Χαρτογράφηση της βλάστησης στον βυθό των ελληνικών θαλασσών

Αρχίζει επιτέλους η χαρτογράφηση της ελληνικής θαλάσσιας βλάστησης (Ποσειδωνία) ύστερα από απόφαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με στόχο να εντοπιστούν και να προστατευθούν οι βιότοποι των ελληνικών θαλασσών, όπως προβλέπει ο κανονισμός 1967/2006 για τα μέτρα διαχείρισης του αλιευτικού πλούτου στη Μεσόγειο.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Καρασμάνης, υπέγραψε την απόφαση πρόσκλησης για την υποβολή προτάσεων ένταξης του έργου χαρτογράφησης της θαλάσσιας βλάστησης στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας (ΕΠΑΛ) 2007-2013.

Η δημόσια δαπάνη (κοινοτική και εθνική συμμετοχή) ανέρχεται σε 850.000 ευρώ εκ των οποίων το 75% αποτελεί την κοινοτική συμμετοχή μέσα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ).

Οι ενδιαφερόμενοι δικαιούχοι - φορείς θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση συμμετοχής μέσα σε 20 ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της πρόσκλησης στο ΦΕΚ.

 

Το έργο, το οποίο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015, περιλαμβάνει τον εντοπισμό, τη χαρτογράφηση και αποτύπωση σε ναυτικούς χάρτες των υποθαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Την καταγραφή των κοραλλιογενών σχηματισμών σε τέσσερις ζώνες εκμετάλλευσης κοραλλιών: Νοτιοανατολικό Αιγαίο, Βόρειο Αιγαίο, Κρητικό Πέλαγος, και Ιόνιο. Τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση των ασβεστοφυκικών βυθών.

 

Σε δήλωσή του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Καρασμάνης, τόνισε πως «ύστερα από πολλά χρόνια το έργο χαρτογράφησης της Ποσειδωνίας, εκτός των περιοχών Natura, εντάσσεται σε επιχειρησιακό πρόγραμμα και πέραν της συμβολής του στην προστασία του θαλάσσιου πλούτου, αποτελεί το πρώτο βήμα για να ξεκινήσει η αξιολόγηση του διαχειριστικού σχεδίου για τη χρήση του εργαλείου της βιτζότρατας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η υλοποίησή του είναι καθοριστικής σημασίας για την προστασία, τη διατήρηση και την ορθολογική χρήση των αλιευτικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας, ενώ θα συμβάλει στην ανάδειξη των σπάνιων φυσικών σχηματισμών στους βιότοπους των ελληνικών θαλασσών».

 

Ας σημειωθεί πως η χρήση βιτζότρατας έχει ενοχοποιηθεί για μεγάλες υποβρύχιες καταστροφές. Οι βιτζότρατες σέρνουν στον βυθό δίχτυα που παρασύρουν ό,τι βρουν στο πέρασμά τους. Κανονικά, στις περιοχές όπου υπάρχουν λιβάδια Ποσειδωνίας απαγορεύεται η χρήση συρόμενων διχτυών. Δυστυχώς, η απαγόρευση δεν επιτηρείται ουσιαστικά αφού δεν υπάρχει επίσημη χαρτογράφηση των περιοχών Ποσειδωνίας στο Αιγαίο.

http://www.kathimerini.gr/

http://www.iekemtee.gr

7/8/14

Απώλεια 6 εκατ. στρεμμάτων φυσικού χώρου σε δυο δεκαετίες

Περισσότερα από έξι εκατομμύρια στρέμματα φυσικών εκτάσεων απώλεσε η Ελλάδα την εικοσαετία 1987-2007, έναντι αντίστοιχης αύξησης των γεωργικών και λοιπών καλύψεων, σύμφωνα με έρευνα της WWF. 

Στη σχετική έκδοση «Η Ελλάδα τότε και τώρα: Διαχρονική χαρτογράφηση των καλύψεων γης 1987-2007» καταδεικνύεται η διαχρονική, συνεχής και άναρχη μείωση των φυσικών εκτάσεων, προς όφελος της επέκτασης της γεωργικής γης, των υποδομών και των οικισμών. Η υποχώρηση αυτή, όπως επισημαίνεται, χαρακτηρίζεται από την απόλυτη έλλειψη τεκμηριωμένου και μακροχρόνιου εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού.

