Στόχος: θερμοπυρηνική μικροέκρηξη

Φωτογραφία: ΡΙΑ-Νόβοστι

Η πιο ισχυρή στον κόσμο εγκατάσταση λέιζερ θα τεθεί σε λειτουργία στη Ρωσία το 2020. Θα κατασκευαστεί στην περιοχή Νίζνι Νόβγκοροντ (Βόλγας), κοντά στην πόλη Σαρώφ. Θα μπορούν να την χρησιμοποιούν τόσο οι Ρώσοι, όσο και οι ξένοι επιστήμονες. Το λέιζερ θα έχει μήκος 360 μέτρων και το ύψος του θα ισοδυναμεί με το ύψος ενός δεκαώροφου κτιρίου.

Η πόλη Σαρώφ δεν επιλέχθηκε τυχαία: εκεί έχει δημιουργηθεί μια προηγμένη επιστημονικο-τεχνική βάση για την κατασκευή λέιζερ.

Το νέο λέιζερ προορίζεται πρώτ’ απ’ όλα για τη μελέτη των διαδικασιών που σχετίζονται με την ανάφλεξη και την καύση του θερμοπυρηνικού καυσίμου.
Η ουσία του ζητήματος συνίσταται στο ότι οι ανάγκες της ανθρωπότητας στον τομέα της ενέργειας αυξάνονται, ενώ τα αποθέματα των ορυκτών καυσίμων θα εξαντληθούν μέσα σε μερικές δεκαετίες. Διέξοδος απ’ αυτή την κατάσταση θα μπορούσε να γίνει η κατασκευή μεγάλου αριθμού των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, αλλά η επιλογή αυτή είναι απαράδεκτη για πολλές χώρες, ιδιαίτερα μετά τα ατυχήματα στο Τσερνόμπιλ και τη Φουκουσίμα. Για αυτό τον λόγο οι ειδικοί συνδέουν το μέλλον της ενέργειας με τον θερμοπυρηνικό αντιδραστήρα, επειδή αποτρέπει την ραδιενεργό μόλυνση και λειτουργεί τέτοιος αντιδραστήρας με βάση τα ισότοπα υδρογόνου από το σύνηθες νερό.

Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες ήλπιζαν να κατασκευάσουν τέτοιο αντιδραστήρα αμέσως μετά την εφεύρεση της βόμβας υδρογόνου, αλλά το καθήκον αυτό αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολο. Από τότε έχουν περάσει σχεδόν 6 δεκαετίες, αλλά και σήμερα τέτοιος αντιδραστήρας δεν υπάρχει. Η εγκατάσταση λέιζερ μπορεί να φέρει πιο κοντά την ημέρα της κατασκευής του,- είπε ο Σεργκέι Γκαράνιν, ειδικός σε συστήματα λέιζερ.

- Ακόμα το 1963, οι σοβιετικοί επιστήμονες Νικολάι Μπάσοφ και Ολέγκ Κρόχιν είχαν προτείνει μια ιδέα για το άναμμα του θερμοπυρηνικού στόχου με λέιζερ. Αυτό προκαλεί την σύντηξη του θερμοπυρηνικού μίγματος σε υψηλό βαθμό πυκνότητας και υψηλής θερμοκρασίας για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Συντελείται η λεγόμενη διαδικασία μιας ιδιόμορφης διαχειριζόμενης μικροέκρηξης, η οποία συνοδεύεται από την εξαγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία θερμοπυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας.

Για να γίνει ωφέλιμη η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, χρειάζεται το λέιζερ να πυροβολεί με συχνότητα περίπου 10 βολές το δευτερόλεπτο,- είπε στη συνέχεια ο Σεργκέι Γκαράνιν.

- Τέτοια λέιζερ δεν υπάρχουν προς το παρόν, αλλά η ανάπτυξη της τεχνολογίας λέιζερ, που χρησιμοποιούμε κατά την κατασκευή της εν λόγω εγκατάστασης, θα συντελεί στην εμφάνιση νέων υλικών και νέων προσεγγίσεων κατασκευής λέιζερ.

