Μέτρα αντιμετώπισης του κόκκινου σκαθαριού που απειλεί τους φοίνικες της Αθήνας

Η έναρξη προγράμματος για την αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού, που απειλεί με αφανισμό τους ιστορικούς φοίνικες της Αθήνας, αναμένεται μέσα στον Ιούλιο.
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι ιστορικοί φοίνικες της Αθήνας, που έπειτα από εκατοντάδες χρόνια ζωής κινδυνεύουν να καταστραφούν «χτυπημένοι» από το κόκκινο σκαθάρι. Εντυπωσιακοί φοίνικες που στόλιζαν έως σήμερα την πόλη της Αθήνας έχουν προσβληθεί από το επικίνδυνο έντομο και ξεραίνονται μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο.

«Το πρόβλημα είναι αρκετά σοβαρό, αρκετοί φοίνικες έχουν ξεραθεί και αφαιρούνται», εξηγεί ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Πρασίνου του δήμου Αθηναίων, Άγγελος Αντωνόπουλος.
Η ζημιά του κόκκινου σκαθαριού στα φοινικοειδή εντείνεται με το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά δύσκολος ο εντοπισμός του. Για τον λόγο αυτό δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός των φοινικοειδών, που έχουν προσβληθεί στην Αθήνα. Το σίγουρο είναι ότι η προσβολή τους είναι εκτεταμένη και το έντομο έχει επεκταθεί σε όλη την Αττική, απειλώντας φοίνικες που στέκουν για εκατοντάδες χρόνια στο ίδιο σημείο.
Στον Εθνικό Κήπο με τα ιστορικά δέντρα, τα πρώτα από τα οποία άρχισαν να φυτεύονται το 1839, την εποχή της βασίλισσας Αμαλίας, ξεράθηκαν και αφαιρέθηκαν. Περίπου 15 φοίνικες εκριζώθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια. Ο αριθμός αυτός θεωρείται από τους ειδικούς αρκετά μικρός, εξαιτίας της έγκαιρης εφαρμογής προγράμματος του δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο για την αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού το 2010.
Ερευνητικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού θα εφαρμόσει σύντομα για δεύτερη χρονιά ο δήμος Αθηναίων και πάλι σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.
«Ο Εθνικός Κήπος καταργήθηκε ως νομικό πρόσωπο και υπήρξε κενό δύο μηνών στην αντιμετώπιση του προβλήματος για το 2012, ωστόσο εάν ξεκινήσει έγκαιρα η εφαρμογή του προγράμματος, οι υπόλοιποι φοίνικες θα διασωθούν» υπογραμμίζει ο Δημήτρης Κοντοδήμας, πρόεδρος της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος και υπεύθυνος του έργου από την πλευρά του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.
Αντίθετα, όπως λέει ο κ. Κοντοδήμας, στο Πεδίο του Άρεως που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Αττικής, οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις απέβησαν μοιραίες για 30 φοίνικες. «Το αντίστοιχο πρόγραμμα έπρεπε να αρχίσει τον περασμένο Σεπτέμβριο, αλλά ξεκίνησε μόλις πριν από ένα μήνα. Η εφαρμογή του προγράμματος το φθινόπωρο είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού και στην περίπτωση του Πεδίου του Άρεως υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις» λέει.
Ο ίδιος προσθέτει ότι «στην αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού πρέπει να τηρούνται σχολαστικά δύο κανόνες. Ο πρώτος είναι να μην περνάει καιρός χωρίς επέμβαση και ο δεύτερος να υπάρχει πλήρης εξοπλισμός, κυρίως ένα καλαθοφόρο όχημα, για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχουμε ούτε εξοπλισμό ούτε επαρκές προσωπικό για τη φροντίδα του πρασίνου».
Το πρόγραμμα αντιμετώπισης του κόκκινου σκαθαριού που θα εφαρμόσει ο δήμος Αθηναίων αφορά τη συνέχιση του ολοκληρωμένου σχεδίου αντιμετώπισης του σοβαρού αυτού εχθρού των φοινικοειδών στον Εθνικό Κήπο.