 

Από την έρευνα της WWF, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Το Μέλλον των Δασών», και σε συνεργασία με το εργαστήριο δασικής διαχειριστικής και τηλεπισκόπησης του ΑΠΘ, προκύπτει ότι τα δάση μειώθηκαν συνολικά κατά 1.311.382 στρέμματα, οι εκτάσεις θαμνώδους και χαμηλής βλάστησης μειώθηκαν συνολικά κατά 4.886.431 στρέμματα, οι γεωργικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 5.736.939 στρέμματα και οι λοιπές καλύψεις (δόμηση, έργα υποδομής κλπ) αυξήθηκαν κατά 333.675 στρέμματα.  

 

Ωστόσο, η WWF επισημαίνει πως τα απόλυτα νούμερα των αλλαγών δεν διηγούνται τη συνολική ιστορία, καθώς εξίσου σημαντική με τις αλλαγές στην έκταση είναι και η μετατόπιση των καλύψεων γης ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές. 

 

Ενδεικτική είναι η αντίφαση που προκύπτει, εξετάζοντας τις γεωργικές εκτάσεις στα γεωγραφικά διαμερίσματα Ιονίων Νήσων και Πελοποννήσου. Στα Ιόνια Νησιά, σχεδόν 289.000 στρέμματα φυσικής γης (12,6% της συνολικής έκτασης) μετατράπηκαν σε γεωργική. Από την άλλη μεριά, φαίνεται ότι εγκαταλείπεται η αγροτική παραγωγή στα ορεινά της χώρας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Πελοπόννησο, όπου 1.390.000 στρέμματα γεωργικής γης μετατράπηκαν διαχρονικά σε άλλες καλύψεις. 

 

Στην έρευνα επισημαίνεται ότι οι πλέον θιγόμενες φυσικές εκτάσεις είναι οι περιοχές χαμηλής βλάστησης, οι οποίες, κατά κύριο λόγο, απορροφούν τις πιέσεις επέκτασης της γεωργικής γης, των οικισμών και των υποδομών. 

 

Οι πιέσεις για μετατροπή των καλύψεων (και κατά συνήθη συνέπεια των χρήσεων) της γης, δεν εκδηλώνονται πάντα στιγμιαία, αλλά είναι, συχνά, απόρροια πολλών διαδοχικών βημάτων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η απευθείας μετατροπή π.χ. ενός δάσους σε τεχνητή επιφάνεια είναι σπάνια και συνοδεύεται από πολλές νομικές περιπλοκές. Η σταδιακή αλλαγή ενός δάσους όμως μέσω επαναλαμβανόμενων πυρκαγιών και η μετέπειτα κατάληψή της από τεχνητές καλύψεις είναι μία συνήθης πρακτική.

 

Ακόμα, τονίζεται ότι η εφαρμογή της νομοθεσίας για τον χώρο χωλαίνει σε έντονο βαθμό, ενώ ο οποιοσδήποτε σχεδιασμός πάσχει από έλλειψη μακροχρόνιας προοπτικής και συνοχής.

 

«Η συγκεκριμένη έκδοση εστιάζει στις χωρικές μεταβολές και τις πιέσεις πάνω στον φυσικό χώρο και τα οικοσυστήματα. Είναι η πρώτη φορά που απεικονίζονται οι καλύψεις γης για όλη την Ελλάδα σε βάθος εικοσαετίας, ανοίγοντας μια ουσιαστική συζήτηση για την εξέλιξη και διαχείριση του χώρου στην Ελλάδα. Η αποτυχία στην αποτελεσματική διαχείριση αυτών των αλλαγών, δεν θα λειτουργήσει μονάχα εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά εν τέλει, θα υποσκάψει και την ίδια την προοπτική ανάπτυξης της χώρας μας, ειδικά μάλιστα, σε ό, τι αφορά τους οικονομικούς κλάδους του τουρισμού και του πρωτογενούς τομέα», υπογραμμίζει ο γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας. 

 

Μπορείτε να διαβάσετε την έκδοση «Η Ελλάδα τότε και τώρα: Διαχρονική χαρτογράφηση των καλύψεων γης, 1987-2007» σε ηλεκτρονική μορφή εδώ. 

 

Δείτε εδώ τη χαρτογράφηση των καλύψεων γης σε επιλεγμένες περιοχές της Ελλάδας.