Σύμφωνα με τον επιστήμονα Γκαράνιν, οι διαδικασίες που θα προσομοιωθούν στη νέα εγκατάσταση στην πόλη Σαρώφ, θα πρέπει να είναι αρκετά όμοιες με τις διαδικασίες που συντελούνται μέσα στον Ήλιο και άλλα αστέρια. Εξάλλου, οι ιδιότητες της ύλης σε συνθήκες υψηλών πυκνοτήτων και τεράστιας πίεσης έχουν μελετηθεί πολύ λίγο ακόμη. Απ'αυτή την άποψη το νέο λέιζερ θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τόσο των αστροφυσικών όσο και των θεωρητικών φυσικών, όπως και των επιστημόνων άλλων ειδικοτήτων.

Μπορίς Πάβλιστσεφ

.greek.ruvr.ru

14/2/13

--

-

ΣΧΕΤΙΚΟ:

• Η Ρωσία θα βάλει «Παγίδα» στους αστεροειδείς

Επιτροπή για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Εθνική Επιστημονική Επιτροπή με σκοπό την εφαρμογή της Σύμβασης για την Προστασία της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς συγκροτήθηκε με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων  Πολιτισμού, Αθλητισμού  κ. Κώστα Τζαβάρα. Η Σύμβαση για την Προστασία της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς υιοθετήθηκε από την UNESCO στις 17 Οκτωβρίου του 2003 με  στόχο τη διασφάλιση της ανάπτυξης και προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς συμβάλλοντας  στην προώθηση του σεβασμού της πολιτιστικής πολυμορφίας και της ανθρώπινης δημιουργικότητας.

Στο πλαίσιο αυτό τα  συμβαλλόμενα κράτη κατοχυρώνουν ως «εθνικές» και αναδεικνύουν διεθνώς πρακτικές, αναπαραστάσεις, εκφράσεις, γνώσεις και τεχνικές _ καθώς και τα εργαλεία, αντικείμενα, χειροτεχνήματα και τους πολιτιστικούς χώρους που συνδέονται με αυτές_ και τις οποίες οι κοινότητες, οι ομάδες τα άτομα αναγνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, έθιμα, τελετουργίες, τις εορταστικές εκδηλώσεις τους, τις παραδοσιακές τεχνικές τους, τις προφορικές παραδόσεις συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και τους ιδιωματισμούς τους.

Επίσης υιοθετούν γενικές πολιτικές, που σκοπό έχουν την αξιοποίηση της λειτουργίας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην κοινωνία και την ενσωμάτωση της προστασίας της σε διαρθρωτικά προγράμματα. Παράλληλα λαμβάνουν μέτρα διαφύλαξης που στοχεύουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων της ταυτότητας, της καταγραφής, της έρευνας, της διατήρησης, του εμπλουτισμού, της μετάδοσης καθώς και της αναζωογόνησης των διάφορων παραμέτρων μιας τέτοιας κληρονομιάς.

Στην Εθνική Επιστημονική Επιτροπή μετέχουν  από πλευράς υπουργείου Εξωτερικών οι: Μαρία - Αικατερίνη Παπαχριστοπούλου - Τζιτζικώστα, πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO. Αικατερίνη Λούπα, πρέσβης, διευθύντρια της Ε1 Διεύθυνσης Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών με αναπληρωτή τον Π. Λαμπίρη, εμπειρογνώμονα, πρεσβευτή σύμβουλο Α' στην Ε1 Διεύθυνση Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων. Και  από πλευράς υπουργείου Παιδείας και  Θρησκευμάτων, Πολιτισμού, Αθλητισμού: Ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ο εκάστοτε προϊστάμενος της Διεύθυνσης Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Χρέη προϊσταμένου ασκεί η κ. Βιργινία Ματσέλη, τμηματάρχης Παραδοσιακού και Σύγχρονου Πολιτισμού. Αναπληρώτρια είναι η. Σταυρούλα Φωτοπούλου, υπάλληλος της ΔΙΝΕΠΟΚ με βαθμό Β' του κλάδου ΠΕ Λαογράφων Εθνολόγων. Τέτη Χατζηνικολάου, επίτιμη διευθύντρια της Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς με αναπληρώτρια την Μαρία Αυγούλη, επίτιμη διευθύντρια του Μουσείου Ελληνικής και Λαϊκής Τέχνης. Αικατερίνη Καμηλάκη-Πολυμέρου, διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών με αναπληρώτρια την ερευνήτρια του ΚΕΕΛ Ζωή Μάργαρη. Νάντια Σερεμετάκη, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ανθρωπιστικών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με αναπληρώτρια την Αλίκη Αγγελίδου, λέκτορα στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Εμμανουήλ Ρούκουνας, ομότιμος καθηγητής Νομικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α, ακαδημαϊκός, με αναπληρωτή τον Δημήτριο Παπαπετρόπουλο, επίτιμο αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Ελεονώρα Σκουτέρη-Διδασκάλου, επίκουρη Καθηγήτρια στον Τομέα Νεώτερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με αναπληρώτρια την Ρέα Κακάμπουρα, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Λαογραφίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Πρόεδρος της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής ορίζεται ο ακαδημαϊκός Εμμανουήλ Ρούκουνας. Γραμματέας η Παναγιώτα Ανδριανοπούλου, υπάλληλος ΔΙΝΕΠΟΚ με βαθμό Ε' του κλάδου ΠΕ Λαογράφων-Εθνολόγων.

