγάλες τροπικές περιοχές του κόσμου.

Όπως έχουν κάνει κι άλλοι συνάδελφοί τους στο παρελθόν, οι επιστήμονες επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη να δημιουργηθούν ουδέτερες ζώνες, να κατασκευαστούν διάδρομοι που θα τα συνδέουν και να ενισχυθεί η συνεργασία κυβερνήσεων και οργανώσεων με τις τοπικές κοινότητες. 

naftemporiki.gr

Το WWF κατά της κατασκευής υδροηλεκτρικών εργοστασίων στη Βοσνία και στην Κροατία

Το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) απηύθυνε προειδοποίηση ότι με τα νέα σχέδια για την κατασκευή εργοστασίων παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και στην Κροατία θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στη λεκάνη και στο δέλτα του ποταμού Νερέτβα, έναν από τους σπάνιους ελώδεις οικοτόπους στην Ευρώπη.

Αν υλοποιηθούν τα σχέδια θα έχουν «δραστική επίδραση στο υδρολογικό και οικολογικό σύστημα της περιοχής, αλλά και σοβαρές συνέπειες για τον τοπικό πληθυσμό στην Κροατία και στη Βοσνία», δήλωσε σε δημοσιογράφους ο συντονιστής του WWF για τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Ζόραν Μάτελιακ.

Όπως υπογράμμισε, τα σχέδια κατασκευής τριών υδροηλεκτρικών σταθμών στους ποταμούς Νερέτβα και Τρεμπίσνιτσα, δύο στο νότο της Κροατίας και έναν στο ανατολικό τμήμα της Βοσνίας θα πλήξουν τους ανθρώπους και τη βιοποικιλότητα.

Η κατασκευή των εργοστασίων θα προκαλέσει υφαλμύρωση του εδάφους σε μία περιοχή, στην οποία 20.000 άνθρωποι ζουν από τη γεωργία, κυρίως από την καλλιέργεια μανταρινιών, επισημαίνει ο διεθνής μη κυβερνητικός οργανισμός για την προστασία, έρευνα και αποκατάσταση του περιβάλλοντος.

«Χωρίς το νερό που θα είναι απαραίτητο για τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς ο Νερέτβα θα καταδικαστεί σε γεωργική καταστροφή», τόνισε ο διευθυντής τοπικής αγροτικής επιχείρησης, Νεμπόισα Γιάκοβιτς.

Ο ποταμός Νερέτβα έχει μήκος 225 χιλιόμετρα, διασχίσει τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και εκβάλλει στην Αδριατική Θάλασσα, σχηματίζοντας δέλτα έκτασης 12.000 εκταρίων πλούσιου ελώδους εδάφους, στο οποίο διαβιούν πολυάριθμα είδη πτηνών και ψαριών.

Το Διεθνές Ταμείο για τη Φύση (WWF) προειδοποίησε ότι η κατασκευή υδροηλεκτρικών εργοστασίων θα καταστρέψει το φυσικό απόθεμα Χούτοβο Μπλάτο, έναν από τα μεγαλύτερα καταφύγια αποδημητικών πτηνών στα Βαλκάνια και θα επιδράσει σοβαρά στον πληθυσμό των ποτάμιων ψαριών.

Η οικολογική οργάνωση απηύθυνε έκκληση στις κυβερνήσεις των δύο χωρών να σταματήσουν τα σχέδια έως ότου εκπονήσουν από κοινού στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Το WWF θα θέσει το συγκεκριμένο θέμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέλος της οποίας θα γίνει η Κροατία το 2013.

 ana-mpa.gr

Δίκτυο εθελοντών για την προστασία της βιοποικιλότητας στον Πάρνωνα

Στο πλαίσιο του έργου «Προστασία και Διατήρηση της Βιοποικιλότητας του Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού» του Άξονα 9 του Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. 2007-2013, ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα – Υγροτόπου Μουστού, ξεκινά τη δημιουργία ομάδας εθελοντών του Έργου, με σκοπό την παρακολούθηση, αλλά και την προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας της Προστατευόμενης Περιοχής, μέσα από ένα ευρύ φάσμα δράσεων.

Στόχος του προγράμματος εθελοντισμού είναι η δημιουργία, οργάνωση και εκπαίδευση ομάδας εθελοντών, η ανάπτυξη σταθερών συνεργασιών με υφιστάμενες ομάδες εθελοντών για τη διαφύλαξη και προστασία της προστατευόμενης περιοχής, αλλά και η ανάπτυξη οργανωμένης συμμετοχικής δράσης ενεργών ευαισθητοποιημένων συνδημοτών στο πνεύμα της προσφοράς και της αλληλεγγύης προς το κοινωνικό σύνολο.

Οι εθελοντές θα παρακολουθήσουν ειδικά σεμινάρια εκπαίδευσης που θα οργανωθούν από τον Φορέα Διαχείρισης σε διάφορους τόπους εντός και πλησίον της χωρικής αρμοδιότητάς του. Τα σεμινάρια θα έχουν ως αντικείμενο την παρακολούθηση της τοπικής βιοποικιλότητας και των απειλών που αυτή αντιμετωπίζει, την αναγνώριση της άγριας ορνιθοπανίδας και την καταγραφή του πληθυσμού των ειδών, την δασοπροστασία-δασοπυρόσβεση και τον προσανατολισμό στο πεδίο, καθώς και άλλα που θα προκύψουν από τις πολυάριθμες δράσεις του προγράμματος ΕΠΠΕΡΑΑ στην προστατευόμενη περιοχή.

H ομάδα θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει δράσεις όπως η επιτήρηση της προστατευόμενης περιοχής για την πρόληψη πυρκαγιών και για παράνομες δραστηριότητες, η παρακολούθηση των πληθυσμών των πουλιών στην λιμνοθάλασσα του Μουστού, η δημιουργία κατάλληλων θέσεων φωλιάσματος για τα πουλιά, η καταγραφή και ενημέρωση των επισκεπτών, η αποκατάσταση επιλεγμένων συστάδων μέσω φυτεύσεων, ο καθαρισμός ακτών και φυσικών περιοχών μέσω της συμμετοχής τους σε αντίστοιχες δράσεις που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης.

Όσοι κάτοικοι, δημότες και φίλοι της Προστατευόμενης Περιοχής Όρους Πάρνωνα – Υγροτόπου Μουστού επιθυμούν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία αυτή, μπορούν να συμπληρώσουν την Αίτηση Συμμετοχής που θα προμηθεύονται από τα κατά τόπους δημοτικά καταστήματα, τα ΚΕΠ και άλλα επιλεγμένα σημεία της προστατευόμενης περιοχής ή από την ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης.

EcoNews.gr
22/7