.enet.gr

6/2/12

Χειμερινή Ερευνητική Αποστολή στο ΒΑ Αιγαίο

Σε μια εποχή που μας έχει καταβάλει, όχι μόνο η κρίση, αλλά και ένα γενικευμένο κλίμα απαισιοδοξίας, συχνά ξεχνάμε ότι έχουμε την τύχη να ζούμε σε μία από τις ωραιότερες χώρες της Ευρώπης. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» προσπαθώντας, παρ’ όλες τις δυσκολίες, να ανταποκριθεί στους στόχους που έχει αναλάβει εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία, συνεχίζει τη δράση του για την ανάδειξη και προστασία της σπάνιας βιοποικιλότητας των θαλασσών μας, την οποία κινδυνεύουμε να αφανίσουμε προτού καν την ανακαλύψουμε.

Στην στόχευση του «Αρχιπελάγους» για προστασία, ανάδειξη και ορθολογιστική διαχείριση του σπάνιου πλούτου των Ελληνικών θαλασσών και ειδικότερα του Αιγαίου, ανταποκρίνονται με ζέση Έλληνες και Ξένοι επιστήμονες και ερευνητές, αλλά και εθελοντές πολλαπλών ειδικοτήτων, οι οποίοι -από κάθε μεριά του πλανήτη- έρχονται στο Αιγαίο για να πλαισιώσουν το σημαντικό έργο που επιτελείται από την ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου. Ανεκτίμητη βοήθεια προσφέρουν και Πανεπιστημιακά Ιδρύματα διαφόρων χωρών καθώς και Ελληνικά, τα οποία υποστηρίζουν τις πολυποίκιλες δράσεις με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και εξειδικευμένη γνώση.

Εικόνα 1: Η ερευνητική ομάδα επί τω έργω.

Στα πλαίσια των καινοτόμων δράσεων που υλοποιεί -την τελευταία δεκαετία και πλέον- το «Αρχιπέλαγος» εντάσσεται και ερευνητική αποστολή στο Β.Α Αιγαίο, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη από τα μέσα Οκτώβρη έως σήμερα. Αντικείμενο της αποστολής είναι μία πολυεπίπεδη έρευνα, στα παράκτια και πελαγικά οικοσυστήματα της περιοχής, η οποία επικεντρώνεται στους παρακάτω τομείς:

• Βιολογική Χαρτογράφηση και δημιουργία ψηφιακών χαρτών, όπου αποτυπώνονται οι περιοχές που καλύπτονται από παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα τα οποία χρήζουν άμεσης προστασίας (θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας και υφάλους κοραλλιογενών ροδοφυκών – οι κοινώς ονομαζόμενες «τραγάνες»). Αυτά, συνδέονται άρρηκτα με την παραγωγικότητα της αλιείας, αλλά και την διατήρηση της βιοποικιλότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, γενικότερα.
• Συστηματική μέτρηση φυσικοχημικών χαρακτηριστικών στη στήλη του νερού, σε βάθη έως και 150 μέτρων.
• Καταγραφή των πληθυσμών προστατευόμενων ειδών, κυρίως θαλασσίων θηλαστικών και πτηνών.

Εικόνα 2: Καταγραφή των πληθυσμών θαλάσσιων θηλαστικών.

Παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, η ερευνητική ομάδα αξιοποιεί κάθε μέρα και ώρα που μπορεί να υλοποιηθεί έρευνα στο πεδίο. Κύριος στόχος η συλλογή και καταγραφή αξιόπιστων δεδομένων, ικανών να αποτυπώσουν τις αλλαγές που συντελούνται στα θαλάσσια οικοσυστήματα και έχουν προκαλέσει κάθετη μείωση της αλιευτικής παραγωγής. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, καταδεικνύεται πως αυτό είναι αποτέλεσμα της συνδυαστικής επίδρασης των ανθρωπογενών παραγόντων (π.χ. υπεραλίευση), αλλά και των αντίστοιχων φυσικών παραμέτρων, όπως η επέκταση ειδών εισβολέων, η αύξηση της θερμοκρασίας, κα.
Στόχος της μακρόπνοης αυτής ερευνητικής καταγραφής είναι να βρεθεί μια βιώσιμη και εφαρμόσιμη προς κοινό όφελος λύση, μέσα από δράσεις τοπικής διαχείρισης και μια σειρά ρεαλιστικών και άμεσα εφαρμόσιμων μέτρων. Τα συγκεντρωθέντα αποτελέσματα, κοινοποιούνται για το σκοπό αυτό, στις τοπικές κοινωνίες, τις αρχές και τους φορείς των νησιών, όσο και σε διεθνείς φορείς όπως η Γενική Διεύθυνση Αλιείας της ΕΕ. και το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP/MAP - RAC/SPA).

Εικόνα 3: Υποβρύχια καταγραφή βιοποικιλότητας & δειγματοληψία.