Η  Επιτροπή αυτή καλείται να  δημιουργήσει ενδεικτικό Εθνικό Κατάλογο  Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, να συγκροτήσει τις βασικές αρχές για τη δημιουργία του Εθνικού Ευρετηρίου,  να  εξετάσει και  να κάνει την  πρώτη εκτίμηση των φακέλων που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και να  ενημερώσει   τους φορείς που τους υπέβαλαν και  ακόμη να  υποβάλει προτάσεις για ευρύτερες δράσεις και συνεργασίες, όπως συνέδρια, ημερίδες, ερευνητικά προγράμματα, εκθέσεις, multimedia εκπαιδευτικές εφαρμογές, μέσω των οποίων θα επιτευχθεί  ευαισθητοποίηση για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

tovima gr

15/10/12

Σε πλήρη εξέλιξη το σημαντικότερο πείραμα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

H θέση του AMS στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σημειώνεται με τον κόκκινο κίκλο. Στην καρδιά του ανιχνευτή βρίσκεται ένας ισχυρός μαγνήτης. (Φ)

Γενεύη: To σημαντικότερο και ακριβότερο επιστημονικό πείραμα που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στο Διάστημα, το Άλφα Μαγνητικό Φασματόμετρο ή AMS, έχει καταγράψει στον ένα χρόνο λειτουργίας του 18 δισεκατομμύρια προσκρούσεις κοσμικών ακτίνων, ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοί του στο CERN.

Εγκατεστημένο στο εξωτερικό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, το γιγάντιο όργανο καταγράφει φαινόμενα υψηλότερης ενέργειας από ό,τι ο LHC σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει νέες, εξωτικές μορφές ύλης.

O AMS, παιδί» του νομπελίστα φυσικού Σάμιουελ Τινγκ, μεταφέρθηκε πέρυσι σε τροχιά στη διάρκεια της τελευταίας αποστολής διαστημικού λεωφορείου. Οι αστροναύτες της ιστορικής αποστολής βρέθηκαν την Τετάρτη στο CERN στη Γενεύη για να γιορτάσουν τους 14 μήνες λειτουργίας του. Ο ανιχνευτής «είναι το αποκορύφωμα των επιστημονικών ερευνών που πραγματοποιείται στον ISS» σχολίασε ο κυβερνήτης της αποστολής Μαρκ Κέλι.

Στην καρδιά του μηχανήματος των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι ένας μαγνήτης που διοχετεύει σε μια σειρά από ανιχνευτές σωματίδια που καταφθάνουν από το Διάστημα με ακραίες ταχύτητες. Δεδομένα για τα ηλεκτρικά φορτία, τα επίπεδα ενέργειας και άλλες παραμέτρους των εισερχόμενων σωματιδίων συλλέγονται 25.000 φορές το δευτερόλεπτο και μεταδίδονται στο Κέντρο Ελέγχου της NASA στο Χιούστον, από όπου διαβιβάζονται στο CERN για ανάλυση.

Τα εισερχόμενα σωματίδια έχουν ενέργεια έως και 9 TeV (τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ), πολύ υψηλότερη από την ενέργεια των πρωτονίων που συγκρούονται στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CERN.