Φέτος, το πρόγραμμα θα επεκταθεί και σε περίπου 100 ιστορικούς φοίνικες του δήμου Αθηναίων (Παλαιά Αγορά, πλατεία Συντάγματος, Παλαιά Βουλή, Πανεπιστημίου, Βιβλιοθήκη, Πνευματικό Κέντρο, πλατεία Ομόνοιας, πλατεία Κοτζιά, Στύλοι Ολυμπίου Διός, Άλσος Θησείου, Παναθηναϊκό Στάδιο και άλλα σημεία της Αθήνας).
Οι φοίνικες στους κοινόχρηστους χώρους του δήμου Αθηναίων υπολογίζονται συνολικά σε περίπου 1.500, ενώ στον Εθνικό Κήπο υπάρχουν 434 φοινικοειδή. Από αυτούς υπολογίζεται ότι έχει καταστραφεί περίπου το 15%.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα γίνουν εντοπισμός των φοινίκων, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, εκτίμηση της επικινδυνότητάς τους, φυτοϋγειονομικά ασφαλής αφαίρεση του σκαθαριού και επεμβάσεις φυτοπροστασίας.
Το πρόγραμμα αναμένεται να αρχίσει μέσα στον Ιούλιο και θα διαρκέσει περίπου έξι μήνες. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 60.000 ευρώ.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού θα γίνει με βιολογικούς τρόπους (με εντομοπαθογόνους νηματώδεις που εξουδετερώνουν το σκαθάρι) και χωρίς χρήση χημικών. «Για εμάς προέχει η δημόσια υγεία στην Αθήνα και δεν θέλουμε να διακινδυνεύσουμε να δηλητηριαστούν άνθρωποι ή ζώα» επισημαίνει ο αντιδήμαρχος, Άγγελος Αντωνόπουλος.
Τα πλεονεκτήματα της βιολογικής μεθόδου αναλύει η γεωπόνος και προϊσταμένη του Τμήματος Μελετών, Οργάνωσης και Προγραμματισμού του δήμου Αθηναίων, Κωνσταντίνα Τσιάκου. «Τα σκευάσματα είναι οικολογικά, φιλικά προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο και τα αποτελέσματα από προηγούμενες εφαρμογές τους ήταν θετικά» λέει.
«Η αλματώδης ανάπτυξη του εχθρού αυτού, ο υψηλός αριθμός φοινίκων αυτού του είδους στους κοινόχρηστους χώρους του δήμου Αθηναίων, αλλά και το γεγονός ότι έχει καταστραφεί μεγάλος αριθμός φοινίκων, υπαγορεύουν την ανάγκη για συστηματική εφαρμογή προγράμματος καταπολέμησης, και μάλιστα την ανάγκη για χρήση εναλλακτικών μεθόδων αντιμετώπισης του εντόμου χωρίς τη χρήση χημικών σκευασμάτων με γνώμονα την προστασία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος» προσθέτει η κ. Τσιάκου.
Το κόκκινο σκαθάρι (Rhynchophorus ferrugineus) θεωρείται σήμερα ο σημαντικότερος εχθρός των φοινικοειδών. Είναι έντομο ξυλοφάγο, που ζει και τρέφεται στον κορμό του φοίνικα και στις βάσεις των φύλλων και ο εντοπισμός του είναι πολύ δύσκολος. Η προσβολή ξεκινά από την κορυφή, όπου τα θηλυκά ωοτοκούν. Οι προνύμφες ανοίγουν στοές έως και ένα μέτρο κατά μήκος του κορμού, αλλά και κατά μήκος των βάσεων των φύλλων. Η προσβολή οδηγεί το φοινικοειδές στο θάνατο.
Πρόκειται για έντομο των τροπικών χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας. Από το 1985 επισημάνθηκε στις χώρες της αραβικής χερσονήσου και έκτοτε κατέστη σοβαρός εχθρός των φοινικοειδών σε όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Το 1992 επισημάνθηκε στην Αίγυπτο, από όπου μεταφέρθηκε με αθρόες εισαγωγές φοινικοειδών στην Ισπανία το 1993. Στην Κρήτη εντοπίσθηκε για πρώτη φορά το 2005 στην περιοχή της Χερσονήσου, λόγω των εισαγωγών προσβεβλημένων φοινικοειδών. Στη συνέχεια, εξαπλώθηκε σε όλη την Κρήτη, ενώ έναν χρόνο μετά εμφανίστηκε και στην Αττική, την Ηλεία, τη Ρόδο, τη Βοιωτία, την Εύβοια και αλλού.
Πηγή: ΑΜΠΕ 
kathimerini.gr
-------