Σημειώνεται ότι, η ερευνητική αποστολή του «Αρχιπελάγους» διεξάγεται σε κατάλληλα διαμορφωμένο ιστιοφόρο σκάφους που λειτουργεί με χαμηλό κόστος. Έχει ως κινητήρια δύναμη τον αέρα και το βιοντήζελ, το οποίο παράγεται από επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου με ανακύκλωση χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων που συλλέγονται από μικρά νησιά. Με τον τρόπο αυτό, μειώνονται στο ελάχιστο τα έξοδα και παράλληλα, δίδεται η δυνατότητα για μια αλληλουχία ερευνητικών αποστολών σε κάθε περίοδο του έτους. Το μήνυμα του «Αρχιπελάγους» παραμένει διαρκές και εφαρμόσιμο, καθώς ακόμη και κάτω από δύσκολες οικονομικά συνθήκες, επιχειρείται και επιτυγχάνεται η διαχείριση κάθε διαθέσιμου περιβαλλοντικού πόρου.
Το πλήρωμα της ερευνητικής αποστολής στο Β.Α Αιγαίο, απαρτίζεται από μία πολυεθνική ομάδα ερευνητών ποικίλων ειδικοτήτων (ωκεανογράφοι, θαλάσσιοι βιολόγοι, χαρτογράφοι GIS) καθώς και φοιτητών, που πέραν από την Ελλάδα προέρχονται από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, το Λουξεμβούργο, την Τουρκία, την Κίνα και την Αιθιοπία.
Οι ερευνητές επί δύο και πλέον μήνες, συχνά κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, εργάζονται με προσήλωση στο έργο τους. Αξιοποιούν τις γνώσεις και την εξειδίκευσή τους, τη διαφορετική τεχνογνωσία και εμπειρίες τους και με χρήση προηγμένων επιστημονικών οργάνων βρίσκονται σε στενή συνεργασία με την ομάδα υποστήριξης του Ινστιτούτου, στη Σάμο.

Εικόνα 4: Η ερευνητική ομάδα επί τω έργω.

Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής αποστολής, παρά το μεγάλο φόρτο εργασίας, μέλη της ερευνητικής ομάδας προσέφεραν μαθήματα εφαρμοσμένης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε σχολεία (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και στη ναυτική σχολή) των Οινουσσών, όπου βρίσκεται η κύρια βάση της ερευνητικής αποστολής, ενώ παράλληλα έκαναν και ενημερωτικές συναντήσεις με τις τοπικές αρχές και συλλόγους.

Εικόνα 5: Μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης προσφέρθηκαν στα σχολεία της περιοχής.

Η αμέριστη συμπαράσταση του «Αναπτυξιακού Κέντρου Οινουσσών Αιγαίου» και η θερμή υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας και των αρχών, στηρίζουν τις δράσεις του «Αρχιπελάγους». Έτσι, έχει αναπτυχθεί ένας πρωτοφανής δυναμισμός καθώς τα αποτελέσματα της ερευνητικής αποστολής καταγράφουν έναν μοναδικό φυσικό πλούτο-ισχυρό πλεονέκτημα και παρακαταθήκη.
Αυτόν τον φυσικό πλούτο, οφείλουμε να μετατρέψουμε σε μοχλό μακροπρόθεσμης ανάπτυξης κι όχι, όπως επιχειρείται με πρόσχημα την κρίση, ως εύκολο πόρο προς εκποίηση!
Υπάρχουν πόροι, υπάρχουν ελπίδες, υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχουν οράματα. Αρκεί να σταθούμε αντάξιοι του φυσικού πλούτου που δανειζόμαστε από τις επόμενες γενιές.

Εικόνα 6: Χαρτογράφηση θαλάσσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας με τη χρήση σύγχρονων επιστημονικών μέσων.

Εικόνα 7: Πόντιση χαρτογραφικής κάμερας.

Εικόνα 8: Καταγραφή ασυνήθιστα μεγάλων πληθυσμών από σπάνια θαλασσοπούλια.

Εικόνα 9: Ταξινόμηση δειγμάτων.

Εικόνα 10: Χαρτογράφηση θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας με τη χρήση σύγχρονων επιστημονικών μέσων.

Για επιπλέον φωτογραφικό υλικό επικοινωνήστε με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» στο info@archipelago.gr.