Ο νομπελίστας Σάμιουελ Τινγκ, σήμερα καθηγητής στο ΜΙT, παραδέχτηκε ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του πειράματος ήταν πιο δύσκολη από ό,τι είχε φανταστεί: «Δεδομένων των δυσκολιών που συνάντησα, έχω πει στους συνεργάτες μου ότι είναι απίθανο να βρεθούν άνθρωποι αρκετά ανόητοι ώστε να επαναλάβουν αυτό το πείραμα στα επόμενα 40 με 50 χρόνια» δήλωσε.

Ο AMS έχει αναλάβει να μελετήσει τρεις μυστηριώδεις μορφές ύλης που δεν απαντώνται στη Γη, την αντιύλη, τη σκοτεινή ύλη και τα «παραδοξόνια».

Αντιύλη

H θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης προβλέπει ότι, τη στιγμή της δημιουργίας του, το Σύμπαν περιείχε ύλη και αντιύλη σε ίσες ποσότητες. Περιέργως, όμως, ό,τι βλέπουμε στο Διάστημα αποτελείται αποκλειστικά από κανονική ύλη, και κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει εξηγήσει ικανοποιητικά πού οφείλεται αυτή η «ασυμμετρία» ύλης αντιύλης.

Ο AMS επιχειρεί να ανιχνεύσει την αντιύλη καταγράφοντας τις ακτίνες υψηλής ενέργειας που θα παρήγαγαν σωματίδια αντιύλης που έρχονται σε επαφή με σωματίδια ύλης και αλληλοεξουδετερώνονται μέσα σε μια λάμψη ενέργειας.

«Η παρατήρηση έστω και ενός πυρήνα αντι-ήλιου θα παρείχε ενδείξεις για την παρουσία μεγάλων ποσοτήτων αντιύλης κάπου στο Σύμπαν» αναφέρει το CERN σε ανακοίνωσή του.

Σκοτεινή ύλη

Ό,τι βλέπουμε στο διάστημα, από τους πλανήτες μέχρι τους γαλαξίες, δεν αντιστοιχεί παρά μόνο στο 16% της ύλης στο Σύμπαν. Το υπόλοιπο 86% αντιστοιχεί στη λεγόμενη σκοτεινή ύλη, της οποίας η ύπαρξη γίνεται αντιληπτή λόγω της βαρυτικής της επίδραση στους γαλαξίες. Είναι όμως εξ ορισμού αόρατη, αφού δεν εκπέμπει, δεν απορροφά και δεν διαθλά το φως.

Ένα από τα σωματίδια από τα οποία θα μπορούσε να αποτελείται η σκοτεινή ύλη είναι το ουδετερίνο (neutralino), του οποίου όμως η ύπαρξη δεν έχει επιβεβαιωθεί. Αν τα ουδετερίνα όντως υπάρχουν, οι φυσικοί προβλέπουν ότι οι μεταξύ τους συγκρούσεις παράγουν σωματίδια που θα μπορούσε να καταγράψει ο AMS.

Παραδοξόνια

Τον περασμένο αιώνα οι φυσικοί επιβεβαίωσαν την ύπαρξη έξι ειδών κουάρκ (up, down, strange, charm, bottom, top), θεμελιωδών σωματιδίων από τα οποία αποτελείται η ύλη. Το περίεργο είναι ότι όλη η ύλη που βλέπουμε στη Γη (τα πρωτόνια και τα νετρόνια στον πυρήνα των ατόμων) αποτελείται μόνο από δύο είδη κουάρκ, τα up και τα down.

Ένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα της σύγχρονης θεωρητικής φυσικής είναι το εάν υπάρχει μια διαφορετική μορφή ύλης, σωματίδια που ονομάστηκαν παραδοξόνια (strangelets) και αποτελούνται από τρία κουάρκ -up, down και strange.

Τα σωματίδια αυτά, που θα είχαν εξαιρετικά μεγάλη μάζα αλλά μικρό φορτίο, θα μπορούσαν καταγραφούν από τον AMS και να αποκαλύψουν την ύπαρξη μιας εντελώς νέας μορφής ύλης.

Ο AMS προβλέπεται ότι θα παραμείνει σε λειτουργία στον ISS για τουλάχιστον μια δεκαετία. Προκειμένου να διαχειριστούν τον τεράστιο όγκο δεδομένων που παράγει ο ανιχνευτής, οι ερευνητές εγκαινίασαν πρόσφατα ένα δεύτερο κέντρο ανάλυσης στην Ταϊπέι της Ταϊβάν.

philenews.com

25/7/2012