Ερευνητές προσδιόρισαν τις ζώνες υψηλού κινδύνου για γένεση μεγασεισμών

Αυστραλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να προσδιορίσουν τις ζώνες του φλοιού της Γης στις οποίες υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να σημειωθούν μεγασεισμοί, όπως αυτοί που ισοπέδωσαν μεγάλα τμήματα της Ιαπωνίας και της Ινδονησίας την τελευταία δεκαετία.
«Διαπιστώσαμε ότι το 85% των 15 πιο ισχυρών σεισμών που έχουν καταγραφεί τον περασμένο αιώνα (δηλαδή σεισμοί μεγέθους άνω των 8,6 βαθμών) συνδέονται με περιοχές που βρίσκονται στο σημείο τομής μιας ωκεάνιας ρηξιγενούς ζώνης με μια ζώνη υποβύθισης», ανέφερε ο Ντίτμαρ Μίλερ, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ.

Η συσχέτιση των ωκεάνιων ρηξιγενών ζωνών με τις ζώνες υποβύθισης (τα σημεία όπου μια ηπειρωτική πλάκα γλιστρά κάτω από μια άλλη) είναι εμφανής στο 50% των περιπτώσεων, αν εξετάσουμε τους 50 πιο ισχυρούς σεισμούς του 20ού αιώνα.
Για τις ανάγκες της μελέτης τους, η οποία δημοσιεύεται σήμερα στο ευρωπαϊκό επιστημονικό περιοδικό Solid Earth, οι ερευνητές εξέτασαν περίπου 1500 σεισμούς. Κατόπιν διασταύρωσαν τα στοιχεία με χαρτογραφικά δεδομένα με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου ο οποίος αρχικά προοριζόταν για να αναλύει για προτιμήσεις των χρηστών του Διαδικτύου.
«Αν ο δεσμός που ανακαλύψαμε ήταν τυχαίος, τότε μόνο το 25% των μεγάλων σεισμών θα συνέπιπτε με συγκεκριμένα τεκτονικά περιβάλλοντα», διαβεβαίωσε ο Μίλερ.
Καθώς ο μηχανισμός γένεσης των σεισμών είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος, οι ειδικοί δεν είναι ακόμη σε θέση να εξηγήσουν το γιατί οι μεγασεισμοί τείνουν να σημειώνονται σε αυτές τις περιοχές. Ωστόσο η ανακάλυψή τους θα μπορούσε να βοηθήσει να βελτιωθεί η αξιοπιστία των χαρτών των ζωνών υψηλού σεισμικού κινδύνου. Οι χάρτες αυτοί συντάχθηκαν κυρίως με δεδομένα που συνελέγησαν μετά το 1900 και συχνά παραβλέπουν περιοχές όπου δεν σημειώθηκαν μεγάλοι σεισμοί τον τελευταίο αιώνα. Για το λόγο αυτό η ζώνη Τοχόκου-Όρι που έδωσε τον σεισμό των 9 βαθμών τον Μάρτιο του 2011 στην Ιαπωνία δεν ήταν καταγεγραμμένη ως υψηλού κινδύνου.
«Ακόμη και αν δεν κατανοούμε πλήρως τη φυσική διαδικασία γένεσης των σεισμικών κύκλων, κάθε βελτίωση που μας δίνει η ανάλυση των στατιστικών δεδομένων θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη γιατί μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό των ζημιών και στη μείωση των θανάτων», κατέληξε ο Μίλερ.
.agelioforos.gr
5/12/12

Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ, ορίζεται Επιχειρησι​ακός Συντονιστή​ς & Ομάδα Διοίκησης Έργου για το Κτηματολόγ​ιο

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ

ΟΡΙΣΕ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΚΑ, ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ,

 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΠΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Ευάγγελος Λιβιεράτος, στο πλαίσιο σχετικών εντολών του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, και σε συνέχεια της δημοσιοποίησης του Σχεδίου Νόμου που έθεσε σε δημόσια Διαβούλευση ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, για τις αλλαγές στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο που διέπει το έργο του Κτηματολογίου, ορίζει, με σημερινή του απόφαση, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Ιωσήφ Χασσίδ, ως Επιχειρησιακό Συντονιστή (Project Manager) της συνολικής προσπάθειας.

Αντικείμενο των καθηκόντων του κ. Χασσίδ, θα είναι η επίσπευση του έργου του Κτηματολογίου και της αναδιοργάνωσης των συναφών λειτουργιών της ενότητας «Χαρτογράφηση – Γεωχωρικές Πληροφορίες – Κτηματολόγιο», ώστε να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις και οι δυσκολίες πραγματοποίησης του έργου, η ολοκλήρωση του οποίου έχει καθοριστεί για το έτος 2020.

Με την ίδια απόφαση, συγκροτείται Ομάδα Διοίκησης Έργου, η οποία θα ενισχύσει τις δράσεις διαχείρισης του Επιχειρησιακού Συντονιστή, αποτελούμενη από τον Καθηγητή του ΑΠΘ, Πέτρο Πατιά, τον Επίκ. Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης, Άρη Αλεξόπουλο, τον Δασολόγο, Θανάση Αγγελόπουλο, τη Νομικό, Αλεξάνδρα Σδούκου και τη Μηχανικό, Ευαγγελία Μπαλά.

Το έργο της ομάδας αυτής θα επισπεύδει, εκ μέρους του ΥΠΕΚΑ, ο Γ.Γ. Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Σωκράτης Αλεξιάδης.   

<ΥΠΕΚΑ

28/11/12

WWF: διαπιστώνει οπισθοδρόμηση στη δασική νομοθεσία

Η δασική νομοθεσία βρέθηκε στο στόχαστρο πολλών σχεδίων νόμων που προτάθηκαν τόσο από το πολιτικά αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), όσο και από το υπουργείο Οικονομικών.

Οι σημαντικότερες τροποποιήσεις (με τις ανάλογες συνέπειες), όπως κωδικοποιούνται στην φετινή έκθεση του WWF για την περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα, η οποία δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, ήταν, μεταξύ άλλων, οι εξής:

· Ν. 3986/2011 (κυρίως το Κεφάλαιο Γ'). Ο εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 «αποψίλωσε» τη δασική νομοθεσία, σε σχέση με τις καταπατήσεις δημόσιων εκτάσεων και τη νομιμοποίηση προϋφιστάμενων αυθαιρέτων χρήσεων και κτισμάτων, καθώς και τις παραχωρήσεις δημόσιας δασικής γης και τις επιτρεπόμενες σε αυτήν χρήσεις.

· Ν. 4030/2011 (άρθ. 55, παρ. 12). Ο νόμος για τον νέο τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών επέτρεψε τη μετεγκατάσταση «νομίμως λειτουργούντων» ελαιοτριβείων λόγω ένταξης των περιοχών λειτουργίας τους σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου.

· Ν. 4030/2011 (άρθ. 55, παρ. 13). Με «φωτογραφική διάταξη» για τουριστικές εγκαταστάσεις εντός δασών ή δασικών εκτάσεων προβλέπεται αύξηση στο 20% του ποσοστού της δασικής έκτασης που μπορεί να δομηθεί (από 10% που ίσχυε) εφόσον η εγκατάσταση «πρόκειται να εξυπηρετήσει και αθλητικές χρήσεις» και εφόσον η συνολική προς αξιοποίηση έκταση είναι μεγαλύτερη των 3.000 στρεμμάτων, και έχει ορισμένα εξειδικευμένα χαρακτηριστικά (συνολική δόμηση 10%, κάλυψη του επίμαχου δάσους ή δασικής έκτασης από βλάστηση αειφύλλων ή φυλλοβόλων πλατύφυλλων σε ποσοστό τουλάχιστον 80%). Όπως σχολιάζουν οι συντάκτες της έκθεσης «δύσκολα θα βρεθεί κάποια αιτιολογία για τη ρύθμιση αυτή, που εκτιμάται ότι εξυπηρετεί τη χωροθέτηση συγκεκριμένης μεγάλης τουριστικής επένδυσης στη Στερεά Ελλάδα».

· Ν. 4030/2011 (άρθ. 55, παρ. 2 και 8). Περιλαμβάνει σειρά τροπολογιών που αποδυναμώνουν τη Δασική Νομοθεσία, ευνοώντας τις αυθαίρετες κατασκευές και μια σειρά από δραστηριότητες που δε συνάδουν με την προστασία των δασών και εν γένει του φυσικού περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, αυξάνεται η χρονική προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων για ένα δασικό χάρτη από 45 ημέρες σε 60 (άρθ. 55 παρ. 2), ενώ παράλληλα αναφέρεται ότι «κατ' εξαίρεση» επιτρέπεται η «αναμόρφωση με την προσθήκη ή διαγραφή των εκτάσεων που θα υπαχθούν ή θα πάψουν να υπάγονται στον δασικό νόμο».

· Ν. 4014/2011 (άρθ. 2, παρ. 5 και άρθ. 12, παρ. 1). Ο νόμος για τα αυθαίρετα και την περιβαλλοντική αδειοδότησης προβλέπει κατάργηση της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Δασικής Υπηρεσίας σε εντός σχεδίου πόλης πάρκα και άλση γεγονός που ενέχει σοβαρούς κινδύνους υπο-εκτίμησης της οικολογικής τους αξίας.

· Ν. 4067/2012 (άρθ. 41). Ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός τροποποιεί την παρ. 6 του άρθρου 71 του Δασικού Κώδικα (ν.δ. 86/1969), προβλέποντας πλέον την εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων και τη διάνοιξη οδών εντός αστικών πάρκων και αλσών.

· Ν. 4055/2012 (άρθ. 38, παρ. 2). Ο νόμος για τη δίκαιη δίκη αυξάνει στα 600 ευρώ το όριο αξίας της παράνομα υλοτομημένης ξυλείας, μέχρι του οποίου το αντίστοιχο αδίκημα διώκεται σε βαθμό πταίσματος. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, αυτό το όριο αντιστοιχεί σε περίπου 30 τόνους ξυλείας, έγκλημα με σοβαρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα στο δασικό οικοσύστημα, το οποίο όμως τιμωρείται πλέον με χαμηλότερη ποινή.

· Ν. 4042/2011 (άρθ. 53, παρ. 5). Οι χορτολιβαδικές και οι βραχώδεις εκτάσεις που υπάγονται στην δασική νομοθεσία μπορούν, με ειδική διάταξη, να παραχωρούνται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα για τη δημιουργία ορειβατικών καταφυγίων και χιονοδρομικών κέντρων. Η διάταξη αφορά κυρίως τις βραχώδεις εξάρσεις και (υπο-αλπικές) ζώνες υπεράνω των δασών, δηλαδή ένα σημαντικό, και ευαίσθητο κομμάτι του ορεινού χώρου.

· Ν. 4042/2011 (άρθ. 68 παρ. 1). Επιτρέπεται πλέον η παραχώρηση κατά κυριότητα ή κατά χρήση δημόσιων δασικών εκτάσεων και για την κατασκευή εγκαταστάσεων εμφιάλωσης νερού μετά των αναγκαίων αγωγών προσαγωγής» τους.

· Ν. 4042/2011, άρθ. 67. Η Μάνη προστίθεται στις περιοχές όπου δεν ισχύει το διαδικαστικό προνόμιο του Δημοσίου, και η μετάθεση του βάρους απόδειξης σε όσους επικαλούνται δικαιώματα σε δάση ή δασικές εκτάσεις. Εφεξής, και στην περιοχή αυτή, το Δημόσιο θα πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει τα δικαιώματα που επικαλείται έναντι οποιουδήποτε.

Με ρυθμό χελώνας οι δασικοί χάρτες

Μετά την ανάρτηση των πρώτων δασικών χαρτών για τις περιοχές Πεντέλης, Νέας Πεντέλης και Μαραθώνα, έχουν αναρτηθεί άλλοι 13 χάρτες δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων. Από αυτούς έχουν κυρωθεί οριστικά οι χάρτες μόνο σε δύο περιοχές (Ανθεία Αλεξανδρούπολης και Ξεριά Νέστου).

Η κύρωση των πρώτων χαρτών στην Αττική προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς, μιας και προέκυψαν προβλήματα στην αποτύπωση των ορίων εκτάσεων κατά το στάδιο των αντιρρήσεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στους πολυάριθμους μικρούς και μεγάλους οικισμούς σε περιοχές, οι οποίες κάποτε ήταν δασικές και έχουν πλέον δομηθεί.

Απογοητευτική εξέλιξη αποτέλεσε και η απόφαση 165387/410 του υπουργού Περιβάλλοντος που αφορά τις εκτάσεις που «επισημαίνονται με κίτρινο περίγραμμα και κίτρινη διαγράμμιση» στους δασικούς χάρτες. Δηλαδή αφορά δασικές εκτάσεις:

(α) εντός οικισμών οι οποίοι δεν έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων της 21/11-1/12/1979, της 2/3-13/3/1981, ή της 24/4-3/5/1985, αλλά σύμφωνα με άλλες διατάξεις,

(β) εντός των ορίων σχεδίων πολεοδομικών μελετών και σχεδίων πόλεως που δεν έχουν εγκριθεί για οποιονδήποτε λόγο.

Μέσα σε αυτούς τους παράνομους οικισμούς, η Υ.Α. διακρίνει παράνομες και νόμιμες αλλαγές χρήσεις, και εντάσσει στις τελευταίες και τις επεμβάσεις σε δάσος ή δασική έκταση, μολονότι οι τελευταίες δεν συνιστούν, κατά κανόνα, αλλαγή της δασικής μορφής ή εξαίρεση της έκτασης από την δασική νομοθεσία. Με τον τρόπο αυτό, ενεργοποιείται διάταξη του ν. 3889/2010 και ο υπουργός μπορεί να εκδώσει πράξη που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως για την περαίωση της διαδικασίας κύρωσης του δασικού χάρτη, ως προς την περιοχή αυτή, και την έναρξη της διαδικασίας πολεοδόμησης της.

Παράλληλα, προωθήθηκαν ρυθμίσεις που αφορούν τη λατομική και μεταλλευτική δραστηριότητα εντός δασών, παρατάθηκαν εκ νέου (μέχρι την 31.12.2013) οι άδειες εκμετάλλευσης ή μίσθωσης των λατομείων αδρανών υλικών που λειτουργούν είτε εντός είτε εκτός λατομικών περιοχών, καθώς και οι αντίστοιχες αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή εγκρίσεις επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση.

Γενική οπισθοδρόμηση στην περιβαλλοντική νομοθεσία

Οπισθοδρόμηση όχι μόνο της δασικής αλλά συνολικά της περιβαλλοντικής νομοθεσίας καταγράφει η 8η ετήσια έκθεση του WWF Ελλάς, απόρροια κυρίως των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας. Σε εξίσου σημαντικό βαθμό όμως, όπως υπογραμμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης, η οπισθοδρόμηση αυτή προέκυψε και από επιλογές της πολιτικής ηγεσίας, που θεωρούσε ότι πολλές από τις περιβαλλοντικές διατάξεις αποτελούσαν εμπόδιο στην οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας.

Τομείς που υπέστησαν σημαντικά πλήγματα ήταν η νομοθεσία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων και για τη δόμηση.

Με αιχμή τους νόμους 3986/2011 (εφαρμοστικός Μεσοπρόθεσμου), 4024/2011 (συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και εργασιακή εφεδρεία), 4014/2011 (περιβαλλοντική αδειοδότηση και αυθαίρετα), 4042/2012 (διαχείριση αποβλήτων), 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) και 4030/2011 (νέος τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών):

- νομιμοποιήθηκαν δεκάδες χιλιάδες αυθαίρετα, χωρίς καμία εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, ακόμα και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές,

- νομιμοποιήθηκαν ή «τακτοποιήθηκαν» διάφορες παράνομες δραστηριότητες,

- περικόπηκαν διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές,

- άνοιξε ο δρόμος για καταβύθιση του Πράσινου Ταμείου, μέσα από την απορρόφηση του 95% των οικονομικών πόρων του στον κρατικό προϋπολογισμό,

- δίνεται η δυνατότητα για εξαίρεση από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των εργοστασίων διαχείρισης αποβλήτων,

- εκποιείται με αδιαφανείς όρους φυσική δημόσια γη και νομιμοποιούνται καταπατήσεις, χωρίς καμία εκτίμηση των αναμενόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Σημαντικά όμως δεδομένα προκύπτουν και για την οικονομικά ασύμφορη και αντιαναπτυξιακή διάσταση της περιβαλλοντικής κρίσης. Ενδεικτικά, μόνο το κόστος των εκπομπών ορισμένων ρύπων όπως των αιωρούμενων σωματιδίων, των οξειδίων του αζώτου και του θείου από δύο εγκαταστάσεις της ΔΕΗ (Αγ. Δημητρίου, Μεγαλόπολης Α) ανήλθε σε 735 και 1.960 εκατ. ευρώ, με βάση στοιχεία του 2009. Σε αυτά περιλαμβάνεται και το κόστος από τη σοβαρή επιβάρυνση της δημόσιας υγείας.

Η συντονίστρια πολιτικής του WWF Ελλάς κυρία Θεοδότα Νάντσου, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έκθεσης επαναλαμβάνει την πάγια θέση του WWF Ελλάς ότι «σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο οικονομικής κρίσης, η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί και πρέπει να αποτελέσει βασικό πυλώνα για μία πραγματικά βιώσιμη και υγιή αναπτυξιακή πορεία της χώρας». 

Τράτσα Μάχη

tovima gr

------------------

• Εις βάρος των δασών η έλλειψη πλαισίου για τις χρήσεις γης